Social Media: લોકસભાની ચૂંટણીમાં સોશિયલ મીડિયા પર કોણ આગળ રહીને યુદ્ધ જીતી શક્યા છે ?
સોશિયલ મીડિયા ભારતીય ચૂંટણીઓમાં જાતે જઈને પ્રચાર જેટલું જ મહત્વપૂર્ણ બની ગયું છે. નેતાઓની ઓનલાઈન પ્રવૃતિઓ વધી છે. મતદારો દ્વારા મૂડ અને લાગણી બતાવે છે.
ઈન્ડિયા ટુડેની ઓપન-સોર્સ ઈન્ટેલિજન્સ દ્વારા ભારતીય જનતા પાક્ષ, કોંગ્રેસ અને આમ આદમી પાર્ટી અને તેમના ટોચના નેતાઓના મુખ્ય સોશિયલ મીડિયા ખાતાની વૃદ્ધિનું વિશ્લેષણ કર્યું છે.
માર્ચ, એપ્રિલ અને મે મહિનાના ડેટાનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું છે.
ભાજપ ભારતીય સોશિયલ મીડિયા સ્પેસ પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે. કોંગ્રેસ અને આમ આદમી પક્ષ યુટ્યુબ અને ઈન્સ્ટામાં નવા લોકો સુધી પહોંચવામાં આગળ છે. મોદીનો ભાજપ તેમાં પાછળ રહી ગયો છે. નવા અનુયાયીઓ ઉમેરીને માર્ગમાં આગળ છે.
તેથી હલચલ મચી ગઈ છે. આ કારણે મોદીએ વારંવાર મુદ્દા 7 તબક્કાની ચૂંટણીમાં બદલવા પડ્યા હતા. બેફામ વાણી વિલાસ કરીને પોતાના દર્શકો વધારવા માદીઓ તમામ મર્યાદા મૂકી દીધી હતી. છતાં તે રાહુલ ગાંધી અને કેઝરીવાલથી પાછળ રહી ગયા છે.
લોકોનો મુડ ઓછા મતદાનમાં સ્પષ્ટ દેખાય છે કે મોદીથી નારાજ છે.
‘X’ ફેક્ટર પર 1 માર્ચથી 31 મેની વચ્ચે ભાજપે 3.9 લાખ યુઝર્સ ઉમેર્યા અને 3.1 લાખ લોકોએ કોંગ્રેસને ફોલો કર્યું. AAPએ 15,000 કરતાં વધુ X એકાઉન્ટ ઉમેર્યા છે, જેનાથી તેના ફોલોઅર્સની સંખ્યા 65 લાખ થઈ ગઈ છે.
2.1 કરોડથી વધુ લોકો ભાજપને અને 1.05 કરોડ લોકો કોંગ્રેસને ફોલો કરે છે.
યુટ્યુબ
YouTube: પક્ષોનું પોતાનું ટીવી બનાવી દીધું હતું. જેમાં કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધીનો સ્પષ્ટ વિજય દેખાય છે.
યુટ્યુબે આ ચૂંટણીમાં મુખ્ય પ્રવાહના રાજકીય પક્ષો માટે એક રસપ્રદ પેટર્ન રજૂ કરી છે. સબ્સ્ક્રાઇબર બેઝ જેટલો મોટો, એટલાં નવા વપરાશકર્તાઓની સંખ્યા ઓછી અને વિડિયો વ્યુઝ ઓછા.
આપ દ્વારા માર્ચ, એપ્રિલ અને મે દરમિયાન 15 લાખ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને લગભગ 90 કરોડ વિડિયો વ્યૂઝ ઉમેરીને બધાથી આગળ હતા. તેમને મોદીએ એટલા માટે તો જેલમાં નાંખી દીધા હતા.
કોંગ્રેસ 10 લાખથી વધુ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 65.6 કરોડ વીડિયો વ્યૂ સાથે બીજા ક્રમે છે.
ભાજપ 3.6 લાખ યુટ્યુબ યુઝર્સ અને 28 કરોડ વીડિયો વ્યૂઝ સાથે છેલ્લા ક્રમે આવીને ઊભો છે. જે બતાવે છે કે મોદીની હાર થઈ છે. મતોમાં તેના પરિણામો બદલાઈ શકે છે.
આપના 68 લાખ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ છે, બીજેપીના 59 લાખ, જ્યારે કોંગ્રેસની ચેનલ યુટ્યુબ પર 50 લાખ વપરાશકર્તાઓ દ્વારા સબસ્ક્રાઇબ છે. છતાં ભાજપ પાછળ છે.
ઇન્સ્ટાગ્રામ એ રાજકીય પક્ષો માટે પ્રથમ વખત મતદાન કરવા માટે ઓનલાઈન ઓળખાય છે. માર્ચ અને મે વચ્ચે, કોંગ્રેસ ઇન્સ્ટાગ્રામ પર આગળ છે. નિર્વિવાદ નેતા તરીકે ઉભરી આવી છે.
ભાજપ અને આપના સંયુક્ત અનુયાયીઓ કરતાં કોંગ્રેસે બમણા કરતાં વધુ અનુયાયીઓ મેળવ્યા હતા.
કોંગ્રેસ 26 લાખ નવા અનુયાયીઓ ઉમેર્યા અને આપ 7 લાખ નવા વપરાશકર્તાઓ ઉમેરીને બીજા ક્રમે છે. સૌથી વધુ ફોલો કરવામાં આવતી ભારતીય રાજકીય પાર્ટી ભાજપે 5.4 લાખ ઇન્સ્ટાગ્રામર ઉમેર્યા છે.
ડિસેમ્બર 2023 અને માર્ચ 2024 વચ્ચે ભાજપ અને કોંગ્રેસ દ્વારા મેટા પ્લેટફોર્મ પર ઑનલાઇન જાહેરાત ખર્ચમાં ઇન્સ્ટાગ્રામે સૌથી મોટો હિસ્સો પડાવી લીધો હતો.
31મી મે સુધીમાં ભાજપના 79 લાખ અનુયાયીઓ છે, ત્યારપછી કોંગ્રેસ 59 લાખ અનુયાયીઓ સાથે અને આપના 17 લાખ અનુયાયીઓ છે.
ઓનલાઈન હરિફાઈમાં નેતાઓનું પ્રદર્શન
ઓનલાઈન હરિફાઈમાં નેતાઓનું પ્રદર્શનવડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર અન્ય તમામ ભારતીય નેતાઓ પર લગભગ અજેય લીડ જાળવી રાખે છે. તેમના ઓનલાઈન ચાહકોની સંખ્યા ગાંધી અને કેજરીવાલ કરતા ઘણી વધારે છે.
જો કે, રાહુલ ગાંધીએ તેમના યુટ્યુબ અને ઇન્સ્ટાગ્રામ ફોલોઅર્સ બેઝમાં નવા વપરાશકર્તાઓ ઉમેરીને શક્તિશાળી સત્તા ધરાવતાં મોદીને પાછળ છોડી દીધા, જોકે ભાજપના ટોચના નેતાએ યુટ્યુબ પર પોતાનું વર્ચસ્વ જાળવી રાખ્યું હતું.
છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં, ગાંધીના ઇન્સ્ટાગ્રામ પર 26 લાખ ફોલોઅર્સ, મોદીએ 20 લાખ મેળવ્યા, જ્યારે અરવિંદ કેજરીવાલ 5.3 લાખ વપરાશકર્તાઓ ઉમેરીને ત્રીજા સ્થાને છે. હાલમાં ઈન્સ્ટાગ્રામ પર મોદીને 8.9 કરોડ ફોલોઅર્સ, ગાંધીના 86 લાખ અને કેજરીવાલના 24 લાખ ફોલોઅર્સ છે.
યુટ્યુબ
ગાંધીની યુટ્યુબ ચેનલને 26 લાખ લોકોએ સબ્સ્ક્રાઇબ કરી હતી, જ્યારે પીએમ મોદીએ વીડિયો સ્ટ્રીમિંગ પ્લેટફોર્મ પર 16 લાખ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ ઉમેર્યા હતા. વડાપ્રધાનના ગ્રાહકોની સંખ્યા 2.3 કરોડ છે, જ્યારે ગાંધીના 65 લાખ છે.
X
X પર, PM મોદીએ આ સમયગાળા દરમિયાન @RahulGandhi ના 6.8 લાખ અને @ArvindKejriwal ના 1.1 લાખની સરખામણીમાં 23 લાખ ફોલોઅર્સ મેળવ્યા.
દરેક સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર વડાપ્રધાન મોદીના ફોલોઅર્સની સંખ્યા ભાજપ, કોંગ્રેસ અને AAPના સંયુક્ત યુઝર બેઝ કરતાં ઘણી વધારે છે. ફેસબુક પર તેના 98 મિલિયન ફોલોઅર્સ છે, જ્યારે પાર્ટીઓના સંયુક્ત 39 મિલિયન ફોલોઅર્સ છે. ઇન્સ્ટાગ્રામ પર તેના 8.9 કરોડ ફોલોઅર્સ છે, જ્યારે ભાજપ, કોંગ્રેસ અને AAPના મળીને 1.5 કરોડ ફોલોઅર્સ છે. યુટ્યુબ પર તેના 23 મિલિયન સબ્સ્ક્રાઇબર્સ ત્રણેય પક્ષોના સંયુક્ત 18 મિલિયન સબ્સ્ક્રાઇબર્સ કરતાં વધુ છે.
