Oath Taking Ceremony: શપથ લેતી વખતે મુખ્યમંત્રી શું કહે છે ભગવાનનું નામ લેવું જરૂરી છે?
Oath Taking Ceremony કોઈપણ રાજ્યના મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લેનાર વ્યક્તિનું શું કહેવું છે? શપથ લેતી વખતે ભગવાનનું નામ લેવું જરૂરી છે કે કેમ એ પ્રશ્ન વારંવાર ઊભો થાય છે. આ પ્રશ્ન ખાસ કરીને આજે (5 ડિસેમ્બર) દેવેન્દ્ર ફડણવીસના શપથ ગ્રહણ સમારોહ દરમિયાન સામે આવી રહ્યો છે. ચાલો જાણીએ શપથ લેવાની પ્રક્રિયા અને તેમાં ભગવાનનું નામ લેવાનું મહત્વ.
Oath Taking Ceremony મહારાષ્ટ્રમાં દેવેન્દ્ર ફડણવીસ ત્રીજી વખત રાજ્યના મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લેવા જઈ રહ્યા છે. તેમની સાથે અજિત પવાર અને એકનાથ શિંદે ડેપ્યુટી સીએમ તરીકે શપથ લેશે. રાજ્યપાલ સીપી રાધાકૃષ્ણન તેમને શપથ લેવડાવશે. આ સમારોહમાં પીએમ મોદી સહિત ભાજપના ઘણા દિગ્ગજ નેતાઓ પણ ભાગ લેશે.
શપથ લેવાની પ્રક્રિયા કેવી છે?
રાજ્યમાં સરકાર બનાવતા પહેલા, રાજ્યપાલ નવા મુખ્યમંત્રીને પદ અને ગુપ્તતાના શપથ લે છે. આ પછી નાયબ મુખ્યમંત્રી અને પછી મંત્રીઓનો વારો આવે છે. મંત્રીઓના શપથ ક્રમિક ક્રમમાં લેવામાં આવે છે – પ્રથમ કેબિનેટ મંત્રીઓ, પછી સ્વતંત્ર હવાલો ધરાવતા રાજ્ય મંત્રીઓ અને અંતે રાજ્ય મંત્રીઓ. શપથ લીધા પછી, મુખ્ય પ્રધાન બંધારણીય પરિપત્ર પર હસ્તાક્ષર કરે છે, જે રાજ્યપાલ દ્વારા સાચવવામાં આવે છે. આ દસ્તાવેજ દેશની લોકતાંત્રિક વ્યવસ્થાનો એક ભાગ છે.
ગુપ્તતાની શપથમાં શું કહેવું પડે છે?
ધારાસભ્યને ગુપ્તતાની શપથ લેતી વખતે આ કહેવું પડે છે:
“હું, <મંત્રીનું નામ>, ઈશ્વરની શપથ લઈશ. સાચી નિષ્ઠા સાથે એ પ્રતિજ્ઞા કરું છું કે હું પ્રત્યક્ષ અથવા પરોક્ષ રીતે કોઈપણ વ્યક્તિને કોઈ પણ મામલો નથી કહેશે કે જાહેર નહીં કરું, જે <રાજ્યનું નામ> રાજ્યના મંત્રી તરીકે મારા વિચારાધીન લાવાશે અથવા મને જાણ થશે, સિવાય તે કે એવું મંત્રી તરીકે મારા કર્તવ્યના યોગ્ય નિર્વહણ માટે જરૂરી હોય.”
ઈશ્વરની નામ લેવું જરૂરી છે કે નહિ?
હવે પ્રશ્ન એ છે કે શું શપથ લેતી વખતે ઈશ્વરનું નામ લેવું જરૂરી છે? ભારતીય સંવિધાન અનુસાર, શપથ લેતી વખતે ઈશ્વરનું નામ લેવું ફરજીયાત નથી. ભારતીય સંવિધાનના આર્ટિકલ 60 મુજબ, ઈશ્વરની શપથ લેવું જરૂરી નથી. દેશમાં ઘણા એવા કિસ્સાઓ થયા છે, જ્યારે શપથ લેતી વખતે ઈશ્વરનું નામ લેવામાં આવ્યું નથી. જેમ કે 2020 માં દિલ્હીમાં જ્યારે આમ આદમી પાર્ટી સરકાર બની, ત્યારે મંત્રી ગોપાલ રાયએ આઝાદી માટે જાન લુટાવનાર શહીદોની નામની શપથ લીધી હતી. આ સિવાય, 2023 માં કર્ણાટકમાં ડેપ્ટી CM શ્રીશિખર મકુમારે ઈશ્વરની જગ્યાએ આધ્યાત્મિક ગુરુ ગંગાધર અઝ્ઝાનું નામ લીધો હતો.
