Pm Kusum Yojana : પીએમ કુસુમ યોજના દ્વારા ખેતીમાં ક્રાંતિ: જાણો સમગ્ર પ્રક્રિયા અને લાભો
Pm Kusum Yojana : વર્ષ 2019માં ભારતીય સરકાર દ્વારા શરૂ કરાયેલી પ્રધાનમંત્રી કિસાન ઉર્જા સુરક્ષા અને ઉત્થાન મહાભિયાન (PM-KUSUM) યોજના, ખેડૂતોને પરંપરાગત ઊર્જા સ્રોતોથી દૂર રાખીને, સૌર ઊર્જા તરફ વાળવાનો એક મહત્ત્વાકાંક્ષી પ્રયાસ છે. આ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ખેડૂતોના ખેતી ખર્ચમાં ઘટાડો કરવો, સ્વચ્છ ઉર્જાનું પ્રચાર કરવું અને તેમના આવકના સ્તરમાં વધારો લાવવો છે.
પીએમ કુસુમ યોજનાના મુખ્ય ઉદ્દેશો
કૃષિ સિંચાઈમાં ઉપયોગ માટે પરંપરાગત ડીઝલ અથવા વીજળી આધારિત પંપના બદલે સૌર પંપ પુરૂ પાડવા.
ખેડૂતોએ પોતાની ખાલી જમીન પર સૌર પ્લાન્ટ સ્થાપિત કરીને વધારાની વીજળી વેચવાની તક ઉપલબ્ધ કરવી.
પર્યાવરણને સાફસુથરો રાખવા માટે કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવું.
ખેડૂતો માટે લોનનો બોજ ઘટાડવો અને ખેતીને વધુ લાભદાયક બનાવવી.
પીએમ કુસુમ યોજનાની ખાસ વિશેષતાઓ
ખેડૂતોને ફક્ત 10% ખર્ચ કરવો પડે છે, બાકી ખર્ચ માટે સરકાર સબસિડી અને લોનની વ્યવસ્થા કરે છે.
સોલાર પંપ અને પ્લાન્ટ સ્થાપિત કર્યા પછી, ખેડૂતો ઘણા વર્ષો સુધી મફત અથવા ન્યૂનતમ ખર્ચે વીજળી મેળવી શકે છે.
વધારાની વીજળી વિક્રય કરીને અતિરિક્ત આવક મેળવી શકાય છે.
દરેક સોલાર પેનલનો જીવનકાળ લગભગ 25 વર્ષનો હોય છે.
પીએમ કુસુમ યોજનાના ત્રણ મુખ્ય ઘટકો
| ઘટક | વિગત | લક્ષ્યાંક | લાભ |
|---|---|---|---|
| ઘટક A | ખાલી અથવા બિનખેતીલાયક જમીન પર 500kW થી 2MW સુધીના સોલાર પાવર પ્લાન્ટ | 10,000 મેગાવોટ | વધારાની વીજળી ગ્રીડને વેચી દર વર્ષે ₹25,000 પ્રતિ એકર આવક મેળવી શકાય |
| ઘટક B | 7.5 એચપી સુધીના સ્ટેન્ડઅલોન સોલર પંપ | 14 લાખ સોલર પંપ | વિતરણ લાઇન ન હોય તે વિસ્તારોમાં સિંચાઈ માટે મફત વીજળી |
| ઘટક C | કૃષિ પંપોનું ગ્રિડ કનેક્ટેડ સોલારાઇઝેશન | 35 લાખ પંપ સુધી | ગ્રિડ દ્વારા સીધું સોલાર ઊર્જાથી ખેતી માટે વીજળી ઉપલબ્ધ |
પીએમ કુસુમ યોજનાના ફાયદા
કુલ પંપના ખર્ચનું 60% કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સબસિડી રૂપે.
30% સુધીનું બેંક લોન ઉપલબ્ધ.
ખેડૂતને માત્ર 10% રકમ પોતાની તરફથી ચૂકવવાની રહેશે.
ડીઝલ પંપના બદલે સોલર પંપ હોવાને કારણે ઇંધણ ખર્ચમાં બચત.
પંપના ઉપયોગથી વીજળીના બિલમાં ઘટાડો થાય છે.
સોલર પેનલની લાંબી ગેરંટી હોવાથી લાંબા ગાળાનો નફો મળેછે.
પીએમ કુસુમ યોજનામાં પાત્રતા
ખેડૂત પાસે પોતાની જમીન હોવી જોઈએ અથવા યોગ્ય ભાડાપટ્ટે લીધી હોય તે પણ ચાલે.
અરજદાર ખેડૂત હોવો આવશ્યક છે, કંપની કે અન્ય કોઈ સાબિત થતો ન હોઈ શકે.
પીએમ કુસુમ યોજના માટે અરજી પ્રક્રિયા
ઓનલાઇન અરજી કેવી રીતે કરવી?
PM-KUSUM એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો.
તમારું રાજ્ય અને ભાષા પસંદ કરો.
“Apply for PM-KUSUM Yojana” વિકલ્પ પર ક્લિક કરો.
જરૂરી વિગતો ભરો: નામ, પિતા/પતિનું નામ, શ્રેણી, સરનામું વગેરે.
અરજી ફોર્મ સબમિટ કરો અને જરૂરી દસ્તાવેજો અપલોડ કરો.
પસંદ કરેલા સપ્લાયરને 10% ચુકવણી કરો.
સબસિડી અને લોન પ્રક્રિયા માટે 10 થી 90 દિવસની અરસપરસ થાય છે.
જરૂરી દસ્તાવેજો
આધાર કાર્ડ
જમીનનો સાબિતીકરણ દસ્તાવેજ
બેંક ખાતાનું વિગત
પાસપોર્ટ સાઇઝ ફોટો
ઘોષણાપત્ર (Declaration Form)
પીએમ કુસુમ યોજના સંબંધિત મહત્વપૂર્ણ પ્રશ્નો (FAQs)
કોને લાભ મળશે? ➔ એ બધા ખેડૂતોને જે કૃષિ ફીડર અથવા પંપ સાથે સંકળાયેલા છે.
કેટલી સબસિડી મળશે? ➔ કેન્દ્ર 30% અને રાજ્ય 30% થી 40% સુધી સબસિડી આપે છે, ખાસ વિસ્તારોમાં કેન્દ્ર તરફથી 50% સુધી સબસિડી મળી શકે છે.
નાના ખેડૂતો પણ અરજી કરી શકે છે? ➔ હા, નાના, મધ્યમ અને મોટા દરેક પ્રકારના ખેડૂત માટે ખુલ્લી છે.
અંતે: પીએમ કુસુમ યોજના એવા ખેડૂતો માટે આશીર્વાદરૂપ છે જે મોંઘી વીજળી કે ડીઝલના ખર્ચમાં ફસાઈ ગયા છે. હવે ઓછી મૂડીમાં લાંબા સમય માટે મફત વીજળી મેળવી ખેતીને વધુ લાભદાયક બનાવી શકાય છે.
