World: સમગ્ર વિશ્વમાં ક્લાઈમેટ ચેન્જનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે આ વર્ષે જૂન મહિનામાં 61.9 કરોડ લોકોએ ભારે ગરમી એટલે કે હીટવેવનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. ક્લાઈમેટ સેન્ટ્રલ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા વિશ્લેષણ મુજબ, ભારત વિશ્વમાં સૌથી વધુ ગરમીનો ભોગ બનેલો પ્રથમ દેશ બન્યો છે. ચીન બીજા સ્થાને છે જ્યાં જૂન મહિનામાં 57.9 કરોડ લોકોએ હીટવેવનો સામનો કર્યો છે. વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન વિશ્વભરમાં લગભગ 5 અબજ લોકોએ ભારે ગરમીનો અનુભવ કર્યો હતો, જેમાં વૈશ્વિક વસ્તીના 60 ટકાથી વધુ લોકો આબોહવા પરિવર્તનને કારણે આત્યંતિક ગરમીનો અનુભવ કરે તેવી શક્યતા ઓછામાં ઓછી ત્રણ ગણી વધારે છે.
કોલસો, તેલ અને કુદરતી ગેસને બાળવાથી પણ આવી સ્થિતિ સર્જાય છે.
ડાઉન ટુ અર્થના રિપોર્ટમાં સંશોધકને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે સતત કાર્બન ઉત્સર્જનના ભયંકર પરિણામો આ માટે જવાબદાર છે. સંશોધકે કહ્યું કે છેલ્લી સદીથી કોલસો, તેલ અને કુદરતી ગેસને બાળવાને કારણે આપણે ખતરનાક દુનિયામાં પ્રવેશી ગયા છીએ. આ ઉનાળામાં વિશ્વમાં આવતા હીટવેવ્સ અકુદરતી છે અને જ્યાં સુધી કાર્બન પ્રદૂષણ બંધ ન થાય ત્યાં સુધી તે વધુ સામાન્ય બનશે. ભારતે સૌથી ખતરનાક અને લાંબા સમય સુધી ગરમીના મોજાનો સામનો કર્યો છે. જો કે તે જૂનના મધ્યમાં શમી ગયો હતો, તેના પરિણામે 40 હજારથી વધુ હીટ સ્ટ્રોકના કેસો અને 100 થી વધુ મૃત્યુ થયા હતા. મહત્તમ તાપમાન લગભગ 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી વધી ગયું હતું, જ્યારે રાત્રિનું લઘુત્તમ તાપમાન 37 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચ્યું હતું, જે દેશમાં અત્યાર સુધીનું સૌથી વધુ તાપમાન છે.
હજ યાત્રા દરમિયાન ગરમીના કારણે લગભગ 1300 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા
સાઉદી અરેબિયામાં હજ યાત્રા દરમિયાન ગરમી સંબંધિત બીમારીઓને કારણે ઓછામાં ઓછા 1,300 લોકોના મોત થયા હતા. કેટલાક શહેરોમાં તાપમાન 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસને વટાવી ગયું હતું. ક્લાઈમેટ સેન્ટ્રલના જણાવ્યા અનુસાર, આબોહવા પરિવર્તનને કારણે મેના મધ્યથી મક્કામાં તાપમાન ઓછામાં ઓછું ત્રણ ગણું વધી ગયું છે. ક્લાઈમેટ મીટર દ્વારા અગાઉનું વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે આબોહવા પરિવર્તનને કારણે સાઉદી અરેબિયામાં ગરમીના મોજામાં 2.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધીનો વધારો થયો છે. ગ્રીસને પણ ભારે ગરમીનો સામનો કરવો પડ્યો છે. એથેન્સમાં એક્રોપોલિસ 43 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ તાપમાનને કારણે બંધ થઈ ગયું, જેના કારણે છ પ્રવાસીઓના મોત થયા. એ જ રીતે ભૂમધ્ય સમુદ્ર, મધ્ય પૂર્વ અને ઉત્તર આફ્રિકામાં ઉચ્ચ તાપમાન અનુભવાયું હતું.
મેક્સિકો અને મધ્ય અમેરિકા પણ અસરગ્રસ્ત
અમેરિકાને સતત બે ગરમીના મોજાઓનો સામનો કરવો પડ્યો, જેણે દક્ષિણ વિસ્તાર, મેક્સિકો અને મધ્ય અમેરિકાને અસર કરી. મેક્સિકોમાં, સોનોરામાં તાપમાન 52 ડિગ્રી સેલ્સિયસ પર પહોંચી ગયું અને ઓછામાં ઓછા 125 લોકોના મોત થયા. આ પછી પૂર્વીય યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં ગરમીનું મોજું આવ્યું, જેના કારણે ન્યૂયોર્કમાં ગરમી સંબંધિત કટોકટીની મુલાકાતોમાં 500-600 ટકાનો વધારો થયો. આબોહવા મીટરના ઝડપી વિશ્લેષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે આબોહવા પરિવર્તનને કારણે તાપમાનમાં બે ડિગ્રી સેલ્સિયસનો વધારો થયો છે. ભારે ગરમીએ કોપા અમેરિકા ફૂટબોલ ટુર્નામેન્ટને પણ અસર કરી હતી, જ્યાં પેરુ અને કેનેડા વચ્ચેની મેચ દરમિયાન 38 °C તાપમાન અને ભારે ભેજને કારણે સહાયક રેફરી બેહોશ થઈ ગયા હતા.
ચીનમાં પણ તાપમાન 50 ડિગ્રીએ પહોંચી ગયું
ચીનમાં, જૂનમાં તાપમાન 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચી ગયું હતું, જ્યારે રાત્રિનું તાપમાન 30ના દાયકાના મધ્યમાં રહ્યું હતું. વુહાન શહેરે એર કંડિશનરના વધારાના ઉપયોગને કારણે સંભવિત પાવર કટની ચેતવણી આપી હતી. દક્ષિણ ગોળાર્ધમાં, શિયાળાના તાપમાનમાં વધારો થયો હતો, જેમાં પેરાગ્વેમાં તાપમાન 38 °C અને પેરુમાં 36 °C સુધી પહોંચ્યું હતું, જે જૂનનું ઐતિહાસિક સૌથી વધુ તાપમાન છે. ઇજિપ્તમાં તાપમાન 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસની નજીક પહોંચી ગયું હતું, જેના કારણે આસ્વાનમાં ઓછામાં ઓછા 40 લોકોના મોત થયા હતા અને વધતા ઉર્જા વપરાશને નિયંત્રિત કરવા માટે દૈનિક વીજ કાપ.
વૈશ્વિક સ્તરે માનવ અધિકારો માટે મોટો ખતરો
સંશોધનને ટાંકીને સંશોધકે કહ્યું કે જળવાયુ સંકટ વૈશ્વિક સ્તરે માનવ અધિકારો માટે સૌથી મોટો ખતરો છે. જો પ્રણાલીગત ઉત્સર્જકો ખતરનાક ગરમીના તરંગો અને અન્ય આત્યંતિક હવામાન ઘટનાઓને ચલાવતા અશ્મિભૂત ઇંધણ પર તીવ્રપણે લગામ ન લગાવે તો જીવન અને સુખાકારીને નુકસાન વધુ થશે.
વિશ્વભરમાં તાપમાન સતત વધતું હોવાથી, આબોહવા પરિવર્તનની અસરોને ઘટાડવા, કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવા અને સમગ્ર વિશ્વમાં જીવનને બચાવવા માટે નવીનીકરણીય ઉર્જા અપનાવવા માટે ઝડપી અને નિર્ણાયક પગલાંની જરૂરિયાત વધુ તાકીદની છે.