હિન્દુ ધર્મમાં નવરાત્રીના તહેવારને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અને પવિત્ર માનવામાં આવે છે. આ દરમિયાન મા દુર્ગાના 9 સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. ચૈત્ર નવરાત્રિનો પહેલો દિવસ પણ હિન્દુ નવા વર્ષનો પહેલો દિવસ છે, એટલે કે આ દિવસથી હિન્દુ નવું વર્ષ શરૂ થાય છે. ચૈત્ર પ્રતિપદાના દિવસે દરેક ઘરમાં ઘટસ્થાપન થાય છે. લોકો 9 દિવસ ઉપવાસ રાખે છે, માતરાની પૂજા કરે છે. આ વર્ષે ચૈત્રી નવરાત્રી 22 માર્ચથી શરૂ થઈ રહી છે. 29 માર્ચે દુર્ગા અષ્ટમી અને 30 માર્ચે રામનવમી ઉજવવામાં આવશે. કન્યા પૂજન થશે.
પંથકમાં નવરાત્રીનો પ્રારંભ થશે
નવરાત્રીના 9 દિવસ ખૂબ જ પવિત્ર છે. આ વખતે નવરાત્રિ પહેલા 19 માર્ચથી પંચક શરૂ થઈ રહ્યું છે. પંચક 5 દિવસનો છે અને 23 માર્ચ સુધી ચાલશે. આ રીતે પંચક કાળમાં નવરાત્રિ શરૂ થશે. આ વખતના પંચક રોગ પંચક છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે સારા નથી માનવામાં આવતા. આ સાથે પંચકના કારણે ઘટસ્થાપન અને પૂજા માટે કયો સમય શુભ રહેશે તે અંગે લોકોના મનમાં મૂંઝવણની સ્થિતિ છે.
ઘટસ્થાપન માટે શુભ સમય
આ વર્ષે ચૈત્રી નવરાત્રિ શુક્લ યોગમાં શરૂ થઈ રહી છે. આ યોગ 22 માર્ચની સવારે 9:18 સુધી રહેશે. આ યોગ પછી, બ્રહ્મયોગ શરૂ થશે, જે સવારે 9:19 થી બીજા દિવસે સવારે 6 વાગ્યા સુધી ચાલુ રહેશે. આ પછી ઈન્દ્ર યોગ શરૂ થશે. આ બધા યોગોમાં માતાની ઉપાસના ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે અને ઘણું ફળ આપે છે.
પંચકમાં ચૈત્રી નવરાત્રિની પૂજા પદ્ધતિ
માતા શક્તિની આરાધનાનો તહેવાર નવરાત્રિનો સમય ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં પંચક પર ઘટસ્થાપન કે માતા દુર્ગાની પૂજાની કોઈ અસર નહીં થાય. નવરાત્રિ પહેલા આખા ઘરને સારી રીતે સાફ કરી લેવું સારું રહેશે. જ્યાં ઘટસ્થાપન કરવાનું હોય ત્યાં ગંગાજળનો છંટકાવ કરીને તે સ્થાનને પવિત્ર કરો. ત્યારબાદ પૂજા શરૂ કરતા પહેલા દીવો પ્રગટાવો. આ પછી વિધિ-વિધાન પ્રમાણે મા દુર્ગાની પૂજા કરો. માતરણીને અક્ષત, સિંદૂર, લાલ રંગના ફૂલ, ફળ, મીઠાઈઓ અર્પણ કરો. દુર્ગા ચાલીસા અથવા દુર્ગા સપ્તશતીનો પાઠ કરો.
