China: ઈરાન અને સાઉદી અરેબિયા સાથે ચીન કયા મિશન પર કરી રહ્યું છે કામ?
China:સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાને તેમના રાજદ્વારી સંબંધો પુનઃસ્થાપિત કર્યા, જે લગભગ એક દાયકા પહેલા સમાપ્ત થયા હતા, માર્ચ 2023 માં ચીનની મધ્યસ્થી દ્વારા. આ કરાર હેઠળ બંને દેશોએ પરસ્પર વેપાર, ભાગીદારી અને સહયોગમાં સાથે મળીને કામ કરવા અંગે હકારાત્મકતા વ્યક્ત કરી હતી.
સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાન વચ્ચેનું અંતર ઘટી રહ્યું છે. અમેરિકાનો સૌથી મોટો દુશ્મન ચીન મધ્ય પૂર્વની આ બે મોટી શક્તિઓ વચ્ચેના અંતરને ઘટાડવા માટે કામ કરી રહ્યું છે. જ્યાં અત્યાર સુધી અમેરિકા અને રશિયાએ મધ્ય પૂર્વમાં પોતાની પકડ મજબૂત કરી લીધી હતી, હવે ચીન પણ પોતાની મજબુત કૂટનીતિથી અહીં પોતાની જમીન તૈયાર કરી રહ્યું છે.
સાઉદી એજન્સીએ અહેવાલ આપ્યો છે કે બેઇજિંગ સમજૂતીને આગળ વધારવા માટે સાઉદી-ચીની-ઈરાની સંયુક્ત ત્રિપક્ષીય સમિતિની બીજી બેઠક મંગળવારે રિયાધમાં યોજાઈ હતી. આ બેઠકની અધ્યક્ષતા સાઉદીના નાયબ વિદેશ મંત્રી વાલીદ બિન અબ્દુલકરીમ અલખેરીજીએ કરી હતી, જેમાં ચીનના નાયબ વિદેશ મંત્રી ડેંગ લી અને ઈરાનના નાયબ વિદેશ મંત્રી માજિદ તખ્ત રાવંચી પણ હાજર હતા.
બેઇજિંગ કરાર અમલમાં આવશે.
આ બેઠકમાં સાઉદી અને ઈરાનના અધિકારીઓએ બેઈજિંગ કરારને સંપૂર્ણ રીતે અપનાવીને અને યુએન ચાર્ટર, ઈસ્લામિક સહકાર સંગઠનના ચાર્ટર અને આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાનું પાલન કરીને પડોશી સંબંધોને મજબૂત કરવાની તેમની પ્રતિબદ્ધતાને પુનઃપુષ્ટિ કરી. જેમાં સાર્વભૌમત્વ, સ્વતંત્રતા અને સુરક્ષાના સન્માન પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાને પણ ચીનની પહેલની પ્રશંસા કરી અને બેઈજિંગ સમજૂતીમાં તેના પ્રયાસોને મહત્વપૂર્ણ ગણાવ્યા. ચીને પણ બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો સુધારવાની પોતાની પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો.
સંબંધો મજબૂત બનશે.
બેઠકમાં કોન્સ્યુલર સેવાઓના વિસ્તરણ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો, જેના કારણે 87 હજારથી વધુ ઈરાની યાત્રાળુઓ હજ કરવા આવ્યા છે અને 2024માં 52 હજારથી વધુ ઈરાનીઓએ ઉમરાહ કરી છે. આ સિવાય ઈરાન અને સાઉદીએ કરમુક્ત વેપાર માટે તૈયારી દર્શાવી અને ચીન સાથે આર્થિક અને રાજકીય સહયોગ વધારવાની આશા વ્યક્ત કરી.
અધિકારીઓએ સાઉદી-ઈરાની સંયુક્ત મીડિયા સમિતિની પ્રથમ બેઠક અને રાજદ્વારી અભ્યાસ માટે રાજકુમાર સઈદ અલ-ફૈઝલ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ અને ઈરાનની ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર પોલિટિકલ એન્ડ ઈન્ટરનેશનલ સ્ટડીઝ વચ્ચેના કરારનું પણ સ્વાગત કર્યું.
ઈઝરાયેલની કાર્યવાહી સામે વિરોધ
બેઠક દરમિયાન ત્રણેય દેશોએ પેલેસ્ટાઈનીઓ પર ઈઝરાયેલના હુમલાની નિંદા કરી અને આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયને તેને તાત્કાલિક રોકવાની અપીલ કરી. આ સિવાય તેણે લેબનોનમાં ઈઝરાયેલી સેનાના પ્રવેશ અને ઈરાનની સાર્વભૌમત્વ અને ક્ષેત્રીય અખંડિતતાના ઉલ્લંઘનની નિંદા કરી હતી.
બેઇજિંગ કરાર શું છે?
માર્ચ 2023 માં, ચીનની મધ્યસ્થી સાથે, બંને દેશોએ તેમના રાજદ્વારી સંબંધો પુનઃસ્થાપિત કર્યા જે 2016 માં સમાપ્ત થયા હતા. આ સમજૂતી હેઠળ બંને દેશોએ પરસ્પર વેપાર, ભાગીદારી અને સહયોગ વગેરે પર કામ કરવા પર હકારાત્મકતા વ્યક્ત કરી હતી. હવે આ કરારને સંપૂર્ણ રીતે લાગુ કરવા માટે બંને દેશો રિયાધમાં ફરી મળ્યા હતા.
