Violence: શું Adult Websites ને કારણે મહિલાઓ સામે હિંસા વધી રહી છે?
Violence: આજકાલ ઇન્ટરનેટ આપણા જીવનનો એક અભિન્ન ભાગ બની ગયું છે. અમે તેનો ઉપયોગ શિક્ષણ, કાર્ય અને મનોરંજન માટે કરીએ છીએ. જોકે, ઇન્ટરનેટ પર કેટલીક એવી વસ્તુઓ છે જે સમાજ માટે હાનિકારક સાબિત થઈ રહી છે. આમાંનો એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો પોર્નોગ્રાફિક વેબસાઇટ્સ છે. આ વેબસાઇટ્સની મુલાકાત લેનારા લોકોની સંખ્યા સતત વધી રહી છે, જેના કારણે ઘણી સામાજિક અને માનસિક સમસ્યાઓ ઊભી થઈ રહી છે.
ભારતમાં પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રીનો વધતો પ્રભાવ
સેજ જર્નલ્સના એક સંશોધન અહેવાલ મુજબ, ઇન્ટરનેટની સાથે સાથે ભારતમાં પોર્નોગ્રાફિક ફિલ્મો જોવાનું ચલણ પણ વધ્યું છે. લગભગ ૧૨% વેબસાઇટ્સ પોર્નોગ્રાફિક ફિલ્મો સાથે જોડાયેલી છે. આજકાલ લોકો સરળતાથી પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રી મેળવી શકે છે. એવો અંદાજ છે કે ૧૮ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના ૯૦% છોકરાઓ અને ૬૦% છોકરીઓએ કોઈને કોઈ સમયે પોર્નોગ્રાફી જોઈ છે, અને પહેલી વાર જોવાની સરેરાશ ઉંમર ૧૨ વર્ષ હોવાનું માનવામાં આવે છે.
પોર્નોગ્રાફિક ફિલ્મોમાં શારીરિક અને મૌખિક હિંસા
પોર્નોગ્રાફિક ફિલ્મોમાં, લગભગ 88% કિસ્સાઓમાં શારીરિક હિંસા, 48% કિસ્સાઓમાં મૌખિક હિંસા (દુરુપયોગ) અને 94% કિસ્સાઓમાં મહિલાઓને નિશાન બનાવવામાં આવે છે. આ ફિલ્મોમાં, પુરુષોને હંમેશા મજબૂત અને શક્તિશાળી બતાવવામાં આવે છે, જ્યારે સ્ત્રીઓને આધીન, આજ્ઞાકારી અને શોષિત બતાવવામાં આવે છે. આ ચિત્રણ પુરુષો અને સ્ત્રીઓ વચ્ચે અસમાનતાને પ્રોત્સાહન આપે છે અને સ્ત્રીઓ સામે જાતીય હિંસાને પ્રોત્સાહન આપે છે.
ભારતમાં બળાત્કાર અને પોર્નોગ્રાફી વચ્ચેનો સંબંધ
રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે પોર્ન ફિલ્મો જોવાની બાબતમાં ભારત વિશ્વમાં ત્રીજા ક્રમે છે અને બળાત્કારના કેસમાં ચોથા ક્રમે છે. જાતીય હિંસા મહિલાઓના શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ખૂબ જ ખરાબ અસર કરે છે. ભારતમાં દરરોજ આશરે ૯૩ મહિલાઓ પર બળાત્કાર થાય છે. બળાત્કારના કેસોની વધતી સંખ્યાએ એવી શક્યતા ઉભી કરી છે કે પોર્નોગ્રાફિક ફિલ્મો અને જાતીય હિંસા વચ્ચે કોઈ સંબંધ હોઈ શકે છે.
શું સરકાર ઇન્ટરનેટ પર પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રી રોકવા માટે કંઈ કરી રહી છે?
ઇન્ટરનેટ પર પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રીને રોકવા માટે સરકારે કેટલાક કડક નિયમો બનાવ્યા છે. ઇન્ટરનેટ પર અશ્લીલ સામગ્રી ફેલાવવી કે પોસ્ટ કરવી એ માહિતી ટેકનોલોજી અધિનિયમ 2000 (IT અધિનિયમ) હેઠળ ગુનો છે. આવા કિસ્સાઓમાં દોષિત વ્યક્તિને સજા થઈ શકે છે. આ કાયદો ખાસ કરીને બાળકોના કેસોમાં કડક છે, જેથી બાળકોને ઓનલાઈન શોષણથી સુરક્ષિત રાખી શકાય.
સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓ પર કડક નિયમો
૨૦૨૧ માં, સરકારે ‘માહિતી ટેકનોલોજી (મધ્યસ્થી માર્ગદર્શિકા અને ડિજિટલ મીડિયા એથિક્સ કોડ) નિયમો ૨૦૨૧’ લાગુ કર્યા છે. આ નિયમો હેઠળ સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવી છે. જો સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર અશ્લીલ અથવા હિંસક સામગ્રી ફેલાવવામાં આવે છે, તો કંપનીઓએ જાહેર કરવું પડશે કે આ માહિતી પહેલા કોણે મોકલી છે. ઉપરાંત, જો કોઈ વ્યક્તિનો ખાનગી ફોટો કે વિડિયો કોઈપણ પ્લેટફોર્મ પર મોકલવામાં આવે છે, તો સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓએ તેને 24 કલાકની અંદર દૂર કરવો પડશે. જો તેઓ આમ નહીં કરે, તો કંપનીને કાનૂની કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
ફિલ્મો અને ઓનલાઈન સામગ્રી માટેના નિયમો
ભારતમાં, ફિલ્મો સેન્સર બોર્ડ દ્વારા જોવામાં આવે છે જેથી ખાતરી કરી શકાય કે ફિલ્મ બાળકો માટે અયોગ્ય નથી. જો કોઈ ફિલ્મ અયોગ્ય જણાય, તો તે ફક્ત પુખ્ત વયના લોકો માટે પ્રમાણિત થાય છે. તેવી જ રીતે, વેબ સિરીઝ અને ફિલ્મો જેવી ઓનલાઈન સામગ્રી પણ નૈતિક સંહિતા હેઠળ બતાવવામાં આવે છે. આ પ્લેટફોર્મ્સે ખાતરી કરવી પડશે કે ફક્ત યોગ્ય ઉંમરના લોકો જ તેમની સામગ્રીની ઍક્સેસ મેળવી શકે.
સરકારે કેટલી વેબસાઇટ બ્લોક કરી છે?
જોકે સરકારે આ અંગે કોઈ નક્કર આંકડા આપ્યા નથી, પરંતુ એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે જ્યારે પણ બાળકો સંબંધિત પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રી ધરાવતી વેબસાઇટ્સ મળી આવે છે, ત્યારે તેને તાત્કાલિક બંધ કરી દેવામાં આવે છે. સરકાર ઇન્ટરનેટ પર પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રીના ફેલાવાને રોકવા માટે સતત પગલાં લઈ રહી છે, પરંતુ આ સમસ્યાનો કાયમી ઉકેલ શોધવો હજુ પણ એક મોટો પડકાર છે.
પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રીના વધતા પ્રભાવ અને મહિલાઓ સામે હિંસાના વધતા જતા કિસ્સાઓને ધ્યાનમાં રાખીને, ઇન્ટરનેટ પર સામગ્રી પર નિયંત્રણની સાથે, સમાજમાં જાગૃતિ અને શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવું મહત્વપૂર્ણ છે.