World Bank On Indus Water Treaty: સિંધુ જળ સંધિ સ્થગિત: વિશ્વ બેંકના નિવેદન બાદ પાકિસ્તાનને તગડો ઝટકો”
22 એપ્રિલ, 2025ના રોજ જમ્મુ-કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલાના જવાબરૂપે ભારતે પાકિસ્તાન સામે કડક રવૈયો અપનાવ્યો છે. ભારતે મોટો નિર્ણયો લેતા સિંધુ જળ સંધિની કામગીરી સ્થગિત કરી દીધી છે. આ પગલાથી પાકિસ્તાનને તીવ્ર અસર થવાની શક્યતા છે, અને હવે દેશભરમાં એક મોટો પ્રશ્ન ઉભો થયો છે – પાકિસ્તાન પર આ નિર્ણયથી કેટલો અસરો પડશે?
આ સંધિ 1960માં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે વિશ્વ બેંકની મધ્યસ્થતામાં થઈ હતી, જેમાં છ નદીઓ – રાવી, બિયાસ, સતલજ (ભારત માટે) અને સિંધુ, ઝેલમ, ચિનાબ (પાકિસ્તાન માટે)નો સમાવેશ થાય છે. અત્યાર સુધી ભારતે પાકિસ્તાન સાથે પાણી વહેવાર સંબંધિત માહિતી વહેંચવાની, નિર્માણ પાયલોટ્સની વિગતો આપવાની અને બેઠક યોજવાની જવાબદારી નિભાવી હતી.
કેન્દ્રીય જળ આયોગના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ કુશવિંદર વોહરાએ કહ્યું કે હવે આ જવાબદારીઓથી મુક્તિ મળશે. “અમે હવે પાકિસ્તાન સાથે ન તો ડેટા શેર કરશું, ન તેમની ટીમોને પ્રોજેક્ટ નિરીક્ષણ માટે આવવાની પરવાનગી આપશું,” એમ તેમણે જણાવ્યું.
પાકિસ્તાન ઘણી વખત ભારતના હાઇડ્રોપાવર પ્રોજેક્ટ્સમાં ખામી બતાવીને વિલંબ કરાવતો હતો. પરંતુ હવે, જેના માટે વિશ્વ બેંક પણ સ્પષ્ટ કરી ચુકી છે કે તે ફક્ત મર્યાદિત પાત્રતાવાળા હસ્તાક્ષરકર્તા છે અને દેશોના નિર્ણયોમાં દખલ નહી આપે, પાકિસ્તાન માટે આ મોટી નાણાકીય અને વ્યૂહાત્મક નુકશાની સાબિત થઈ શકે છે.
ચોમાસાના સમયમાં પણ અગાઉ ભારત પાકિસ્તાનને પૂર અંગેની માહિતી આપતું હતું, જે હવે બંધ થશે. પરિણામે, પાકિસ્તાનના ખેડૂતો અને પાકાલાપ પર તાત્કાલિક અસર થઈ શકે છે.
સિંધુ જળ સંધિના સ્થગિત થવાથી પાકિસ્તાન માટે જળ સલામતી, કૃષિ અને વીજ ઉત્પાદન ક્ષેત્રે મુશ્કેલીઓ ઉભી થવાની શક્યતા છે. આ નિર્ણય ભારતના નક્કર અને નીતિગત પ્રતિસાદ રૂપે જોવામાં આવી રહ્યો છે.
