Diabetes: જ્યારે લોહીમાં ખાંડનું સ્તર વધે છે, ત્યારે શરીર આ સંકેતો આપવાનું શરૂ કરે છે, ત્વચાનો રંગ બદલાવા લાગે છે
Diabetes: ડાયાબિટીસ, જેને ડાયાબિટીસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં શરીરમાં લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર અસામાન્ય રીતે વધી જાય છે. આ ત્યારે થાય છે જ્યારે સ્વાદુપિંડ પૂરતું ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતું નથી અથવા શરીર ઇન્સ્યુલિનનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરી શકતું નથી. ઇન્સ્યુલિન એક હોર્મોન છે જે શરીરમાં ખાંડ અને અન્ય પોષક તત્વોના સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે, અને તેના વિના શરીરને ઉર્જા મેળવવી મુશ્કેલ બની જાય છે. ડાયાબિટીસના મુખ્ય કારણો આનુવંશિક અને જીવનશૈલીના પરિબળો છે, જેમાં બિનઆરોગ્યપ્રદ આહાર, શારીરિક પ્રવૃત્તિનો અભાવ અને તણાવનો સમાવેશ થાય છે.
ડાયાબિટીસની વૈશ્વિક અસર
વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) અનુસાર, 2022 માં, 18 વર્ષ અને તેથી વધુ ઉંમરના લગભગ 14% પુખ્ત વયના લોકો ડાયાબિટીસથી પીડાતા હતા. તે એક ગંભીર જાહેર આરોગ્ય પડકાર બની ગયો છે કારણ કે તે માત્ર જીવનની ગુણવત્તાને અસર કરતું નથી પરંતુ હૃદય રોગ, કિડની નિષ્ફળતા અને અંધત્વ જેવી અન્ય ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ પણ બની શકે છે. આ આંકડાઓ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ડાયાબિટીસ એક વૈશ્વિક રોગચાળા તરીકે ઉભરી આવ્યો છે, જે ઝડપથી વધી રહ્યો છે અને વિકાસશીલ દેશોમાં પણ તેના કેસ વધી રહ્યા છે.
ડાયાબિટીસના કારણો અને જોખમો
ડાયાબિટીસના મુખ્ય કારણોમાં બિનઆરોગ્યપ્રદ આહાર, વધુ વજન, બેઠાડુ જીવનશૈલી અને તણાવનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, આનુવંશિક પરિબળો પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જ્યારે શરીર ઇન્સ્યુલિનનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરી શકતું નથી, ત્યારે લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર વધે છે, જે સમય જતાં શરીરના અંગો પર ગંભીર અસરો પેદા કરે છે. ડાયાબિટીસના પ્રકારોમાં પ્રકાર 1 અને પ્રકાર 2નો સમાવેશ થાય છે, જ્યાં પ્રકાર 1 સામાન્ય રીતે સ્વયંપ્રતિરક્ષા પ્રતિક્રિયાને કારણે થાય છે, જ્યારે પ્રકાર 2 મુખ્યત્વે જીવનશૈલી સંબંધિત છે.
ડાયાબિટીસનું સંચાલન અને નિવારણ
ડાયાબિટીસ સંપૂર્ણપણે મટાડી શકાતો નથી, પરંતુ યોગ્ય આહાર, કસરત અને દવાઓ દ્વારા તેને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. નિયમિત શારીરિક પ્રવૃત્તિ, સ્વસ્થ આહાર અને શરીરનું વજન જાળવી રાખવાથી ડાયાબિટીસનું જોખમ ઓછું થાય છે. આ ઉપરાંત, સમય સમય પર બ્લડ સુગર તપાસવી અને ડૉક્ટરની સલાહ પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે. તાજેતરમાં, સંશોધકો અને વૈજ્ઞાનિકો નવી દવાઓ અને સારવાર પદ્ધતિઓ પર કામ કરી રહ્યા છે જે ડાયાબિટીસ વ્યવસ્થાપનને વધુ અસરકારક બનાવી શકે છે.
ડાયાબિટીસ અને જીવનશૈલીમાં પરિવર્તનની અસરો
ડાયાબિટીસને રોકવા અને તેનું સંચાલન કરવા માટે જીવનશૈલીમાં નોંધપાત્ર ફેરફાર જરૂરી છે. વ્યક્તિને પૂરતી શારીરિક પ્રવૃત્તિ મળે, સંતુલિત આહાર લે અને માનસિક સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખે તેની ખાતરી કરવાથી ડાયાબિટીસને નિયંત્રણમાં રાખવામાં મદદ મળે છે. ઉપરાંત, સમાજમાં જાગૃતિ ફેલાવવી અને લોકોને તેના કારણો અને લક્ષણો વિશે માહિતી આપવી એ ડાયાબિટીસના ફેલાવાને રોકવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
