Russia તાલિબાન સાથે સંબંધો સુધારવાના માર્ગે, બે દાયકા પછી આતંકવાદી સંગઠનનો ટેગ હટાવ્યો
Russia: રશિયાએ તાલિબાનને આતંકવાદી સંગઠન તરીકેનો દરજ્જો દૂર કર્યો છે. દેશની સુપ્રીમ કોર્ટે તાજેતરમાં આ નિર્ણય આપ્યો હતો, જે તાત્કાલિક અસરથી અમલમાં આવ્યો છે. આ નિર્ણય સાથે, રશિયા અને તાલિબાન વચ્ચેના સંબંધોમાં એક નવી દિશા જોવા મળી રહી છે.
જોકે તાલિબાને 2021માં અફઘાનિસ્તાનની સત્તા સંભાળ્યા પછી પણ વિશ્વના મોટાભાગના દેશોએ તેને હજુ સુધી અધિકૃત સરકાર તરીકે માન્યતા આપી નથી. છતાં, રશિયા હવે તેને સુરક્ષા સહયોગી તરીકે જોવાની દિશામાં આગળ વધી રહ્યો છે.
2003થી લાગુ હતું પ્રતિબંધ
રશિયાએ 2003માં તાલિબાનને આતંકી સંગઠન જાહેર કર્યું હતું અને તેના પર પ્રતિબંધ લગાવ્યો હતો. જોકે, આંતરરાષ્ટ્રીય પરિસ્થિતિઓ બદલાઈ રહી છે અને મધ્ય એશિયા તેમજ અફઘાનિસ્તાનમાં હાલના સુરક્ષા પડકારોને ધ્યાનમાં લઈને રશિયાએ આ પ્રતિબંધ હટાવવાનો નિર્ણાયક પગલાં ભર્યું છે.
રશિયાનું નિવેદન
રશિયાના વિદેશ મંત્રાલયએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું છે:
“અમે અફઘાનિસ્તાન સાથે નશીલા પદાર્થોની તસ્કરી અને આતંકવાદ વિરુદ્ધની લડત સહિત તમામ ક્ષેત્રોમાં પરસ્પર ફાયદાકારક સંબંધો વિકસાવવા ઈચ્છીએ છીએ.”
તેમણે ઉમેર્યું કે રશિયા તાલિબાન દ્વારા અફઘાનિસ્તાનમાં ઈસ્લામિક સ્ટેટ (ISIS-K) વિરુદ્ધ લેવાતા પગલાંઓની પ્રશંસા કરે છે. સાથે જ રશિયા, અફઘાનિસ્તાનની વ્યૂહાત્મક સ્થિતિનો ઉપયોગ ભવિષ્યમાં ઊર્જા અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સ માટે કરવા માગે છે.
તાલિબાનને માન્યતા હજી નથી મળતી
આ પગલાં પછી પણ તાલિબાનને રાષ્ટ્રીય અથવા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે હજી માન્યતા મળેલી નથી. પાશ્ચાત્ય દેશો ખાસ કરીને મહિલાઓના અધિકારો અને માનવાધિકાર મુદ્દે તાલિબાન સામે સખત વલણ ધરાવે છે, અને આ બદલાય ત્યાં સુધી માન્યતા અપાતી નથી.
માર્ચ 2024નો આતંકી હુમલો અને તાલિબાનનો ઉપયોગ
માર્ચ 2024માં મોસ્કોના એક કોન્સર્ટ હોલમાં થયેલા આતંકી હુમલામાં 145 લોકોનાં મોત થયા હતા. આ હુમલાની જવાબદારી ઈસ્લામિક સ્ટેટ (ISIS)એ લીધી હતી. અમેરિકાના ગુપ્તચર સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ, આ હુમલો ઈસ્લામિક સ્ટેટ ખોરાસાન (ISIS-K) દ્વારા કરાયો હતો, જે અફઘાનિસ્તાનમાં સક્રિય છે.
આ ખતરાથી બચવા માટે રશિયા હવે તાલિબાન સાથે સહયોગ વધારવા માંગે છે, કારણ કે તાલિબાન દાવો કરે છે કે તે અફઘાનિસ્તાનમાંથી ISIS-Kની હાજરી ખતમ કરવા માટે કામ કરી રહ્યો છે.
રશિયાનું આ નીતિ પરિવર્તન માત્ર એક રાજકીય પગલું નથી, પણ તે સુરક્ષા અને ભૂ-રાજનીતિના દૃષ્ટિકોણથી મહત્વપૂર્ણ છે. આથી રશિયા જ્યાં આતંકવાદ સામે સહયોગ મેળવવા પ્રયત્નશીલ છે, ત્યાં જ તે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પોતાનું સ્થાન સુદૃઢ કરવાનો પ્રયાસ પણ કરી રહ્યો છે.
