Maharashtra: બાબા સાહેબની બંધારણની પુસ્તક ફાડનારને કેટલા વર્ષની જેલ થશે? અપમાન દ્વારા હિંસા ઉશ્કેરવામાં આવે છે
મહારાષ્ટ્ર પરભણી પંક્તિઃ મહારાષ્ટ્રના પરભણીમાં એક વ્યક્તિએ કથિત રીતે બાબા સાહેબ ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકરની પ્રતિમાની સામે રાખવામાં આવેલ બંધારણના પ્રતીકાત્મક પુસ્તકને ફાડી નાખ્યું હતું. આવો જાણીએ આંબેડકરની પ્રતિમાને નુકસાન પહોંચાડનારને કેટલી સજા થશે? ચાલો એ પણ જાણીએ કે રાષ્ટ્રીય પ્રતીકો અને સરકારી સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડવા માટે શું સજા છે.
Maharashtra: મહારાષ્ટ્રના પરભણીમાં મંગળવારે સાંજે એક વ્યક્તિએ કથિત રીતે બાબા સાહેબ ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકરની પ્રતિમાની સામે રાખવામાં આવેલ બંધારણના પ્રતીકાત્મક પુસ્તકને ફાડી નાખ્યું હતું. આના પર સ્થાનિક લોકોએ આરોપીને માર માર્યો અને તેને પોલીસને હવાલે કર્યો. રોષે ભરાયેલા લોકોએ બુધવારે શહેરમાં બંધનું એલાન આપ્યું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન સમગ્ર શહેરમાં હિંસક પ્રદર્શનને કારણે હિંસા ફાટી નીકળી હતી. તોડફોડ કરવામાં આવી હતી. પોલીસ પર પણ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. અનેક વાહનોને આગ ચાંપી દેવામાં આવી હતી. આ પછી, ભારતીય ન્યાયિક સંહિતા હેઠળ, પાંચ કે તેથી વધુ લોકોના એકઠા થવા પર પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો છે.
આવો જાણીએ આંબેડકરની પ્રતિમાને નુકસાન પહોંચાડનારને કેટલી સજા થશે? ચાલો એ પણ જાણીએ કે રાષ્ટ્રીય પ્રતીકો અને સરકારી સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડવા માટે શું સજા છે.
પાંચ કે તેથી વધુ લોકોના ભેગા થવા પર પ્રતિબંધ
મહારાષ્ટ્રના પરભણીમાં બુધવારે બોલાવવામાં આવેલા બંધ દરમિયાન હિંસા ફાટી નીકળી હતી. દેખાવકારો વહેલી સવારે રસ્તા પર આવી ગયા હતા. પરભણી-નાંદેડ હાઈવે બ્લોક કર્યો અને ટાયર સળગાવી દીધા. પોલીસ પર પથ્થરમારો કર્યો હતો. હિંસક ટોળાએ જિલ્લા કલેક્ટર કચેરીમાં ઘૂસીને ખુરશીઓ અને ટેબલો તોડી નાખ્યા હતા. દુકાનોના સાઈનબોર્ડ અને સીસીટીવી કેમેરા પણ તોડી નાખ્યા હતા. તેના પર મોટી સંખ્યામાં પોલીસ તૈનાત કરવામાં આવી છે. અફવાઓ પર ધ્યાન ન આપવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે.
બંધારણના પ્રતીકાત્મક પુસ્તકને પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે અને ભારતીય ન્યાયિક સંહિતાની કલમ 189 લાગુ કરવામાં આવી છે. આનો ભંગ કરનાર સામે કડક કાર્યવાહી થઈ શકે છે. અગાઉ કલમ 144 લાગુ કરવામાં આવી હતી. આ અંતર્ગત એક જગ્યાએ પાંચ કે તેથી વધુ લોકોની હાજરી પર પ્રતિબંધ છે.
કલમ 189 હેઠળ કાર્યવાહી થઈ શકે છે
સુપ્રીમ કોર્ટના વરિષ્ઠ વકીલ અશ્વિની દુબેના જણાવ્યા અનુસાર, BNSની કલમ 189 હેઠળ, પાંચ કે તેથી વધુ લોકોને ભેગા કરવા અને કાયદા વિરુદ્ધના કોઈપણ કૃત્યમાં તેમને સામેલ કરવા સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવે છે. આ અંતર્ગત પોલીસે તેને વિખેરી નાખવાના આદેશ આપ્યા હોવા છતાં ગેરકાયદેસર મેળાવડો ચાલુ રહેશે તો કાર્યવાહી કરવાની જોગવાઈ છે.
તેમણે કહ્યું કે લાકડીઓ, છરીઓ અથવા અન્ય ખતરનાક વસ્તુઓ જેવા હથિયારો સાથે ગેરકાયદેસર એસેમ્બલીમાં જોડાવું, કોઈ વ્યક્તિને ગેરકાનૂની એસેમ્બલીમાં જોડાવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવું અથવા પૂછવું, ગેરકાયદેસર એસેમ્બલી દરમિયાન જાહેર સંપત્તિનો નાશ કરવો, ) જેમ કે બસ સ્ટોપ, રસ્તાઓ અથવા અન્યોને નુકસાન પહોંચાડવું. સરકારી ઇમારતો, આવા મેળાવડા દરમિયાન લોકોને ઉશ્કેરણીજનક ભાષણો આપવી અથવા હિંસા ભડકાવી શકે તેવા શબ્દો બનાવવા, આવા લોકોના ટોળાને ખોરાક, પાણી અથવા અન્ય પુરવઠો પૂરો પાડવો. આવા મેળાવડા દરમિયાન ચોરી, તોડફોડ અથવા અન્ય ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લેવો અને ખાનગી વાહનો, દુકાનો અથવા અન્ય મિલકતો વગેરેને નુકસાન પહોંચાડવું વગેરેની સામે આ કલમ હેઠળ કાર્યવાહી કરવામાં આવે છે.
કલમ 189માં ગુનાની પ્રકૃતિ અનુસાર સજાની જોગવાઈ છે. કુલ નવ પેટા કલમો છે જે અંતર્ગત જો દોષી સાબિત થાય તો છ મહિનાથી બે વર્ષ સુધીની સજાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
ભારતીય રાષ્ટ્રીય પ્રતીક અધિનિયમ હેઠળ બે વર્ષની કેદ
ભારતીય રાષ્ટ્રીય પ્રતીક કાયદામાં 2 વર્ષની જેલની જોગવાઈ છે. આ સિવાય 5000 રૂપિયા સુધીનો દંડ પણ થઈ શકે છે. ઈન્ડિયન જસ્ટિસ કોડ (BNS)ની કલમ 191 હેઠળ મુશ્કેલી સર્જનારાઓ સામે રમખાણોની કાર્યવાહી થઈ શકે છે. જેના કારણે બેથી પાંચ વર્ષની સજા થઈ શકે છે.
આ કાર્યવાહી પણ થઈ શકે છે
આ ઉપરાંત સરકારી અને જાહેર સંપત્તિના રક્ષણ માટે પ્રિવેન્શન ઓફ ડેમેજ ટુ પબ્લિક પ્રોપર્ટી એક્ટ 1984 ઘડવામાં આવ્યો છે. તેની જોગવાઈઓ અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિ સરકારી અથવા જાહેર સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડવા માટે દોષિત સાબિત થાય છે, તો તેને પાંચ વર્ષની જેલ અને દંડની સજા થઈ શકે છે.
આ અધિનિયમ અનુસાર, જાહેર મિલકતમાં એવી કોઈપણ ઇમારત અથવા મિલકતનો સમાવેશ થાય છે જેનો ઉપયોગ પાણી, વીજળી અથવા ઊર્જાના ઉત્પાદન અને વિતરણ માટે થાય છે. તેમાં તેલ સંબંધિત સંસ્થાઓ, ખાણો અથવા ફેક્ટરીઓ, ગટર સંબંધિત કામો તેમજ જાહેર પરિવહન અથવા ટેલિકોમ્યુનિકેશનના કોઈપણ માધ્યમો અથવા તેના માટે ઉપયોગમાં લેવાતી કોઈપણ ઇમારત, સ્થાપના અથવા મિલકતનો પણ સમાવેશ થાય છે.
