પહેલા કોરોના મહામારી અને હવે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધે વિશ્વના તમામ દેશોની અર્થવ્યવસ્થાને દબાણમાં લાવી દીધી છે. વિશ્વની એકમાત્ર મહાસત્તા અમેરિકા પણ આ દબાણથી અછૂત નથી. અમેરિકાના મોંઘવારી દરમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે, જેના કારણે ત્યાં દરેક વસ્તુ પર મોંઘવારી વધી છે. આનો સામનો કરવા માટે અમેરિકાની ફેડરલ રિઝર્વ બેંકે વ્યાજદરમાં વધારો કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ નિર્ણયથી અમેરિકામાં ઘણા બિઝનેસ બરબાદ થઈ શકે છે અને લોકોને ગરીબી અને બેરોજગારીનો ભોગ બનવું પડી શકે છે.
રિપોર્ટ અનુસાર ફેડરલ રિઝર્વ બેંકના અધિકારીઓએ બુધવારે એક ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠક યોજી હતી. આ બેઠકમાં મોંઘવારી નિયંત્રણના ઉપાયો પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. ચર્ચા બાદ અધિકારીઓએ વ્યાજદરમાં વધુ 75 બેસિસ પોઈન્ટ્સનો વધારો કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. ઓગસ્ટમાં અચાનક મોંઘવારી અને જોબ માર્કેટમાં વધારાને કારણે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. બેંકના ચેરમેન જેરોમ પોવેલે બુધવારે આ માહિતી આપી હતી.
જેરોમ પોવેલે જણાવ્યું હતું કે તેઓ એક યા બીજી રીતે વધતી જતી ફુગાવાનો અંત લાવશે. તેઓ વ્યાજદરમાં વધારા સાથે આવતા ખતરનાક આર્થિક પરિણામોથી પરેશાન નથી. તેઓ આ માટે કોઈ ઉકેલ શોધી કાઢશે. તે જ સમયે, કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે ફેડરલ રિઝર્વ બેંકે દેશમાં ઉપભોક્તા ચીજવસ્તુઓની વધતી માંગ અને તેની કિંમતોમાં વધારાને રોકવા માટે આ દાવ રમ્યો છે. નિષ્ણાતોના મતે આ દાવ કેટલી સફળ થશે તે તો સમય જ કહેશે, પરંતુ તેનાથી અમેરિકામાં બેરોજગારીનો દર વધશે.
યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ બેંકે બુધવારે વ્યાજ દર ટકાવારીના ત્રણ ચતુર્થાંશ વધારીને 3.00%-3.25%ની રેન્જમાં કર્યો છે. બેંક દ્વારા સતત ત્રીજી વખત આવું કરવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે, બેંકે સંકેત આપ્યો છે કે તે વધતી જતી ફુગાવાને કાબૂમાં લેવા માટે ભવિષ્યમાં વ્યાજ દરોમાં વધુ વધારો કરી શકે છે. અમેરિકામાં મોંઘવારી હાલમાં 40 વર્ષની ટોચે છે.
ફુગાવાને અંકુશમાં લેવા માટે ફેડરલ રિઝર્વ બેંક દ્વારા વ્યાજદરમાં વધારાની તાત્કાલિક અસર અમેરિકામાં જોવા મળી હતી. વ્યાજદરમાં જંગી વધારો થતાં જ તેલની કિંમતો ત્યાં ઘટી હતી. બ્રેન્ટ ફ્યુચર ઓઈલના ભાવ 54 સેન્ટ ઘટીને $90.08 પ્રતિ બેરલ થયા હતા. તે જ સમયે, યુએસ વેસ્ટ ટેક્સાસ ઇન્ટરમીડિયેટ (WTI) ક્રૂડ ઓઇલ 71 સેન્ટ્સ અથવા 0.9% ઘટીને $83.23 પર આવી ગયું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે બેંકના આ નિર્ણયથી લોકો માટે અમેરિકામાં બિઝનેસ એક્ટિવિટીઝ માટે પૈસા એકઠા કરવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે, જેની અસર ત્યાંની બિઝનેસ એક્ટિવિટીઝ પર પડશે.
રાઈટ રિસર્ચના સ્થાપક સોનમ શ્રીવાસ્તવે યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ બેંક દ્વારા વ્યાજ દરોમાં વધારા અંગે મહત્વની ટિપ્પણી કરી છે. તેમણે કહ્યું કે યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ બેંકે સતત ત્રીજી વખત વ્યાજ દરોમાં 75 પોઈન્ટનો વધારો કર્યો છે. આ પગલું યુએસ અર્થતંત્રમાં વધતી જતી ફુગાવાને ઘટાડવાની ચિંતાઓથી પ્રેરિત છે. આશ્ચર્યજનક રીતે, બજારે નાણાકીય સ્થિતિ કડક કરવાના આ સમાચાર પર હકારાત્મક પ્રતિક્રિયા આપી છે. આ વાસ્તવમાં એટલા માટે છે કારણ કે લોકો વ્યાજ દરમાં 100 બેસિસ પોઈન્ટના વધારાની અપેક્ષા રાખતા હતા.
તેણી કહે છે કે ભલે ફેડરલ બેંકે ફુગાવાને નિયંત્રિત કરવા માટે આ શોર્ટકટ પસંદ કર્યો હોય, પરંતુ સતત વધતા વ્યાજ દરો સારા સમાચાર નથી. આનાથી ભારતીય રિઝર્વ બેંક પર પણ દેશમાં ફુગાવાને ઘટાડવા માટે સમાન પ્રતિસાદ લેવાનું દબાણ આવશે, જેથી ભારતીય રૂપિયાને સુરક્ષિત કરી શકાય અને નાણાકીય તણાવ ટાળી શકાય. સોનમ શ્રીવાસ્તવના મતે, આવા સંજોગોમાં રોકડ આધારિત વ્યવસાયોમાં નાણાંનું રોકાણ કરવાનું ટાળવું જ સમજદારીભર્યું છે, ખાસ કરીને એવા વ્યવસાયો કે જેના પર ઘણું દેવું છે. સોનમના મતે, આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે ગુરુવારે બેન્કો ઊંચા ખુલે છે અને બજારને સકારાત્મક પ્રતિસાદ આપે છે.
સોનમ શ્રીવાસ્તવના મતે યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ બેંકના આ નિર્ણયની અસર ગુરુવારે પણ ભારતમાં જોવા મળી શકે છે. આ નિર્ણય બાદ ગુરુવારે SBI, બેંક ઓફ બરોડા, બજાજ ફાઇનાન્સ (બજાજ ફિન્સવ) અને HDFC (HDFC)ના શેરની કિંમતમાં વધારો થવાની શક્યતા છે.
