Uniform Civil Code: UCCના અમલથી ગુજરાતમાં શું બદલાવ આવી શકે છે?
ગુજરાત હવે ઉત્તરાખંડ પછી યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ કરવાની તૈયારીમાં છે, જેમાં રાજ્યમાં તમામ નાગરિકોને સમાન કાયદાઓની વ્યવસ્થા મળશે
UCC દેશભરમાં દાન, મિલકત, લગ્ન અને વારસાની બાબતોમાં તમામ સમુદાયોને સમાન કાયદો લાગુ કરવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ
Uniform Civil Code: ઉત્તરાખંડ બાદ હવે ગુજરાત પણ સમાન નાગરિક સંહિતા (UCC) લાગુ કરવા માટે તૈયારી કરી રહ્યો છે, અને મુખ્યમંત્રી દ્વારા આ માટે માર્ગદર્શિકાના મુસદ્દાની રચના માટે સમિતિની ઘોષણા થઈ શકે છે. ત્યારે અમે આ માટે વિશેષ વિગતો આપતા, સમજાવશું કે યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (UCC) કયો કાયદો છે અને તેનું રાજ્ય પર શું પ્રભાવ પડશે.
તાજેતરમાં, પુષ્કર સિંહ ધામીની સરકાર દ્વારા ઉત્તરાખંડમાં UCC લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું. તે પહેલાં, મધ્યપ્રદેશમાં આ મુદ્દે નરમ વલણ અપનાવવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ હવે, UCC અમલમાં લાવનાર રાજ્ય તરીકે ઉત્તરાખંડ દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે, અને હવે ગુજરાતમાં પણ આ કાયદાને લાગુ કરવાનો વિચાર ચાલી રહ્યો છે.
UCC દેશભરમાં તમામ ધાર્મિક અને આદિવાસી સમુદાયોને તેમના વ્યક્તિગત મામલાઓ જેમ કે મિલકત, લગ્ન, વારસો અને દત્તક સંબંધી બાબતોમાં સમાન કાયદો લાગુ કરવા માટે એક વ્યાખ્યા આપશે. આનો અર્થ એ છે કે આ દેશના વિવિધ સમુદાયોને લાગતા અલગ-અલગ અંગત કાયદાઓ જેમ કે હિંદુ મેરેજ એક્ટ (1955), હિંદુ ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ (1956), અને મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ (1937) હવે અમલમાં નહીં રહી શકશે.
ભારતીય બંધારણની અનુચ્છેદ 44 અનુસાર, યુનિફોર્મ સિવિલ કોડને સમગ્ર દેશમાં અમલમાં લાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે, જે દરેક નાગરિકને સમાન હકોની ખાતરી આપે છે. જોકે, આ કાયદા પર અમલ કરવાને લઈને રાજ્યોએ સંઘર્ષનો સામનો કર્યો છે, કારણ કે ઘણા રાજ્યો પાસે આ કાયદાને લાગુ કરવાના અધિકાર નથી. આથી, પ્રશ્ન ઉઠે છે કે એક રાજ્યમાં યુસીસી લાગુ કરવાનો તો બીજા રાજ્યમાં કયા કાયદાની પ્રધત્તિ રહેશે?
UCCનો ખ્યાલ 1835માં બ્રિટિશ શાસનમાં શરૂ થયો હતો, જ્યારે ભારતીય કાયદાના સંહિતાકરણ માટે જરૂરીયાત વિશે વાત કરવામાં આવી હતી. 1941માં BN રાવ સમિતિ દ્વારા હિંદુ કાયદાને સંહિતામાં લાવવાની ભલામણ પણ કરવામાં આવી, જે બાદ 1956માં હિંદુ ઉત્તરાધિકાર કાયદાની સ્વીકૃતિ મળી.
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડના અમલ સાથે વિવિધ કાયદા એકરૂપ થશે, જેના અમલ માટે હજુ પણ દેશભરમાં ચર્ચા જારી છે.
