Maharashtra Election 2024: મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા + OBC મતોની જીતની ફોર્મ્યુલા શું છે, જે કેળવવી દરેક રાજકીય પક્ષો માટે એક પડકાર
Maharashtra Election 2024: મહારાષ્ટ્રમાં 52 ટકા ઓબીસી છે. વિદર્ભ પ્રદેશમાં 62 વિધાનસભા બેઠકો છે, જે ઓબીસી મતદારોનું વર્ચસ્વ ધરાવે છે. બીજી તરફ મરાઠા વોટ બેંકની વાત કરીએ તો અહીં લગભગ 28 ટકા મરાઠા છે.
Maharashtra Election 2024: મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણી માટે મતદાન થવામાં માત્ર થોડા દિવસો બાકી છે. તમામ રાજકીય પક્ષોએ પ્રચારમાં પોતાની પૂરી તાકાત લગાવી દીધી છે. દરેક જણ પોતપોતાના સ્તરે આ મુદ્દાને ઉઠાવી રહ્યા છે અને જનતાને વચનો આપી રહ્યા છે, પરંતુ આ મુદ્દાઓ અને વચનો વચ્ચે એક મોટો મુદ્દો ખોવાઈ ગયો હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. મરાઠા આરક્ષણનો આ મુદ્દો, જે લગભગ 2 મહિના પહેલા સુધી ગેમ ચેન્જર માનવામાં આવતો હતો.
ચૂંટણીની તારીખોની જાહેરાત પહેલા જ ઘણા રાજકીય નિષ્ણાતો કહી રહ્યા હતા કે આ વખતે મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં મરાઠા અનામત એક મોટો મુદ્દો હશે અને કોઈપણ રાજકીય પક્ષ તેને અવગણી શકશે નહીં, પરંતુ જેમ જેમ મતદાનની તારીખ નજીક આવી રહી છે , કોઈપણ રીતે આ મુદ્દો ખોવાઈ ગયો લાગે છે. ઓબીસી અનામતના મુદ્દે પણ આવી જ સ્થિતિ છે. હવે મોટો પ્રશ્ન એ છે કે દરેક આ બે મુદ્દાઓ વિશે વાત કરે છે પરંતુ શા માટે કોઈ રાજકીય પક્ષ ખુલ્લેઆમ આ જીતની ફોર્મ્યુલા અપનાવી રહ્યો નથી.
મહાયુતિએ પોતાનો મુદ્દો આ રીતે બદલ્યો
Maharashtra Election 2024: મહાગઠબંધનમાં સમાવિષ્ટ ભાજપ અને શિવસેના એકનાથ શિંદે જૂથ થોડા મહિના પહેલા સુધી મરાઠા આરક્ષણ અને ઓબીસી આરક્ષણના સમર્થનમાં બોલતા હતા, પરંતુ હવે અચાનક સ્થિતિ બદલાતી જોવા મળી રહી છે. હવે બધાને સાથે લઈ જવા પર ફોકસ છે. યુપીના સીએમ યોગી આદિત્યનાથ અહીં ચૂંટણી પ્રચારમાં સતત નારો આપી રહ્યા છે કે ‘જો આપણે ભાગલા પાડીશું તો કાપીશું’ અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ નારો આપ્યો કે જો આપણે એક થઈશું તો સુરક્ષિત છીએ.
એટલું જ નહીં, મહાયુતિ ગઠબંધન દ્વારા હાલમાં જ તમામ મોટા અખબારોના પહેલા પાના પર જાહેરાત આપવામાં આવી છે. આમાં તમામ સમુદાયોને પાઘડીમાં બતાવવામાં આવ્યા છે… આ સિવાય લખવામાં આવ્યું છે- જો એક હોય તો સુરક્ષિત છે. ભગવા પૃષ્ઠભૂમિ સાથે છપાયેલી આ જાહેરાતમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP)ની સાથે રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી (અજિત પવાર) અને શિવસેના ( એકનાથ શિંદે ) ના નામ અને ચિન્હો પણ છાપવામાં આવ્યા હતા. જોકે, જાણકારોનું કહેવું છે કે ભાજપ આ રીતે મતોના જટિલ સમીકરણને ઉકેલવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. ભાજપનો પ્રયાસ મરાઠા અને ઓબીસી બંને વોટબેંકને એકસાથે ટેપ કરવાનો છે.
જે ખૂબ શક્તિશાળી છે
1. મરાઠા મત
રાજકીય નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે મહારાષ્ટ્રના રાજકારણ પર નજર કરીએ તો અહીં શરૂઆતથી જ મરાઠા સમુદાયનું વર્ચસ્વ રહ્યું છે. 2019ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ચૂંટાયેલા 288 ધારાસભ્યોમાંથી લગભગ 160 ધારાસભ્યો મરાઠા હતા. તાજેતરની લોકસભા ચૂંટણીમાં પણ મરાઠા ઉમેદવારોએ રાજ્યમાં અડધાથી વધુ બેઠકો જીતી હતી.
હવે વોટ બેંકના દૃષ્ટિકોણથી જોઈએ તો મહારાષ્ટ્રમાં લગભગ 28 ટકા મરાઠા છે. આ જ કારણ છે કે દરેક રાજકીય પક્ષ તેની વાત કરે છે. મરાઠાવાડામાં 46 વિધાનસભા બેઠકો છે, જેમાં મરાઠા સમુદાયનું પ્રભુત્વ છે, અને પશ્ચિમ મહારાષ્ટ્રમાં 70 વિધાનસભા બેઠકો છે. હવે જો આપણે આ બે મરાઠા પ્રભુત્વ ધરાવતા પ્રદેશોની બેઠકોને જોડીએ તો આંકડો 116 સુધી પહોંચે છે.
2. OBC મત
હવે જો આપણે ઓબીસીની વાત કરીએ તો મહારાષ્ટ્રમાં પણ ઓબીસી સૌથી મોટો વર્ગ છે. પછાત વર્ગ આયોગના અહેવાલ મુજબ મહારાષ્ટ્રમાં 52 ટકા ઓબીસી છે. વિદર્ભ પ્રદેશમાં 62 વિધાનસભા બેઠકો છે, જે ઓબીસી મતદારોનું વર્ચસ્વ ધરાવે છે. આવી સ્થિતિમાં મરાઠાઓને સાથે લઈને દરેક રાજકીય પક્ષ માટે ઓબીસીને પણ લેવું જરૂરી અને મજબૂરી બંને છે.
બંને વોટ બેંકો વિભાજિત છે
મહારાષ્ટ્રમાં ઓબીસી અને મરાઠા મતદારો પણ વિભાજિત છે. આ બંને કોઈ એક-બે પક્ષને સમર્થન આપતા નથી. રાજકીય નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે બે મોટી વોટબેંકના વિભાજનને કારણે અહીં મોટા ભાગના રાજકીય પક્ષો સક્રિય ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. પછી ભલે તે NCP શરદ પવાર જૂથ હોય, NCP અજિત પવાર જૂથ હોય, શિવસેના શિંદે જૂથ હોય, શિવસેના ઉદ્ધવ જૂથ હોય, ભાજપ, કોંગ્રેસ, SP અને API હોય. આ તમામ રાજકીય પક્ષો દરેક ચૂંટણીમાં પોતાની હાજરી પુરવાર કરે છે.
મહાયુતિ અને એમવીએ બંને પ્રયાસો કરી રહ્યા છે
આ ચૂંટણીમાં મરાઠા અને ઓબીસી મતદારોને રીઝવવાના બે મોટા ગઠબંધનના પ્રયાસોને જુઓ, એમવીએ અનામત માટેની મરાઠા સમુદાયની માંગને સમર્થન આપ્યું છે અને બીજી તરફ, મહાયુતિએ અનામતની મર્યાદાને દૂર કરવાની વાત કરી છે તે દરેક સાથે છે. મહાયુતિ ગઠબંધન ખાસ કરીને ધનગર જાતિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે, જેની અંદાજિત વસ્તી લગભગ પાંચ ટકા છે અને અનુસૂચિત જનજાતિના દરજ્જાની માંગ કરી રહી છે.
