Alimony Rules : પત્ની વધારે કમાતી હોય ત્યારે છૂટાછેડા બાદ કોણે ચુકવવું પડશે ભરણપોષણ? કાયદો શું કહે છે?

Alimony Rules  : પત્ની વધારે કમાતી હોય ત્યારે છૂટાછેડા બાદ કોણે ચુકવવું પડશે ભરણપોષણ? કાયદો શું કહે છે?

 Alimony Rules  : ભારતમાં છૂટાછેડા બાદ પતિ-પત્ની વચ્ચે ભરણપોષણ (એલિમની) અંગેના કાયદાઓ સ્પષ્ટ રીતે નિર્ધારિત છે. સામાન્ય રીતે એવી માન્યતા છે કે છૂટાછેડા પછી પતિએ જ પત્નીને ભરણપોષણ આપવાનું રહે છે. પણ શું થાય જો પત્નીનો પગાર પતિ કરતા વધારે હોય?

જો પત્ની વધારે કમાય છે તો એલિમની કોને મળશે?

આવી પરિસ્થિતિમાં ઘણાં લોકો અટકી જાય છે. પરંતુ હકીકત એ છે કે ભારતીય કાયદો આવાં મામલાઓ માટે પણ સાવ સ્પષ્ટ છે. જો પતિની આવક ઓછી હોય અને પત્ની આર્થિક રીતે વધુ સક્ષમ હોય, તો કોર્ટ પત્નીને પતિ માટે એલિમની ચૂકવવાનો આદેશ આપી શકે છે.

અથવા કોર્ટ કહી શકે છે કે પતિ કોઈપણ પ્રકારનું ભરણપોષણ ન આપે – બધું જ પતિની આવક, જીવનશૈલી અને સ્ત્રી કેટલું કમાય છે તેની પર આધાર રાખે છે.

કાયદા શું કહે છે?

હિન્દુ લગ્ન અધિનિયમ, 1955ની કલમ 24 અને 25 અનુસાર, પતિ કે પત્ની – બંનેમાં જે આર્થિક રીતે નબળો હોય, તે બીજા જીવનસાથી પાસેથી ભરણપોષણ માંગવા માટે કોર્ટમાં અરજી કરી શકે છે.

શરત એવી છે કે:

જે વ્યક્તિ એલિમની માંગે છે તેને સાબિત કરવું પડશે કે છૂટાછેડા બાદ પોતાનું જીવન ગુજારવા માટે તે બીજાની મદદ વગર અશક્ય છે.

જો પતિ કમાતો હોય પણ તેની આવક ખૂબ ઓછી હોય અને પત્ની સારી નોકરીમાં હોય, તો કોર્ટ નિર્ણય લઈ શકે છે કે પતિને ભરણપોષણ મળે.

કોર્ટ કઈ રીતે નિર્ણય લે છે?

કોર્ટ એલિમની અંગેનો ચુકાદો આપતી વખતે નીચેના મુદ્દાઓનો ખ્યાલ રાખે છે:

બંને પક્ષની આવક અને નોકરી

લગ્ન કેટલો સમય ચાલ્યા

દૈનિક જીવનશૈલી

બાળકની જવાબદારી

ભવિષ્યની આવક અને જરૂરિયાતો

આ બધું  કોર્ટ ભરણપોષણ માટે યોગ્ય નિર્ણય આપે છે – એ નક્કી નથી કે ભરણપોષણ ફક્ત સ્ત્રીને જ મળે!

સારાંશ રૂપે કહીએ તો – આજના સમયમાં ભરણપોષણ આપનાર અથવા પ્રાપ્ત કરનાર જાતિ પર આધાર રાખતો નથી, પણ અર્થતંત્ર પર આધાર રાખે છે. જે આર્થિક રીતે નબળો છે, તે કાયદાકીય રીતે મદદ માગી શકે છે – પછી ભલે એ પતિ હોય કે પત્ની.