Lok Sabha Elections 2024: 4 જૂને સ્પષ્ટ થઈ જશે કે પીએમ મોદી સતત ત્રીજી વખત પીએમ બની રહ્યા છે કે નહીં. જો ભાજપ સત્તામાં આવે છે, તો પીએમ મોદી સૌથી લાંબા સમય સુધી પીએમ તરીકે સેવા આપવા માટે દેશના પ્રથમ પીએમ નેહરુની બરાબરી કરશે.
લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામોને હવે માત્ર 5 દિવસ બાકી છે. આ પહેલા દેશમાં સાતમા તબક્કામાં 57 સીટો પર મતદાન થવાનું છે. દરમિયાન, ભાજપના તમામ નેતાઓ હજુ પણ 400થી વધુ બેઠકો જીતવાનો દાવો કરી રહ્યા છે. વિપક્ષી ગઠબંધન I.N.D.I.A પણ જીતનો દાવો કરી રહ્યું છે.
સરકાર બનાવવા માટે કોઈપણ પક્ષ અથવા ગઠબંધનને 272 બેઠકો જીતવી જરૂરી છે.
ભાજપ 2014માં અને ફરીથી 2019માં જંગી બહુમતી સાથે સત્તા પર આવ્યું. ભારતમાં, લોકશાહી ચૂંટણીઓમાં બહુમતી હાંસલ કરવાનો માર્ગ કેટલાક રાજ્યોમાંથી પસાર થાય છે. જેમાં યુપી, બિહાર જેવા રાજ્યોનો સમાવેશ થાય છે. ભારતમાં સૌથી લાંબા સમય સુધી પીએમ તરીકે સેવા આપવાનો રેકોર્ડ પ્રથમ વડાપ્રધાન જવાહર લાલ નેહરુના નામે છે. આ વખતે જો નરેન્દ્ર મોદી પીએમ બનશે તો તેઓ નેહરુના રેકોર્ડની બરાબરી કરશે.
આવી સ્થિતિ ભારતમાં વિકસી રહી છે, જ્યાં ‘બહુમતી જીતવી’ અમુક રાજ્યો પર નિર્ભર છે. ખાસ કરીને 2014ની લોકસભાની ચૂંટણીથી, 2019માં ભાજપે 543 લોકસભા બેઠકોમાંથી 303 બેઠકો જીતી હતી. રાજકીય નકશા પર એક નજર અમને 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપની આગેવાની હેઠળના NDA ગઠબંધનની જીત વિશેની મૂળભૂત માહિતી આપે છે. શું એનડીએ 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં તેના પ્રદર્શનનું પુનરાવર્તન કરશે, વધુ સારું પ્રદર્શન કરશે કે તેની બહુમતી ગુમાવશે? જવાબ મોટાભાગે 28માંથી માત્ર ચાર રાજ્યો અને આઠ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં કેવું પ્રદર્શન કરે છે તેના પર નિર્ભર છે.
આ ચૂંટણીના ગણિતને સરળ ભાષામાં સમજવા માટે, અમે રાજ્યોને ત્રણ શ્રેણીઓમાં વહેંચીએ છીએ.
પ્રથમ કેટેગરીમાં, તે રાજ્યો કે જ્યાં ભાજપ મુખ્યત્વે ચૂંટણી જંગમાં નથી, બીજી શ્રેણીમાં, જ્યાં ભાજપ સંપૂર્ણ રીતે વર્ચસ્વ ધરાવે છે અને ત્રીજી શ્રેણીમાં, તે રાજ્યો જ્યાં ભાજપ પ્રાદેશિક પક્ષો સાથે સખત લડાઈમાં છે. દક્ષિણના ચાર રાજ્યો તમિલનાડુ, આંધ્રપ્રદેશ, કેરળ અને તેલંગાણામાં ભાજપ હજુ પણ પોતાની છાપ બનાવવા માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે. છેલ્લી બે લોકસભા ચૂંટણીમાં પાર્ટી અહીં 101માંથી માત્ર ચાર સીટો જીતવામાં સફળ રહી હતી. જો કે, આ વખતે ભાજપ તેની સીટોની સંખ્યામાં વધારો કરે તેવી ધારણા છે. રાજ્યોમાં કોંગ્રેસ સાથેની માથાકૂટમાં, ભાજપે 2019માં 138 લોકસભા બેઠકોમાંથી 133 અને 2014માં 138માંથી 121 બેઠકો જીતી હતી.
2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ 190 સીટો પર ભાજપની મુખ્ય હરીફ હતી.
જો કે, કોંગ્રેસ માત્ર 15 બેઠકો જીતી શકી હતી, જ્યારે બાકીની 175 બેઠકો ભાજપને મળી હતી. કોંગ્રેસ નહીં પરંતુ પ્રાદેશિક પક્ષો નક્કી કરશે કે પીએમ મોદી સતત ત્રણ લોકસભા ચૂંટણી જીતવાના જવાહરલાલ નેહરુના રેકોર્ડની બરાબરી કરશે કે નહીં. છ મોટા રાજ્યોમાં કુલ 244 બેઠકો છે, જ્યાં ભાજપ પ્રાદેશિક પક્ષો સાથે સીધી સ્પર્ધામાં છે. યુપીમાં આ વખતે સમાજવાદી પાર્ટી અને બહુજન સમાજ પાર્ટી 2014ની જેમ અલગ-અલગ લડી રહ્યા છે. જે વર્ષમાં સપા અને બસપા વચ્ચે ગઠબંધન નહોતું તે વર્ષે ભાજપે લોકસભાની 80માંથી 71 બેઠકો જીતી હતી. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે 2024માં ભાજપની બેઠકો ન વધે તો પણ તે ઓછામાં ઓછી 2019ની 62 બેઠકોનું પુનરાવર્તન કરશે. આ વખતે મહારાષ્ટ્રમાં બે શિવસેના અને બે એનસીપી છે. મહારાષ્ટ્રમાં આ મૂંઝવણ લોકસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપને ફાયદો કરશે કે નુકસાન કરશે તે કોઈ ચોક્કસ કહી શકે તેમ નથી.
બિહારમાં આરજેડી સાથે તેમનો બીજો કાર્યકાળ પૂરો કર્યા પછી, નીતિશ કુમાર ફરી એનડીએના ફોલ્ડમાં આવ્યા છે.
પરંતુ મતદારો પર તેની શું અસર થશે? જ્યારે પશ્ચિમ બંગાળમાં 2021ની વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ ભાજપની તૃણમૂલ કોંગ્રેસ (TMC) સાથે સખત ટક્કર છે. ઓડિશામાં બીજેપી અને બીજુ જનતા દળ વચ્ચે ગઠબંધનની ચર્ચા હતી, પરંતુ હવે બંને એકબીજા સામે સીધી લડાઈમાં છે. આંકડાઓ પરથી સ્પષ્ટ છે કે ચાર રાજ્યો મહારાષ્ટ્ર, પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર અને ઓડિશામાં પાર્ટીઓના સત્તામાં આવવાની શક્યતાઓ ઘણી હદે વધી જશે.