PM Kisan Yojana : શું પતિ-પત્ની બંને પીએમ કિસાન યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે? અહીં છે સંપૂર્ણ સત્ય
PM Kisan Yojana : પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ યોજના દેશના નાના અને સીમાંત ખેડૂતો માટે શરૂ કરાયેલી સૌથી મહત્વપૂર્ણ યોજનાઓમાંથી એક છે. કેન્દ્ર સરકારે લોન્ચ કરેલી આ યોજના હેઠળ, પાત્ર ખેડૂતોને દર વર્ષે ₹6,000 ની નાણાકીય સહાય આપવામાં આવે છે. આ રકમ ત્રણ હપ્તામાં, એટલે કે દર ચાર મહિને ₹2,000 થી સીધી ખેડૂતના ખાતામાં જમા થાય છે.
પણ અનેક ખેડૂત પરિવારોમાં આજે પણ એક પ્રશ્ન વારંવાર ઉઠે છે:
“શું પતિ અને પત્ની બંને વ્યક્તિગત રીતે આ યોજનાનો લાભ લઈ શકે?”
ચાલો, આ પ્રશ્નનો જવાબ નીતિગત રીતે અને નિયમોના આધાર પર સમજીએ.
પીએમ કિસાન યોજના કઈ રીતે કાર્ય કરે છે?
આ યોજના કોઈ વ્યક્તિગત લેણદેણ પર આધારિત નથી. ભારત સરકારના કૃષિ મંત્રાલયના માર્ગદર્શિકા મુજબ, પીએમ કિસાન યોજના ‘કૃષિ પરિવાર’ (Farmer Family Unit) પર આધારિત છે.
‘કૃષિ પરિવાર’ એટલે કોણ?
આમાં પતિ, પત્ની અને તેમના 18 વર્ષથી ઓછી વયના બાળકોનો સમાવેશ થાય છે. એટલે કે, આ આખું પરિવાર એક એકમ તરીકે ગણાય છે, અને તેમને કુલ મળીને એકજ લાભ મળે છે – વ્યક્તિગત રીતે નહીં.
શું પતિ અને પત્ની બંને લાભ લઈ શકે ?
નહી.
આ યોજના અંતર્ગત પતિ અને પત્ની બંનેને અલગ અલગ અરજી કરવાની પરવાનગી નથી.
કેવળ તે વ્યક્તિ કે જેના નામે ખેતીલાયક જમીન નોંધાયેલ હોય, તે આ યોજના હેઠળ નાણાંકીય સહાય મેળવવા માટે પાત્ર ગણાય છે.
જો પતિના નામે જમીન છે, તો પત્ની આ યોજના હેઠળ અરજી કરી શકે નહીં અને તેમ જ વિરુદ્ધ પણ. આ નીતિનો હેતુ દરેક ખેડૂત પરિવારને સમાન રીતે લાભ પહોંચાડવાનો છે, એટલે આર્થિક સહાયની નકલથી બચાવવો.
ભૂલથી બંનેને લાભ મળે તો શું થાય?
જો અજાણતાં પતિ અને પત્ની બંનેએ અલગ અલગ અરજી કરી હોય અને બંનેને લાભ મળતો રહે છે, તો એ યોગ્ય નહી ગણાય. આવા કેસમાં સરકાર તપાસ દરમિયાન આ જાણવા પામે તો આપેલું નાણાં પાછું વસૂલ કરવામાં આવે છે અને કાનૂની કાર્યવાહી પણ શક્ય બને છે.
PM કિસાન યોજના ખેડૂતો માટે ઉપયોગી અને મહત્વપૂર્ણ સહાય યોજના છે. પણ તેની પાછળનું લક્ષ્ય છે – કૃષિ પરિવારોને સમર્થ બનાવવું, વ્યક્તિગત લાભ આપવો નહિ.
અત્યારે જો તમારા મનમાં પણ કોઈ એવું પ્રશ્ન હોય કે પતિ-પત્ની બંને ફાયદો લઈ શકે છે કે નહીં, તો સ્પષ્ટ જવાબ છે – નહીં, પીએમ કિસાન યોજના માત્ર એક જ પરિવારના એક સભ્ય માટે છે.
જો તમે પણ પીએમ કિસાન યોજના હેઠળ લાભ મેળવવા ઈચ્છો છો તો ખાતરી કરો કે તમારી જમીનના દસ્તાવેજ અપડેટ છે અને e-KYC કરાવી છે. નિયમિત રીતે યોજનાની વધુ વિગતો માટે કૃષિ મંત્રાલયની અધિકૃત વેબસાઈટ જુઓ.
