Supreme Court વકફ કાયદા વિરુદ્ધ જમિયત ઉલેમા-એ-હિંદ પહોંચ્યું સુપ્રીમ કોર્ટ, ગેરબંધારણીય જાહેર કરવાની કરી માંગ
Supreme Court વકફ (સુધારા) અધિનિયમ 2025 આજકાલ દેશમાં ભારે ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે. એક તરફ સરકાર આ કાયદાને ધાર્મિક અને કલ્યાણકારી સંપત્તિઓના સંચાલન માટે આવશ્યક માને છે, તો બીજી તરફ મુસ્લિમ સંગઠનો, ખાસ કરીને જમિયત ઉલેમા-એ-હિંદ, તેને બંધારણ વિરુદ્ધ ગણાવી રહ્યા છે. આ સંસ્થાએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં જાહેર હિત અરજી (PIL) દાખલ કરીને કાયદાને તાત્કાલિક અમલથી અટકાવવા અને તેને ગેરબંધારણીય જાહેર કરવાની માંગ કરી છે.
શું છે આ કાયદો અને વિવાદ શા માટે?
8 એપ્રિલ 2025થી અમલમાં આવેલા વકફ સુધારા કાયદા હેઠળ વકફ મિલકતોના વ્યવસ્થાપન અને દાન પ્રક્રિયાઓમાં અનેક ફેરફાર લાવવામાં આવ્યા છે. નવા કાયદામાં કઈ રીતે અને કોણ વકફ ઘોષિત મિલકત બનાવી શકે, તેનું નિયંત્રણ અને સંપૂર્ણ વ્યવસ્થાપન માટે નક્કી નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે. પરંતુ જમિયત ઉલેમા-એ-હિંદના દાવા પ્રમાણે, આ સુધારાઓ મુસ્લિમ સમુદાયના ધાર્મિક અધિકારો ઉપર સીધું હમલો છે.
અરજીમાં શું છે મુખ્ય મુદ્દા?
જમિયતના પ્રમુખ મૌલાના મહમૂદ અસદ મદની દ્વારા દાખલ પીઆઈએલમાં દલીલ કરવામાં આવી છે કે નવા કાયદા દ્વારા મુલભૂત અધિકાર કલમો જેમ કે 14 (સમાનતા), 15 (ભેદભાવ વિરોધી), 21, 25, 26, 29 અને 300-A નું ઉલ્લંઘન થાય છે.
તેમણે કહ્યું કે આ કાયદો માત્ર સુધારાનું ઢોંગ છે, પરંતુ વાસ્તવમાં મુસ્લિમોના ધાર્મિક-સાંસ્કૃતિક હક્કોને નબળા પાડવાનો પ્રયાસ છે. ખાસ કરીને કાયદાની એ શરત – કે માત્ર 5 વર્ષથી મુસ્લિમ રહેનાર વ્યક્તિ જ વકફ દાન કરી શકે – અત્યંત ભેદભાવપૂર્ણ છે.
વકફ મિલકતો પર ભવિષ્યમાં જોખમ?
આ કાયદા હેઠળ અત્યાર સુધી વકફ તરીકે ઉપયોગમાં રહેલી 4 લાખથી વધુ મિલકતો હવે જોખમમાં આવી ગઈ છે, કેમ કે જો સતત ઉપયોગ સાબિત ન થાય તો તેમની વકફ સ્થિતિ ખત્મ થઈ શકે છે. આ સાથે, વકફ પરિષદમાં બિનમુસ્લિમોનો સમાવેશ પણ કલમ 26નું ઉલ્લંઘન ગણાય છે, કારણ કે તે ધાર્મિક બાબતોના સ્વતંત્ર સંચાલનના અધિકારને પ્રભાવિત કરે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટ આ મામલે શું નિર્ણય લેશે એ મહત્વપૂર્ણ રહેશે. જો કોર્ટ આ કાયદાને ચેલેન્જ કરનાર અરજીને માન્યતા આપે છે, તો રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકાર સામે નવો કાનૂની પડકાર ઉભો થઈ શકે છે. બીજી તરફ, જો કોર્ટ કાયદાની બંધારણીયતાને જાળવે છે, તો વકફ સંસ્થાઓને નવી પરિસ્થિતિઓ સાથે ઢળવું પડશે.
આ મામલો માત્ર કાયદો નથી, તે ધાર્મિક હક્કો, સાંસ્કૃતિક વારસો અને સંવિધાનિક સમતાનો સવાલ છે – જેની સામે આખો દેશ નજર રાખી રહ્યો છે.
