Truth Behind Sky Trails Video: આકાશની સફેદ રેખાની વર્ષોથી ચાલતી ગેરસમજ દૂર થઈ
Truth Behind Sky Trails Video: આકાશ તરફ નજર ઉઠાવીએ ત્યારે ઘણી વખત એક બારીક, મજબૂત સફેદ લીટી આકાશનો પાટ લંબાવતી નજરે પડે — કોઈ ધુમાડાની સીધી લાઇન. બાળપણથી આપણાં માંથી કેટલાએ આ દ્રશ્ય જોઈને સમજ્યું હશે કે કદાચ કોઈ રાકેટ આકાશ ગયું હશે, લીટી એને પાછળ છોડેલા ધુમાડાનો લટાર. કેટલાંયે આ “રાકેટ‑લાઇન” વિશે મિત્રો‑કુટુંબમાં ઉત્સાહથી કહેલું: “જો, રાકેટ જાય છે!”
પરંતુ વર્ષો સુધી જીવિત રહેલી આ માન્યતા પૈકીની સાચી વાસ્તવિકતા ઘણા લોકોને હજી સુધી સમજાતી નથી. તાજેતરમાં સોશિયલ મીડિયા પર અપલોડ થયેલી એક રીલ / વિડિયોએ આ ચાલી આવેલી ગેરસમજને બરાબર પડકાર્યો છે. એક ફોટોગ્રાફર‑વિડીયોગ્રાફરે અત્યંત ઊંચી ઝૂમ‑શક્તિવાળું ટેલી લેન્સ કે કેમેરો ઉપયોગમાં લઈને આકાશની એવી જ એક “ધીમી ધુમાડાની રેખા”ને ઝૂમ કરી નજીકથી કેદ કરી. કેમેરાના લેસર‑ઝૂમ દ્રારા ખાતરી થઈ — “રાકેટ” નહીં, પરંતુ સમગ્ર દ્રશ્ય માત્ર એક વર્તમાન યાત્રીવિમાન (જેટ એરક્રાફ્ટ) હતું, જેના એન્જિનમાંથી બહાર આવતો કંડેન્સ્ડ આકાશી બાષ્પ (contrail) હતો!
કોન્ટ્રેઇલ એટલે શું?
જેટ એરક્રાફ્ટ જ્યારે ઊંચી સપાટી (૩૦ થી ૪૦ હજાર ફુટ) પર ટર્બાઇન ચલાવી ઉડે છે, ત્યારે એન્જિનમાંથી નીકળતું ગરમ જળ‑વાયતન (વાષ્પ) આવતા ક્ષણે −૪૦ ℃ જેટલા અતિશય ઠંડા તાપમાનમાં મળે છે. તરત જ એમાં રહેલી ભેજ સુક્ષ્મ બરફ‑કણોમાં સંકુચાય છે અને પરિણામે લાંબી, પાતળી શ્વેત રેખા આકાશમાં છૂટી જાય છે. તેને “કન્ડેન્સેશન ટ્રેઇલ” (contrail) કહેવાય. પવનની દિશા‑ગતિ પ્રમાણે આ contrail સીધી રહે, સુસ્ત ઊડી — કે ધીમે ધીમે વિખૂટો પડે — એ દ્રશ્ય આપણે જમીન પરથી જોઈએ છીએ.
View this post on Instagram
વિડિયો પર લોકોની પ્રતિક્રિયા
જ્યારે આ ઝૂમ‑વિડિયો સોશિયલ મીડિયા પર મૂકાયો, હજારોથી વધુ યુઝર્સ એ તરત શેર‑લાઈક કર્યો. ઘણી ટિપ્પણીઓમાં લોકોએ નિખાલસ સ્વીકાર્યું: “આજ સુધી હું કલ્પતો હતો કે હા, આ તો અવકાશમાં રાકેટ જાય એટલે ધુમાડો છે!” કોઈએ કલાસમાં કરેલી “ગલત માહિતી” યાદ કરી, તો કેટલાકે લખ્યું — “હવે તો શાંતિથી મરી શકીએ, રહસ્ય ભેદાયું!”
અન્ય યુઝર્સ હસતાં લખ્યું — “એટલો ઝૂમ લેન્સ લેવાનું બટન જેના કેમેરામાં છે, એને ધન્યવાદ!”
આ નાનું ઉદાહરણ યાદ અપાવે છે — અપુષ્ટ ધારણાઓ કેટલી સહેલાઈથી જડપાઈ જાય! વિજ્ઞાન અને તકનીકની મદદ — સાચી ક્ષણે — એવું મગજ ખુલ્લુ કરી શકે છે કે વર્ષો જૂની ગેરસમજ કરતા — સાચું દૃશ્ય છબી દેખાડે.
