Britain: બ્રિટેનની વિવાદાસ્પદ યોજના, સૂર્યની રોશની ઘટાડવા માટે 5 અબજ રૂપિયા ખર્ચ
Britain: ગ્લોબલ વોર્મિંગનો સામનો કરવા માટે, બ્રિટિશ વૈજ્ઞાનિકો એક અનોખા અને ખતરનાક પ્રયોગની યોજના બનાવી રહ્યા છે જે સૂર્યપ્રકાશ ઘટાડવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. બ્રિટિશ સરકાર ટૂંક સમયમાં આ પ્રયોગ માટે મંજૂરી આપવા જઈ રહી છે, અને આ માટે લગભગ 50 મિલિયન પાઉન્ડ (લગભગ 500 કરોડ રૂપિયા અથવા 5 અબજ રૂપિયા)નું બજેટ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. જોકે, નિષ્ણાતો માને છે કે આ પ્રકારના પ્રયોગમાં અત્યંત સાવધાની રાખવી જોઈએ કારણ કે તેના પરિણામો અણધારી હોઈ શકે છે.
આ પ્રયોગ કેવી રીતે કામ કરશે?
બ્રિટિશ વૈજ્ઞાનિકોએ એક એવી ટેકનોલોજી વિકસાવી છે જેમાં ખાસ પ્રકારના એરોસોલ (સૂક્ષ્મ કણો) હવામાં છોડવામાં આવશે. આ કણોને પૃથ્વીના વાતાવરણના ઉપરના સ્તર એટલે કે સ્ટ્રેટોસ્ફિયરમાં મોકલવામાં આવશે, જેથી સૂર્યના કેટલાક કિરણોને પૃથ્વી પર પહોંચતા અટકાવી શકાય. આનાથી પૃથ્વીનું તાપમાન અમુક હદ સુધી ઘટાડી શકાય છે.
આ ઉપરાંત, આ પ્રયોગમાં બીજી એક પદ્ધતિનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવી રહ્યો છે, જેમાં વાદળોને તેજસ્વી બનાવવામાં આવશે જેથી તેઓ અવકાશમાં વધુ પ્રકાશ પાછો મોકલી શકે, જેના કારણે પૃથ્વી પર ગરમી ઓછી અનુભવાશે.
તેના જોખમો શું હોઈ શકે?
આ યોજના જેટલી આકર્ષક લાગે છે, તેટલી જ ખતરનાક પણ હોઈ શકે છે. વૈજ્ઞાનિકોના મતે, આવા પ્રયોગો હવામાન ચક્રમાં ખલેલ પહોંચાડી શકે છે. વરસાદની પેટર્નમાં ફેરફાર, વાવાઝોડાની તીવ્રતામાં વધારો અને કેટલાક વિસ્તારોમાં દુષ્કાળ પણ આવી શકે છે. આ જ કારણ છે કે નિષ્ણાતો સતત ચેતવણી આપી રહ્યા છે કે આ પ્રયોગ અત્યંત સાવધાની સાથે કરવો જોઈએ.
આ સંશોધન કોણ કરી રહ્યું છે?
આ સંશોધનને યુકેની એડવાન્સ્ડ રિસર્ચ એન્ડ ઇન્વેન્શન એજન્સી (ARIA) દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવી રહ્યું છે. એજન્સીએ ભૂ-એન્જિનિયરિંગ સંશોધન માટે £50 મિલિયન અલગ રાખ્યા છે.
ARIA ના પ્રોગ્રામ ડિરેક્ટર, પ્રોફેસર માર્ક સાઇમ્સે જણાવ્યું હતું કે તેનો ઉદ્દેશ્ય સંશોધનને સુરક્ષિત રીતે આગળ વધારવાનો હતો. તેઓ એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે કે કોઈપણ પ્રયોગ ફક્ત ત્યારે જ હાથ ધરવામાં આવે જો તે સંપૂર્ણપણે ઉલટાવી શકાય તેવો હોય અને પર્યાવરણને કોઈ નુકસાન ન પહોંચાડે.
તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આ સંશોધન માટે ભંડોળ આપનારા વૈજ્ઞાનિકોના નામ થોડા અઠવાડિયામાં જાહેર કરવામાં આવશે, સાથે જ નાના પાયે આઉટડોર પ્રયોગો ક્યારે અને ક્યાં કરવામાં આવશે તેની માહિતી પણ આપવામાં આવશે.
10 વર્ષમાં મોટો ફેરફાર થઈ શકે છે
જો આ શરૂઆતના પ્રયોગો સફળ થાય છે, તો વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે આગામી 10 વર્ષમાં આ ટેકનોલોજીનો મોટા પાયે અમલ થઈ શકે છે. શક્ય છે કે ભવિષ્યમાં ગ્લોબલ વોર્મિંગ સામે લડવાનો સૌથી મોટો ઉકેલ સૂર્ય કિરણોને નિયંત્રિત કરવાની ટેકનોલોજી હશે.
જોકે, આ પ્રયોગમાં જોખમો સામેલ છે, અને તેનો અમલ કરતા પહેલા તેની અસરોનું સંપૂર્ણ મૂલ્યાંકન કરવાની જરૂર પડશે.
