Supreme Court: યુપી સરકારે ફોટોગ્રાફ્સ સાથે સુપ્રીમ કોર્ટમાં કેટલાક ઢાબાના ઉદાહરણો આપ્યા, જેમાં દુકાન અને તેને ચલાવનાર વ્યક્તિનું નામ હતું. કોર્ટે કહ્યું કે દુકાનદારો નામ લખવા માટે બંધાયેલા નથી.
કાવડ યાત્રા નેમ પ્લેટ વિવાદમાં Supreme Court નો વચગાળાનો આદેશ હાલ પૂરતો ચાલુ રહેશે. ખાદ્યપદાર્થોની દુકાનો આગળ દુકાનદારોના નામ લખવાની ફરજ પડશે નહીં. જોકે, કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે જે દુકાનદારો પોતાનું નામ લખવા માંગતા હોય તેઓ આમ કરી શકે છે. કોર્ટે તમામ પક્ષકારોને જવાબ આપવા માટે સમય આપ્યો છે. વધુ સુનાવણી 3 અઠવાડિયા પછી થશે.
શું છે મામલો?
ઉત્તર પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડના ઘણા જિલ્લાઓના વહીવટીતંત્રે કંવર યાત્રાના માર્ગ પર તેમની દુકાનોની બહાર ખાદ્યપદાર્થો વેચતા દુકાનદારોના નામ લખવાનો આદેશ જારી કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે આ આદેશ કંવર તીર્થયાત્રીઓને મૂંઝવણમાંથી બચાવવા માટે જારી કરવામાં આવ્યો છે જેઓ શુદ્ધ અને સાત્વિક ભોજન ખાય છે, જેથી તેઓ ભૂલથી પણ ખોટો ખોરાક ન ખાય.
3 અરજદારો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચ્યા
એનજીઓ એસોસિએશન ફોર પ્રોટેક્શન ઓફ સિવિલ રાઇટ્સ, તૃણમૂલ કોંગ્રેસના સાંસદ મહુઆ મોઇત્રા અને દિલ્હી યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર અપૂર્વાનંદ વહીવટીતંત્રના આદેશ સામે સુપ્રીમ કોર્ટ પહોંચ્યા હતા. તેમની દલીલ હતી કે આવા આદેશો આપીને મુસ્લિમોનો આર્થિક બહિષ્કાર કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે. અસ્પૃશ્યતાને પણ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે.
કોર્ટે વચગાળાનો સ્ટે લગાવ્યો હતો
કોર્ટે વચગાળાનો સ્ટે લગાવ્યો હતો22 જુલાઈના રોજ થયેલી છેલ્લી સુનાવણીમાં સુપ્રીમ કોર્ટે વહીવટીતંત્ર દ્વારા જારી કરાયેલા નિર્દેશોના અમલીકરણ પર વચગાળાનો સ્ટે લગાવી દીધો હતો. કોર્ટે કહ્યું હતું કે દુકાનદારોએ માત્ર તે લખવું જોઈએ કે તેઓ કેવા પ્રકારનું ખાદ્યપદાર્થ વેચે છે. તેઓએ તેમના નામ લખવાની જરૂર નથી. કોર્ટે આ મામલે ઉત્તર પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ અને મધ્ય પ્રદેશની સરકારોને નોટિસ પાઠવી હતી. જોકે, સુનાવણી પહેલા માત્ર યુપી સરકારે જ પોતાનો જવાબ દાખલ કર્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં કોર્ટે તમામ પક્ષકારોને જવાબ આપવા માટે સમય આપતા સુનાવણી મુલતવી રાખી હતી.
સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન આજે શું થયું?
સુનાવણી દરમિયાન ઉત્તરાખંડ અને મધ્યપ્રદેશ સરકારના વકીલોએ કોર્ટમાં કહ્યું કે તેઓ લેખિત જવાબ દાખલ કરવા માંગે છે. યુપી સરકાર તરફથી વરિષ્ઠ વકીલ મુકુલ રોહતગીએ કહ્યું કે 2006થી કેન્દ્ર સરકારનો કાયદો છે કે દુકાનદારે તેના નામ અને લાયસન્સ નંબરની માહિતી દર્શાવવી જોઈએ. કોર્ટે આ બાબતે કોઈ ધ્યાન આપ્યા વિના એકતરફી સ્ટે લગાવી દીધો હતો. જો આ પ્રતિબંધ જલ્દી હટાવવામાં નહીં આવે તો આ વર્ષની કંવર યાત્રાનો અંત આવશે. વહીવટીતંત્રે કોઈને પણ ધંધો કરવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો નથી, ફક્ત તેમના નામ નોંધવાનું કહ્યું છે.
તેના પર અરજદારના વકીલ અભિષેક મનુ સિંઘવીએ કહ્યું કે, “આ આદેશ 60 વર્ષથી આવ્યો ન હતો, જો આ વર્ષે તેનો અમલ નહીં થાય તો કંઈ ખોટું નહીં થાય. કોર્ટે તેની વિગતવાર સુનાવણી કરીને નિર્ણય લેવો જોઈએ.” આજે કોર્ટમાં કેટલાક કંવરીયાઓના વકીલો પણ હાજર રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું, “અમને સાત્વિક ખોરાક જોઈએ છે, જે કાંદા અને લસણ વગરનો હોય. ધારો કે નામ વાંચીને આપણે માતા દુર્ગા ધાબામાં પ્રવેશીએ અને ખબર પડે કે માલિક અને સ્ટાફ અલગ-અલગ લોકો છે, તો સમસ્યા છે. જો તેઓ દુકાનદારો પાસે હોય તો. અધિકારો, અમારે પણ ધાર્મિક અધિકારો છે.”
ન્યાયાધીશની ટિપ્પણી
આના પર જસ્ટિસ હૃષિકેશ રોય અને એસવીએન ભાટીની બેન્ચે કહ્યું, “અમે માત્ર એટલું જ કહ્યું હતું કે દુકાનદારને તેનું નામ લખવા માટે દબાણ ન કરવું જોઈએ. જો કોઈ દુકાનદાર પોતાનું નામ લખવા માંગે છે, તો તેના પર કોઈ પ્રતિબંધ નથી, જે જો કંવર મુસાફર નામ વાંચીને દુકાને જવા માંગે છે, તેણે તે વાંચીને જવું જોઈએ.” કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે યુપી અને ઉત્તરાખંડના વકીલો તેમના આદેશને યોગ્ય ઠેરવવા માટે જે કાયદાનો હવાલો આપી રહ્યા છે તેને સાંભળવાની જરૂર છે.
યુપી સરકારનો જવાબ
યુપી સરકારનો જવાબયુપી સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરેલા તેના જવાબમાં કહ્યું છે કે તેણે વધુ પારદર્શિતા માટે સૂચનાઓ જારી કરી છે, જેથી કંવર તીર્થયાત્રીઓ આકસ્મિક રીતે એવી વસ્તુ ન ખાય જે તેઓ ખાવા માંગતા નથી. ભુતકાળમાં ખોટા ખોરાકને લઈને ઝઘડાની ઘટનાઓ બની છે. સરકારી આદેશમાં કોઈ ચોક્કસ ધર્મના લોકો સાથે ભેદભાવ કરવામાં આવતો નથી. તે બધાને લાગુ પડે છે
યુપી સરકારે તસવીરો સાથે મુઝફ્ફરનગરના કેટલાક ઢાબાના ઉદાહરણો પણ આપ્યા હતા. જેમ-
‘રાજા રામ ભોજ ફેમિલી ટુરિસ્ટ ધાબા’ ચલાવનાર દુકાનદારનું નામ વસીમ છે.
ફુરકાન ‘રાજસ્થાની ખાલસા ધાબા’નો માલિક છે.
‘પંડિત જી વૈષ્ણો ધાબા’ ના માલિક સનવવર છે.
સરકારે કહ્યું કે તે ઈચ્છે છે કે પવિત્ર જળ ઉઘાડપગું લઈ જનારા કણવાડીઓની ધાર્મિક લાગણીને ભૂલથી પણ ઠેસ ન પહોંચે, તેથી દુકાનની બહાર નામ લખવાની સૂચના આપવામાં આવી હતી. કાવંડ માર્ગ પર ખાણી-પીણી અંગેની ગેરસમજ ભૂતકાળમાં પણ ઝઘડા અને તણાવનું કારણ રહી છે.
