Stock Market: લોકસભાના પરિણામોની અસર સેન્સેક્સ અને નિફ્ટી પર એક તરફ સામાન્ય જનતા લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામોની રાહ જોઈ રહી છે તો બીજી તરફ વેપારીઓ બજારની ચાલ પર નજર રાખી રહ્યા છે. જો તમે પણ શેર માર્કેટમાં રોકાણ કરો છો તો આ સમાચાર તમારા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. હકીકતમાં, જ્યારે પણ શેરબજારમાં અચાનક ઉછાળો આવે છે, ત્યારે સ્ટોક એક્સચેન્જો રોકાણકારોની સુરક્ષા માટે સર્કિટ બ્રેકર લગાવે છે.
એક તરફ સામાન્ય જનતા લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામોની રાહ જોઈ રહી છે તો બીજી તરફ વેપારીઓ બજારની ગતિવિધિ પર નજર રાખી રહ્યા છે. સોમવારના સત્રમાં સેન્સેક્સ અને નિફ્ટીમાં જબરદસ્ત ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, રોકાણકારોએ નફો કર્યો હતો, પરંતુ તેઓને નુકસાનનો પણ ભય છે.
ચૂંટણી સાથે શેરબજારનું જોડાણ સોમવારના સત્રમાં સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટ છે. પરંતુ એવી દહેશત છે કે જો શેરબજારમાં કોઈ ઉતાર-ચઢાવ આવશે તો રોકાણકારોને નુકસાનનો સામનો કરવો પડશે. જો કે શેરબજારમાં પલટો આવવાની શક્યતા ઓછી છે, તેમ છતાં સ્ટોક એક્સચેન્જ તેના માટે તૈયાર છે.
વાસ્તવમાં, રોકાણકારોને બજારમાં તીવ્ર વધઘટથી બચાવવા માટે, સ્ટોક એક્સચેન્જ સર્કિટ બ્રેકર સ્થાપિત કરે છે. આજે પણ આ સર્કિટ બ્રેકર્સ માર્કેટમાં મળી શકે છે.
સર્કિટ બ્રેકર શું છે?
2 જુલાઈ, 2001ના રોજ, સ્ટોક એક્સચેન્જે ઈન્ડેક્સ-આધારિત બજાર-વ્યાપી સર્કિટ બ્રેકરનો અમલ કર્યો. આ બ્રેકર શેરબજારની હિલચાલને નિયંત્રિત કરે છે. અહીં બ્રેકર્સ 3 તબક્કામાં સ્થાપિત થાય છે. શેરબજારમાં 10 ટકા, 15 ટકા અને 20 ટકાની વધઘટના કિસ્સામાં બ્રેક બ્રેકર્સ લાદવામાં આવે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે સર્કિટ બ્રેકરમાં તમામ ઈક્વિટી અને ઈક્વિટી ડેરિવેટિવ માર્કેટ સમય મર્યાદા સુધી બંધ રહે છે. આનો અર્થ એ છે કે રોકાણકારો નિર્ધારિત મર્યાદા સુધી શેરની ખરીદી અને વેચાણ કરી શકતા નથી.
સર્કિટ બ્રેકર ક્યારે થાય છે?
જ્યારે સેન્સેક્સ અથવા નિફ્ટીમાં અચાનક વધઘટ થાય છે અને તે નિર્ધારિત સ્તરોમાંથી કોઈપણને પાર કરે છે ત્યારે શેરબજારમાં સર્કિટ બ્રેકર શરૂ થાય છે. દરેક સ્તરને પાર કર્યા પછી, બજારમાં વેપાર થોડા સમય માટે અટકી જાય છે અને વેપાર શરૂ કરવાના નિયમો પણ અલગ છે.
બજાર ક્યાં સુધી બંધ રહેશે?
જો સ્ટોક એક્સચેન્જ બપોરે 1 વાગ્યા પહેલા 10 ટકાની મર્યાદાને વટાવે છે, એટલે કે બજારમાં 10 ટકાનો ઉછાળો અથવા ઘટાડો થાય છે, તો બજારમાં 45 મિનિટ સુધી ટ્રેડિંગ અટકી જાય છે.
આવી સ્થિતિમાં, બજારમાં ફરીથી વેપાર શરૂ કરવા માટે પ્રી-ઓપન કોલ ઓક્શન સેશન રાખવામાં આવે છે. પ્રી-ઓપન કોલ ઓક્શન સેશન 15 મિનિટનું છે.
તે જ સમયે, જો 1 વાગ્યા પહેલા બજારમાં 15 ટકાની વધઘટ થાય છે, તો બજાર 1 કલાક 45 મિનિટ માટે બંધ છે. જો બજાર બપોરે 1 વાગ્યા પછી અને 2 વાગ્યા પહેલા 15 ટકા વધે તો સ્ટોક એક્સચેન્જ માત્ર 45 મિનિટ માટે બંધ રહેશે.
તે જ સમયે, જો બજાર 2 વાગ્યા પછી 15 ટકા વધે છે, તો બજાર સમગ્ર સત્ર માટે બંધ છે. આનો અર્થ એ છે કે વેપાર ફક્ત આગામી ટ્રેડિંગ સત્રમાં જ શરૂ થાય છે.
જો બીજા દિવસે પણ માર્કેટમાં 20 ટકાની વધઘટ થાય છે, તો તે સમગ્ર સત્ર માટે સ્ટોક એક્સચેન્જ બંધ રહે છે.
