Space Warfare: અંતરિક્ષ બનશે યુદ્ધનું મેદાન, ચીન-રશિયાએ અમેરિકાને આપ્યો પડકાર
Space Warfare: અમેરિકાએ આરોપ લગાવ્યો છે કે ચીન અને રશિયાએ અવકાશમાં એવા ઉપકરણો સ્થાપિત કર્યા છે જે ઉપગ્રહોને જામ કરી શકે છે. ઉપરાંત, ચીન તેના ઉપગ્રહો દ્વારા ‘ડોગફાઇટિંગ’ની તાલીમ લઈ રહ્યું છે, જે લશ્કરી હેતુઓ માટે ખતરનાક બની શકે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ચીનની પ્રવૃત્તિ અવકાશમાં શક્તિ સંતુલનને અસર કરી શકે છે, અને તેનાથી વૈશ્વિક ચિંતાઓ વધી છે.
અવકાશમાં શક્તિનું સંતુલન
અમેરિકા અને તેના સાથી દેશો અવકાશમાં શક્તિ સંતુલન અંગે વધુને વધુ ચિંતિત બની રહ્યા છે. યુએસ સ્પેસ ફોર્સ અનુસાર, ચીન અને રશિયાએ અવકાશમાં એવા ઉપકરણો સ્થાપિત કર્યા છે જે ઉપગ્રહોને જામ કરી શકે છે. આ ઉપરાંત, ચીન પર તેના ઉપગ્રહોનો ઉપયોગ કરીને ‘ડોગફાઇટિંગ’ તાલીમ આપવાનો આરોપ છે, જે લશ્કરી હેતુઓ માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ હોઈ શકે છે. આ પછી, અવકાશમાં સંભવિત યુદ્ધને લઈને વૈશ્વિક ચિંતાનું વાતાવરણ સર્જાયું છે.
ચીનની વધતી જતી પ્રવૃત્તિઓ
યુએસ સ્પેસ ફોર્સના ડેપ્યુટી ચીફ, જનરલ માઈકલ એ. ગેટલાઈને અહેવાલ આપ્યો છે કે પાંચ ચીની ઉપગ્રહો એકબીજાની નજીક ઊંચી ઝડપે ભ્રમણકક્ષામાં ફરતા જોવા મળ્યા છે. આને અવકાશમાં ‘ડોગફાઇટિંગ’ કહેવામાં આવી રહ્યું છે, જે લશ્કરી વ્યૂહરચનાનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ માનવામાં આવે છે. તેમાં ત્રણ શિયાન-24C અને બે શિયાન-6 05A/B ઉપગ્રહોનો સમાવેશ થાય છે. આ પ્રવૃત્તિ ચીનની અવકાશ યુદ્ધ ક્ષમતાઓમાં વધુ વધારો સૂચવે છે, જે હવે અમેરિકા માટે એક નવો પડકાર બની શકે છે.
અવકાશમાં ચીનની શક્તિ
ચીને અગાઉ કહ્યું હતું કે તે શાંતિપૂર્ણ હેતુઓ માટે અવકાશનો ઉપયોગ કરશે, પરંતુ 2019 માં બહાર પાડવામાં આવેલા રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ શ્વેતપત્રમાં પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો કે ચીન તેના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે પગલાં લેશે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ લાંબા સમયથી ચીનની વધતી જતી અવકાશ તકનીક પર નજર રાખે છે, જેમાં એવી સિસ્ટમોનો સમાવેશ થાય છે જે અન્ય દેશોના ઉપગ્રહોને વિક્ષેપિત કરી શકે છે.
રશિયાએ પણ યોગદાન આપ્યું
રશિયાએ પણ પહેલા આવા સેટેલાઇટ પરીક્ષણો કર્યા છે, પરંતુ હવે અમેરિકા ચીનની વધતી લશ્કરી પ્રવૃત્તિઓથી ચિંતિત છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ચીન અને રશિયાએ અવકાશમાં જામર, એન્ટિ-સેટેલાઇટ લેસર અને ગ્રેપલિંગ ટેકનોલોજી જેવા ઉપકરણો તૈનાત કર્યા છે, જે વૈશ્વિક વ્યૂહાત્મક સંતુલનને અસર કરી શકે છે.
વધતા જોખમનો સંકેત
જનરલ ગેટલાઈને ચેતવણી આપી છે કે ચીન અને રશિયાની વધતી ક્ષમતાઓને કારણે અમેરિકાની આગેવાની હવે ધીમે ધીમે ઓછી થઈ રહી છે. તેમનું કહેવું છે કે આ અત્યાર સુધીનું સૌથી જટિલ વ્યૂહાત્મક વાતાવરણ છે અને અમેરિકાને તેની અવકાશ સંરક્ષણ ક્ષમતાઓને ઝડપથી મજબૂત બનાવવાની જરૂર છે.
અવકાશમાં લશ્કરી ટેકનોલોજીનો પ્રભાવ
જો અવકાશમાં લશ્કરી ટેકનોલોજી સંપૂર્ણપણે વિકસિત થઈ જાય, તો તે સંદેશાવ્યવહાર પ્રણાલીઓ, મિસાઇલ ચેતવણી પ્રણાલીઓ અને વૈશ્વિક નેવિગેશન નેટવર્કને વિક્ષેપિત કરી શકે છે. તે બેંકિંગ, શિપિંગ અને કટોકટી સેવાઓ જેવી નાગરિક સુવિધાઓને પણ અસર કરી શકે છે.
નિષ્કર્ષ
અવકાશમાં વધતી લશ્કરી પ્રવૃત્તિઓ સાથે, એ સ્પષ્ટ છે કે વિશ્વ હવે એક નવા અવકાશ યુદ્ધ યુગમાં પ્રવેશી રહ્યું છે, જ્યાં તકનીકી પ્રગતિ અને શક્તિનું સંતુલન સૌથી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે. અમેરિકાએ હજુ સુધી તેના એન્ટિ-સેટેલાઇટ લશ્કરી કાર્યક્રમનું અનાવરણ કર્યું નથી, પરંતુ વિશ્લેષકો માને છે કે જો જરૂર પડશે તો તે ટૂંક સમયમાં આવી ટેકનોલોજી વિકસાવી શકે છે.
