EVM
લોકસભાની ચૂંટણી પૂરી થયા પછી પણ ઈવીએમને લઈને અનેક સવાલો પૂછવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ઈવીએમની અંદર હાજર બળી ગયેલી મેમરીમાં વોટિંગ ડેટા કેટલો સમય સુરક્ષિત રહે છે? જેથી પુનઃ પરીક્ષા થઈ શકે.
લોકસભા ચૂંટણી 2024ના પરિણામો આવ્યા બાદ પણ ઈવીએમને લઈને રેટરિકનો અંત આવ્યો નથી. અત્યારે પણ ઘણા નેતાઓ ઈવીએમને લઈને સવાલો ઉઠાવે છે. ખરેખર, ચૂંટણી પંચને EVM અને VVPATની બર્ન મેમરીની ચકાસણી અંગે લોકસભા ચૂંટણીના 8 ઉમેદવારોની અરજીઓ મળી છે. આજે અમે તમને જણાવીશું કે બર્ન મેમરી શું છે અને તે EVM માટે કેટલું મહત્વનું છે.
બળી ગયેલી મેમરી
તમને જણાવી દઈએ કે બળી ગયેલી મેમરી ઈવીએમના ડેટાને સુરક્ષિત રાખે છે. સત્તાવાર અહેવાલ અનુસાર, EVM કંટ્રોલ યુનિટ પરિણામોને તેની મેમરીમાં 10 વર્ષથી વધુ સમય માટે સ્ટોર કરી શકે છે. મળતી માહિતી મુજબ ભારતના ઈવીએમને અન્ય દેશોના વોટિંગ મશીનો કરતા વધુ સુરક્ષિત માનવામાં આવે છે. તેનું સૌથી મોટું કારણ તેમાં બર્ન મેમરીની હાજરી છે. બર્ન મેમરી એટલે પ્રોગ્રામિંગ તબક્કો પૂર્ણ થયા પછી મેમરીને કાયમી ધોરણે લોક કરી દેવી. જેના કારણે તેની સાથે કોઈપણ રીતે છેડછાડ કરી શકાતી નથી.
ચૂંટણી પંચના અહેવાલ મુજબ, ઈવીએમમાં ઉપયોગમાં લેવાતા પ્રોગ્રામ્સ (સોફ્ટવેર) એક સમયના પ્રોગ્રામેબલ/માસ્ક્ડ ચિપ (હાર્ડવેર)માં બાળી નાખવામાં આવે છે. આ પછી તે પ્રોગ્રામ વાંચી શકાતો નથી. આ સિવાય, પ્રોગ્રામ બદલી અને ફરીથી લખી શકાતો નથી. આમ, કોઈ ચોક્કસ રીતે ઈવીએમને ફરીથી પ્રોગ્રામ કરવાની કોઈ શક્યતા નથી. જે ઈવીએમ સાથે છેડછાડની શક્યતાને ખતમ કરે છે. આ જ કારણ છે કે ભારતમાં હાજર ઈવીએમને સૌથી સુરક્ષિત માનવામાં આવે છે.
મત ચકાસણી કેવી રીતે થાય છે?
માહિતી અનુસાર, જ્યારે બીજા અને ત્રીજા સ્થાને આવેલા ઉમેદવારો પાસેથી અરજીઓ આવે છે, ત્યારે ઈવીએમ મશીનના ઉત્પાદકો દ્વારા એન્જિનિયરોની એક ટીમ મોકલવામાં આવે છે. જે વોટ પરિણામોની ચકાસણી અને ચકાસણી કરે છે. મતોની ચકાસણી દરમિયાન, ચકાસણીની માંગણી કરનાર ઉમેદવાર સહિત અન્ય ઉમેદવારોને ત્યાં હાજર રહેવાનો વિકલ્પ આપવામાં આવે છે, જેથી તેઓ આ તપાસને નિષ્પક્ષ માની તપાસની માંગણી કરતા ઉમેદવાર દ્વારા આ તપાસનો ખર્ચ ઉઠાવવામાં આવે છે. ચૂંટણી પંચ આ પ્રક્રિયામાં થયેલા ખર્ચને સૂચિત કરે છે, જે તપાસની માંગણી કરનાર ઉમેદવાર દ્વારા ભરપાઈ કરવામાં આવશે. જો કે ઈવીએમમાં કોઈ ખામી જણાય તો તમામ પૈસા ઉમેદવારને પરત કરવામાં આવે છે. કોઈપણ પ્રકારની ખલેલ પડે તો તેનો તમામ ખર્ચ સરકાર ઉઠાવે છે. પરંતુ જો નિષ્ણાતો દ્વારા EVM રિપોર્ટ સાચો જણાય તો તપાસની માંગણી કરનાર ઉમેદવારના તમામ નાણાં પંચ પાસે રહે છે. નિયમો અનુસાર, કોઈપણ ઉમેદવાર પૈસા પાછા મેળવવા માટે અરજી કરવા પાત્ર નથી.
