Sharadiya Navratri 2024: શારદીય નવરાત્રિ પર ઘટસ્થાપન મુહૂર્ત અને આ તહેવાર સંબંધિત વિશેષ માહિતી અહીં વાંચો.
શારદીય નવરાત્રી બુધવાર, 3 ઓક્ટોબર 2024 ના રોજ છે. નવરાત્રિનું મહત્વ તમામ તહેવારો કરતાં વધુ છે. અહીં જાણો નવરાત્રિ સંબંધિત પૂજા, સમય અને કલશ સ્થાપનનો શુભ સમય.
નવરાત્રિ 6 મહિનાના અંતરે વર્ષમાં બે વાર આવે છે. માતા દુર્ગાને સમર્પિત આ તહેવાર હિન્દુ ધર્મમાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. દર વર્ષે અશ્વિન મહિનામાં શારદીય નવરાત્રિ શુક્લ પક્ષ પ્રતિપદા તિથિથી શરૂ થાય છે અને મા આદિશક્તિ જગદંબાની પૂજા કરવામાં આવે છે.
પાલ બાલાજી જ્યોતિષ સંસ્થાન જયપુર-જોધપુરના ડાયરેક્ટર જ્યોતિષી એ જણાવ્યું હતું કે આ વખતે શારદીય નવરાત્રી 9ને બદલે 10 દિવસની હશે કારણ કે નવરાત્રિની એક તારીખમાં વધારો થવાને કારણે શારદીય નવરાત્રિ 3જીથી 12મી ઓક્ટોબર સુધી રહેશે.
સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે નવમી પૂજા અને વિજયાદશમીનો તહેવાર પણ એક જ દિવસે ઉજવવામાં આવશે. આ વખતે શારદીય નવરાત્રી ઉત્સવ 9 દિવસને બદલે 10 દિવસ ચાલશે કારણ કે શ્રેષ્ઠ ગણાતી નવરાત્રિમાં વધારો છે. આ વખતે તૃતીયા તિથિ વધી છે, આ વખતે તૃતીયા તિથિ 5 અને 6 ઓક્ટોબરે હશે. આ કારણોસર શારદીય નવરાત્રિ 12 ઓક્ટોબરે સમાપ્ત થશે અને તે જ દિવસે દશેરા પણ ઉજવવામાં આવશે.
જ્યોતિષી એ જણાવ્યું કે, તૃતીયા તિથિ 5 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 5.31 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને બીજા દિવસે 6 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 7.50 વાગ્યા સુધી ચાલશે. આ તિથિ બંને દિવસે સૂર્યોદયને સ્પર્શ કરશે, તેથી બંને દિવસે તૃતીયા તિથિની પૂજા કરવામાં આવશે.
પંચાંગ અનુસાર, અશ્વિન મહિનાના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ 3 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 12.19 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને બીજા દિવસે 4 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 2.58 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદય તિથિ અનુસાર, શારદીય નવરાત્રિ ગુરુવાર 3 ઓક્ટોબર 2024થી શરૂ થશે અને આ તહેવાર 12 ઓક્ટોબર 2024 શનિવારના રોજ સમાપ્ત થશે.
સવારે નવમી પૂજન અને સાંજે દશેરા
શારદીય નવરાત્રિની નવમી તિથિ 11મી ઓક્ટોબરે બપોરે 12:07 કલાકે પડશે. જે 12 ઓક્ટોબરે સવારે 10:59 વાગ્યા સુધી ચાલશે. આ પછી દસમી તારીખ આવશે, તેથી 12 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે નવમીની પૂજા કરવામાં આવશે અને શારદીય નવરાત્રિ આ દિવસની સમાપ્તિ માનવામાં આવશે. દશેરાનો તહેવાર એટલે કે વિજયાદશમી સાંજે ઉજવવામાં આવશે. તેમજ દશેરાના દિવસે શાસ્ત્ર પૂજન પણ તે જ દિવસે થશે અને સાંજે રાવણ દહન કરવામાં આવશે. જ્યારે શનિવાર હોવાથી અને બીજા દિવસે રવિવારે ઉદય તિથિમાં દશમી તિથિ હોવાથી રવિવારે નવરાત્રિ ઉજવાશે.
મા દુર્ગા ડોલી કે પાલખી પર સવાર થઈને આવશે
નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસના આધારે મા દુર્ગાની સવારી જાણીતી છે. નવરાત્રી દરમિયાન માતાની સવારીનું વિશેષ મહત્વ છે. જો નવરાત્રિ સોમવાર અથવા રવિવારે શરૂ થાય છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે માતા હાથી પર આવશે. શનિવાર અને મંગળવારે દેવી માતા ઘોડા પર સવાર થઈને આવે છે. જ્યારે નવરાત્રિ ગુરુવાર અથવા શુક્રવારે શરૂ થાય છે, ત્યારે માતા ડોળી અથવા પાલખી પર આવે છે.
જ્યારે બુધવારે નવરાત્રિની પૂજા શરૂ થાય છે, ત્યારે માતા દેવી હોડી પર સવાર થઈને આવે છે. શારદીય નવરાત્રિ ગુરુવાર, 3 ઓક્ટોબર 2024થી શરૂ થશે. જ્યારે મા દુર્ગા ડોલી અથવા પાલખી પર સવારી કરે છે, ત્યારે તે સારો સંકેત નથી. પાલખી પર મા દુર્ગાનું આગમન દરેક માટે ચિંતામાં વધારો કરનાર માનવામાં આવે છે.
શું અસર થશે?
જ્યારે મા દુર્ગા ડોલી અથવા પાલખી પર સવારી કરે છે, ત્યારે તે સારો સંકેત નથી. પાલખી પર મા દુર્ગાનું આગમન દરેક માટે ચિંતામાં વધારો કરનાર માનવામાં આવે છે. અર્થવ્યવસ્થા પડી ભાંગવાને કારણે લોકોનો ધંધો ધીમો પડે તેવી શક્યતા છે. તેમજ દેશ અને દુનિયામાં રોગચાળો ફેલાવાની દહેશત છે. લોકોને કોઈ મોટી અકુદરતી ઘટનાનો સામનો કરવો પડી શકે છે. સ્વાસ્થ્યમાં ભારે ઘટાડો થઈ શકે છે. અન્ય દેશોમાંથી હિંસાના સમાચાર આવી શકે છે.
3જી ઓક્ટોબરથી શારદીય નવરાત્રી
પંચાંગ અનુસાર, અશ્વિન મહિનાના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ 3 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 12:19 વાગ્યે શરૂ થશે અને બીજા દિવસે 4 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 2:58 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદય તિથિ અનુસાર, શારદીય નવરાત્રિ ગુરુવાર 3 ઓક્ટોબર 2024થી શરૂ થશે અને આ તહેવાર 12 ઓક્ટોબર 2024 શનિવારના રોજ સમાપ્ત થશે.
કલશની સ્થાપના માટેનો શુભ મુહૂર્ત
- સ્થાપના તારીખ: 3 ઓક્ટોબર 2024
- ઘટસ્થાપન મુહૂર્ત: સવારે 06:24 થી 08:45 સુધી
- અભિજિત મુહૂર્ત: સવારે 11:52 થી 12:39 સુધી
શારદીય નવરાત્રીની તિથિ
- 3 ઓક્ટોબર 2024 – મા શૈલપુત્રી પ્રતિપદા તિથિ
- 4 ઓક્ટોબર 2024 – મા બ્રહ્મચારિણી દ્વિતિયા તિથિ
- 5 – 6 ઓક્ટોબર 2024 – મા ચંદ્રઘંટા તૃતીયા તિથિ
- 7 ઓક્ટોબર 2024 – મા કુષ્માંડા ચતુર્થી તારીખ
- 8 ઓક્ટોબર 2024 – મા સ્કંદમાતા પંચમી તિથિ
- 9 ઓક્ટોબર 2024 – મા કાત્યાયની ષષ્ઠી તિથિ
- 10 ઓક્ટોબર 2024 – મા કાલરાત્રી સપ્તમી તિથિ
- 11 ઓક્ટોબર 2024 – મા મહાગૌરી, દુર્ગા અષ્ટમી
- 12 ઓક્ટોબર 2024 – મા સિદ્ધિદાત્રી, દશેરા
કલશ સ્થાપન (ઘટસથપના)
જન્માક્ષર વિશ્લેષક જણાવ્યું કે નવરાત્રિ દરમિયાન કલશની સ્થાપના કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. કલશસ્થાપનને ઘટસ્થાપન પણ કહેવાય છે. નવરાત્રિની શરૂઆત ઘટસ્થાપન સાથે થાય છે. ઘટસ્થાપન એ શક્તિની દેવીનું આહ્વાન છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ખોટા સમયે ઘટસ્થાપન કરવાથી દેવી માતા ગુસ્સે થઈ શકે છે. રાત્રિના સમયે અને અમાવસ્યાના દિવસે ઘટ સ્થાપન કરવાની મનાઈ છે. પ્રતિપદાનો એક તૃતીયાંશ પસાર થયા પછી ઘાટની સ્થાપના માટેનો સૌથી શુભ સમય છે.
જો કોઈ કારણોસર તમે તે સમયે કલશ સ્થાપિત કરી શકતા નથી, તો તમે તેને અભિજીત મુહૂર્તમાં પણ સ્થાપિત કરી શકો છો. દરેક દિવસના આઠમા મુહૂર્તને અભિજીત મુહૂર્ત કહેવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે તે 40 મિનિટનો હોય છે. જોકે, આ વખતે ઘાટ સ્થાપના માટે અભિજીત મુહૂર્ત ઉપલબ્ધ નથી.
કલશની સ્થાપના માટેની સામગ્રી
મા દુર્ગાને ખાસ કરીને લાલ રંગ પસંદ છે, તેથી લાલ રંગની જ આસન ખરીદો. આ ઉપરાંત કલશની સ્થાપના માટે માટીનું વાસણ, જવ, માટી, પાણીથી ભરેલો કલશ, મોલી, એલચી, લવિંગ, કપૂર, રોલી, આખી સોપારી, આખા ચોખા, સિક્કા, અશોકના પાંચ પાન અથવા કેરી, નારિયેળ, ચુનરી, સિંદૂર, ફુલ, માળા અને મેકઅપ બોક્સ પણ જરૂરી છે.
કલશની સ્થાપના કેવી રીતે કરવી
નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે એટલે કે પ્રતિપદાના દિવસે સવારે સ્નાન કરવું. મંદિરની સફાઈ કર્યા પછી, પહેલા ભગવાન ગણેશનું નામ લો અને પછી મા દુર્ગાના નામની અખંડ જ્યોત પ્રગટાવો. કલશની સ્થાપના કરવા માટે, માટીના વાસણમાં માટી નાખો અને તેમાં જવના બીજ વાવો. હવે તાંબાના વાસણ પર રોલી વડે સ્વસ્તિક બનાવો. માટલીના ઉપરના ભાગમાં મૌલી બાંધો. હવે આ વાસણને પાણીથી ભરો અને તેમાં ગંગા જળના થોડા ટીપાં ઉમેરો.
પછી તેમાં 1.25 રૂપિયા, દૂબ, સોપારી, અત્તર અને અક્ષત ઉમેરો. આ પછી કલશમાં પાંચ અશોક અથવા કેરીના પાન નાખો. હવે એક નારિયેળને લાલ કપડામાં લપેટીને મોલી સાથે બાંધી દો. પછી કલશની ઉપર નારિયેળ મૂકો. હવે આ કલશને માટીના વાસણની બરાબર મધ્યમાં મૂકો જેમાં તમે જવ વાવ્યા છે. કલશની સ્થાપનાની સાથે નવરાત્રિના નવ વ્રત રાખવાનો સંકલ્પ લેવામાં આવે છે. જો તમે ઈચ્છો તો, કલશની સ્થાપના સાથે, તમે માતાના નામની શાશ્વત જ્યોત પણ પ્રગટાવી શકો છો.
