India slaps US: ભારતે અમેરિકાને ચોખ્ખું ચોપડાવ્યું,કહ્યું, “ડેરી ઉત્પાદનોની આયાતને મંજૂરી નહીં આપીએ”
India slaps US અમેરિકાના ઉપરાષ્ટ્રપતિ જેડી વાન્સની ભારત મુલાકાત વચ્ચે બંને દેશો વચ્ચે વેપાર કરાર માટે વાટાઘાટોનો બીજો રાઉન્ડ બુધવારથી વોશિંગ્ટનમાં શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે. વેપાર કરારની દિશામાં ડેરી ઉત્પાદનોની આયાત અંગે એક મોટો સાંસ્કૃતિક અને નીતિગત અવરોધ આવી રહ્યો છે. જોકે, આ વર્ષના અંત સુધીમાં ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે વ્યાપક વેપાર કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાના પ્રયાસો ચાલુ છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સોમવારે નવી દિલ્હીમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ જેડી વાન્સ સાથે મુલાકાત કરી. બંને નેતાઓએ વેપાર, સંરક્ષણ, ટેકનોલોજી તેમજ પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી. દરમિયાન, વિદેશ પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે સાન ફ્રાન્સિસ્કોમાં જણાવ્યું હતું કે બંને દેશો વચ્ચે વેપાર કરારનો પ્રથમ તબક્કો સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબર સુધીમાં પૂર્ણ થશે.
‘અમેરિકન ડેરી ઉત્પાદનોને મંજૂરી આપી શકાતી નથી’
કૃષિ અને ડેરી બે એવા ક્ષેત્રો છે જેને ભારત અમેરિકા માટે સંપૂર્ણપણે ખોલવામાં મુશ્કેલી અનુભવી રહ્યું છે. દેશના કૃષિ ઉત્પાદનોને સાચવવાની સાથે, સાંસ્કૃતિક અવરોધો પણ આવી રહ્યા છે. ભારતીય વાટાઘાટકારોએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે જ્યાં સુધી અમેરિકા તેની પશુ આહાર પદ્ધતિઓમાં ફેરફાર ન કરે (ખાસ કરીને માંસ આધારિત ખોરાકનો ઉપયોગ બંધ કરીને), અમેરિકાથી ચીઝ અને માખણ જેવા દૂધ ઉત્પાદનોની આયાતને મંજૂરી આપી શકાતી નથી. બીજી તરફ, ચીન સાથે વધતા વેપાર તણાવને કારણે, અમેરિકા તેના કૃષિ અને ડેરી ઉત્પાદનો ભારતમાં નિકાસ કરવા માંગે છે.
ગ્રીન ડોટ પ્રક્રિયામાંથી પસાર થયા પછી પરવાનગી આપી શકાય
ભારત ઇચ્છે છે કે આ ઉત્પાદનોને ફક્ત ત્યારે જ મંજૂરી આપવામાં આવે જો તેઓ દેશની ‘શાકાહારી પ્રમાણપત્ર’ (ગ્રીન ડોટ) પ્રક્રિયા પાસ કરે. આ ફક્ત વેપારનો મામલો નથી, પરંતુ સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક સંવેદનશીલતાનો પ્રશ્ન છે. ભારતીય કાયદો દૂધ અને માંસ ઉત્પાદક પ્રાણીઓ (ચિકન અને માછલી સિવાય) ના આહારમાં માંસ, હાડકા, લોહી અથવા અંગોમાંથી બનેલા કોઈપણ પદાર્થના ઉપયોગ પર સખત પ્રતિબંધ મૂકે છે. તે જ સમયે, આવા આહારનો ઉપયોગ પશ્ચિમી દેશોમાં સામાન્ય રીતે થાય છે.
ટ્રમ્પ વર્ષના અંત સુધીમાં ભારત આવી શકે છે
દરમિયાન, મોદી-વાન્સ બેઠક અંગેના સત્તાવાર નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ આ વર્ષના અંતમાં ભારતની મુલાકાતે આવવાના છે. મુલાકાતની ચોક્કસ તારીખ અને સમય હજુ સુધી પુષ્ટિ કરવામાં આવ્યો નથી. એવા અહેવાલ છે કે મોદીએ કહ્યું હતું કે તેઓ ટ્રમ્પની ભારત મુલાકાતની રાહ જોઈ રહ્યા છે. મોદીએ ટ્રમ્પને હાર્દિક શુભેચ્છાઓ મોકલી છે.
બિમારી જટીલ પણ ખૂબ ચિંતાનો વિષય
– અમેરિકાની ચીનમાં નિકાસમાં તાજેતરમાં ઘટાડો થયો છે. તેથી, તે ભારતને એક નવા ડેરી બજાર તરીકે ધ્યાનમાં લઈ રહ્યું છે.
– અમેરિકા માને છે કે ભારતે ડેરી ઉત્પાદનો માટે બિનજરૂરી કડક નિયમો બનાવ્યા છે. આ સ્વાસ્થ્ય સાથે સંબંધિત નથી.
– ભારતમાં, આ માત્ર એક સાંસ્કૃતિક વિરોધ નથી, પરંતુ ‘પાગલ ગાય રોગ’ જેવા મુદ્દાઓ સાથે સંબંધિત ચિંતાનું કારણ પણ છે.
મંત્રણામાં વિવાદી મુદ્દા
– ભારત અમેરિકન સૂકા ફળો અને બદામ (બદામ, અખરોટ, પિસ્તા) પર કસ્ટમ ડ્યુટીમાં ઘટાડો કરવાનું વિચારી રહ્યું છે.
– અમેરિકા GM પાક માટે પરવાનગી અને ઈ-કોમર્સમાં નિયમોમાં છૂટછાટની માંગ કરી રહ્યું છે.
– અમેરિકા પણ ઇચ્છે છે કે ભારત MSP સિસ્ટમમાં સુધારો કરે અને દવા પેટન્ટ નિયમોમાં છૂટછાટ આપે.
– ભારત સ્થાનિક ખેડૂતોને બચાવવા માટે કૃષિ બજારો ખોલવાનું ટાળવા માંગે છે.
– ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેનો દ્વિપક્ષીય વેપાર ૨૦૨૪-૨૫માં ૮૬.૫૧ અબજ ડોલર સુધી પહોંચ્યો, જે ગયા વર્ષે ૭૭.૫૨ અબજ ડોલર હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન, ભારતનો વેપાર સરપ્લસ પણ ૧૬.૬ ટકા વધીને ૪૧.૧૮ અબજ ડોલર થયો.
