Nitish-Tejaswi Meeting: બિહારમાં ફરી થશે મોટો ખેલ! નીતિશ-તેજશ્વીની ‘ખાસ’ મુલાકાતનો અર્થ શું છે?
Nitish-Tejaswi Meeting: બિહારના માહિતી કમિશનરની નિમણૂકને લઈને બિહારના મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમાર અને આરજેડી નેતા તેજસ્વી યાદવની મુલાકાત થઈ. આ અંગે અટકળોનું બજાર ગરમાયું છે.
બિહારના મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમાર અને રાષ્ટ્રીય જનતા દળ (RJD)ના નેતા તેજસ્વી યાદવ મંગળવારે (3 ઓગસ્ટ 2024) પટનાના સચિવાલયમાં લગભગ અડધા કલાક સુધી મળ્યા. હવે આને લઈને બિહાર સહિત દેશભરના રાજકારણમાં અટકળોનો દોર શરૂ થઈ ગયો છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ છે કે શું બિહારમાં ફરી કોઈ મોટી રમત થવા જઈ રહી છે? શું બિહારમાં ફરી કોઈ મોટા નેતાનો અંતરાત્મા જાગ્યો છે? શું બિહાર ફરી આખા દેશની રાજનીતિનું કેન્દ્ર બનવા જઈ રહ્યું છે? આ પ્રશ્નો એટલા માટે ઉઠી રહ્યા છે કારણ કે બંને કટ્ટર હરીફ લગભગ આઠ મહિના પછી એકબીજાને મળ્યા હતા.
બંને નેતાઓ વચ્ચેની વાતચીતમાં શું બહાર આવી રહ્યું છે, અત્યાર સુધી માત્ર માહિતી કમિશનરની નિમણૂકને લઈને જ બેઠક થઈ હતી, પરંતુ શું ખરેખર આ જ છે કે પછી પ્રશાંત કિશોર બિહારના રાજકારણ સાથે સંકળાયેલા છે નીતીશ કુમારે એવી શક્યતાઓ ઉભી કરી છે કે આ બેઠકમાં થયેલી ખાસ વાતચીતને અવગણી શકાય તેમ નથી.
બિહારના માહિતી કમિશનરની નિમણૂક માટે બેઠક યોજાઈ
જો સત્તાવાર નિવેદન સાચુ માનવામાં આવે તો આ બેઠક માત્ર એટલા માટે થઈ હતી કારણ કે સરકારે માહિતી કમિશનરની નિમણૂક કરવાની હતી અને માહિતી કમિશનરની નિમણૂક માટે રચાયેલી સમિતિમાં મુખ્યમંત્રી તેના અધ્યક્ષ છે. બાકીની સમિતિઓમાં વિપક્ષના નેતા સિવાય કેબિનેટના સભ્યો પણ છે. મુખ્ય પ્રધાન તરીકે નીતિશ કુમાર અને વિપક્ષના નેતા તરીકે તેજસ્વી યાદવે એકસાથે બિહારના માહિતી કમિશનરની નિમણૂક કરી છે. તે નામ સરકાર દ્વારા થોડા દિવસોમાં સત્તાવાર રીતે જાહેર કરવામાં આવશે, પરંતુ ખરો પ્રશ્ન માહિતી કમિશનરની નિમણૂકની બહાર થયેલી વાતચીતનો છે અને જેનો ઉલ્લેખ તેજસ્વી યાદવે પત્રકારો સમક્ષ પણ કર્યો છે.
આ મુદ્દે નીતિશ-તેજશ્વી સાથે હતા
આરજેડી નેતા તેજસ્વી યાદવ જે મામલાનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યા છે અને કોર્ટને ટાંકી રહ્યા છે, તે બિહારની જાતિ ગણતરીનો મુદ્દો છે અને તે પછી આવેલ અનામતનો મુદ્દો છે, જે કોર્ટમાં છે. હકીકતમાં, જ્યારે સીએમ નીતિશ કુમાર આરજેડી નેતા તેજસ્વી યાદવ સાથે હતા, ત્યારે બંનેએ સાથે મળીને બિહારમાં જાતિ ગણતરી કરી હતી. દરેક કાયદાકીય દાવપેચનો જવાબ આપતા નીતીશ સરકારે જાતિ ગણતરીના આંકડા પણ જાહેર કર્યા. જ્યારે આ આંકડાઓના આધારે એવું લાગ્યું કે પછાત વર્ગનો હિસ્સો ઓછો છે, ત્યારે અનામતની મર્યાદા 50 ટકાથી વધારીને 65 ટકા કરવામાં આવી.
સીએમ નીતિશ કુમારે કેબિનેટને એક પ્રસ્તાવ પસાર કરાવ્યો કે બિહારમાં અત્યાર સુધી પછાત અને અત્યંત પછાત વર્ગો સહિત 30 ટકા અનામત હતી, તેને વધારીને 43 ટકા કરવામાં આવશે. અનુસૂચિત જાતિ માટે 16 ટકા અનામત વધારીને 20 ટકા અને અનુસૂચિત જનજાતિ માટે 1 ટકા અનામત વધારીને 2 ટકા કરવામાં આવશે. એટલે કે કુલ અનામત 65 ટકા હશે. બાકીનું 10 ટકા EWS અનામત રહેશે, જેનો અર્થ છે કે બિહારમાં કુલ આરક્ષણ 75 ટકા રહેશે. આ નિર્ણયનું ગેઝેટ નોટિફિકેશન પણ 21 નવેમ્બર 2023ના રોજ કરવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ 20 જૂન 2024ના રોજ પટના હાઈકોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ કે.વી.ચંદ્રનની બેન્ચે નીતિશ કુમારના નિર્ણયને ફગાવી દીધો હતો અને અનામત પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો હતો.
નીતિશ અને તેજસ્વી વચ્ચેની ચર્ચા વધુ ન વધવી જોઈએ.
હવે મામલો કોર્ટમાં છે અને બિહાર સરકાર ઇચ્છે છે કે આ મુદ્દાને બંધારણની 9મી સૂચિમાં સામેલ કરવામાં આવે. જો આમ થશે તો બિહાર સરકારના નિર્ણયની ન્યાયિક સમીક્ષા શક્ય નહીં બને. એટલે કે કોર્ટના હાથ બંધાઈ જશે. તેજસ્વી યાદવે જે કહ્યું તેનો આ સાર છે, પરંતુ વાત અહીં પૂરી નથી થતી, જ્યાં તેજસ્વીની વાત પૂરી થઈ છે, બલ્કે વાત અહીંથી શરૂ થાય છે. કારણ કે આ એ જ મુદ્દો છે જેના પર ભાજપ સાથે સરકાર ચલાવી રહેલા નીતીશ કુમારે તેજસ્વી યાદવને મળ્યા બાદ ગઠબંધન તોડી નાખ્યું હતું અને મહાગઠબંધનના મુખ્ય પ્રધાન બન્યા હતા. હવે ફરી એકવાર નીતીશ-તેજસ્વીએ આ મુદ્દે વાત કરી છે, જેથી આ મામલો આગળ વધે.
પ્રશાંત કિશોરના નિશાના પર તેજસ્વી યાદવ છે
બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણીને હવે માત્ર એક વર્ષ બાકી છે. હાલમાં બિહારમાં પ્રશાંત કિશોરના રૂપમાં આવા નેતા સક્રિય છે, જેના નિશાને માત્ર તેજસ્વી યાદવ છે, પરંતુ નીતિશ પણ પ્રશાંત કિશોરના રોષથી ક્યારેય અછૂત રહ્યા નથી. જ્યારે પણ નીતિશ કુમારે વળતો પ્રહાર કર્યો છે ત્યારે પ્રશાંત કિશોર હુમલાખોર બન્યા છે. તેમણે તો ત્યાં સુધી કહ્યું કે હવે નીતીશ કુમારની રાજનીતિ ખતમ થઈ ગઈ છે. જો કે, જ્યારે પણ કોઈએ નીતિશ કુમારના અંતની વાત કરી છે, ત્યારે તેઓ ધૂળ ખાઈને ઉભા થયા છે અને કહ્યું છે કે બિહારમાં અત્યારે કોઈની રાજનીતિ નીતિશ કુમાર વિના ચાલી શકે નહીં, પછી તે બીજેપી હોય કે અન્ય.
નીતિશ કુમાર પોતાની પાર્ટીને મજબૂત કરવા માંગે છે
લોકસભા ચૂંટણીમાં બિહારમાં સૌથી મોટી પાર્ટી બની ગયેલા નીતીશ કુમાર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પણ એવી સ્થિતિમાં રહેવા માંગે છે કે તેમના ધારાસભ્યોની સંખ્યાના આધારે ભાજપ કે આરજેડી તેમની સામે આંખ મીંચી ન શકે. તેથી, અત્યારે નીતીશ કુમાર એ નક્કી કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે તેમની JDUનું ગઠબંધન તેમની પાર્ટીને ઓછામાં ઓછી 80 સીટો પર લઈ જશે.
જે દિવસે સીએમ નીતીશ કુમાર નિષ્કર્ષ પર પહોંચશે તે દિવસે બધી વાતોનો અંત આવી જશે, પરંતુ જ્યાં સુધી નીતીશ કુમાર મૌન રહેશે અને ખાસ કરીને આરજેડી વિરુદ્ધ ખુલ્લેઆમ કંઈ બોલતા નથી અને જ્યાં સુધી તેજસ્વી યાદવ પણ જેડીયુ વિરુદ્ધ નહીં બોલે અને ખાસ કરીને ત્યાં સુધી BiH છે. નીતિશ કુમાર પર આવા તીક્ષ્ણ પ્રહારો નથી કરતા.
ભારતમાં નવી શક્યતાઓના દરવાજા ખુલી ચૂક્યા છે અને તાજેતરની બેઠક પણ આનો સંકેત આપે છે. છેવટે, રાજનીતિ એ શક્યતાઓની રમત છે અને રાજકારણમાં કોઈ કાયમી મિત્ર કે શત્રુ હોતા નથી તે રાજકીય વાક્ય હજુ પણ વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવાય છે.
