સાવન મહિનામાં નાગપંચમીની પૂજા કર્યા પછી પણ સાપના હુમલાથી બચવા માટે નિરી નવમી અથવા નકુલ નવમીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. સાવન નવમી તિથિ પર આ પૂજાને કારણે તેને ન્યુરી નવમી નવમી કહેવામાં આવે છે. પુત્રવધૂઓ આ વ્રત ઘણી વિધિ-વિધાનથી કરે છે. સવારે સ્નાન કર્યા બાદ સૌપ્રથમ કલશની સ્થાપના કરીને ગણેશજીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ પૂજામાં ગોળ ઘીનું વિશેષ મહત્વ છે. અડદ અને ચણાની દાળ ભરીને કચોરી બનાવવામાં આવે છે. આ વ્રતનું ભોજન છે, જે પારણા સમયે કરવામાં આવે છે. આ વખતે સાવન મહિનાની નવમી તારીખ 6 ઓગસ્ટે છે.
એક ખેડૂત બાળકનો જન્મ થતાં જ સાપ ખાઈ લેતો હતો. આનાથી તે ખૂબ નારાજ હતો. વિચારીને તેણે એક મુંગો લીધો. તે હવે સાપથી ડરતો ન હતો. એક દિવસ ખેડૂતની પત્ની તેના પતિને ખાવાનું આપવા ખેતરમાં ગઈ. તક જોઈને સાપ બાળકને ખાવા આવ્યો, પણ ત્યાં જ મુંગો સાવધાન થઈ ગયો.
નેઝલ સમજી ગયો કે આ ઘરમાં તેનો ઉછેર કેમ થયો છે. મંગૂસે સાપ પર હુમલો કર્યો અને તેના ટુકડા કરી નાખ્યા. તેની રખાતને તેની બહાદુરી બતાવવા માટે તે ઘરના દરવાજા પાસે લોહીથી લથપથ ચહેરો રાખીને બેસી ગયો.
જ્યારે ખેડૂતની પત્ની તેના પતિને ખેતરમાં ખાવાનું આપીને ઘરે પરત આવી ત્યારે દરવાજા પર જ મંગુસનું મોં લોહીથી લથબથ જોઈને ગભરાઈ ગઈ હતી. તેણે વિચાર્યું કે મંગુસે તેના બાળકને મારી નાખ્યું છે. બસ આ જ ગુસ્સામાં તેણે પોતાના હાથના વાસણો મંગુસ પર ફેંકીને તેને મારી નાખ્યો. મંગૂસ ઘડાનો ફટકો સહન કરી શક્યો નહીં અને તે ત્યાં જ મૃત્યુ પામ્યો.
જ્યારે ખેડૂતની પત્ની ઘરની અંદર દોડી તો તેણે જોયું કે બાળક રમતું હતું અને તેની બાજુમાં મૃત સાપના ટુકડા પડેલા હતા. તેને ઘણો પસ્તાવો થયો, પછી એક દિવસ સ્વપ્નમાં મંગુસે કહ્યું જે થયું તે ભૂલી જાવ. આ દિવસે પુત્રવધૂ અને માતાઓ મારું ચિત્ર બનાવીને મારી પૂજા કરે છે, તો તેમના પુત્રની રક્ષા થશે. ત્યારથી મંગુસની પૂજા કરવામાં આવે છે.
