Pitru Paksha 2024: પિતૃપક્ષ પર ચંદ્રગ્રહણ અને સૂર્યગ્રહણ બંનેની છાયા, આ વર્ષે શ્રાદ્ધ-તર્પણ અને પિંડદાન કેવી રીતે થશે?
આ વર્ષે પિતૃ પક્ષ અથવા શ્રાદ્ધ તહેવારની શરૂઆત અને અંત બંને ગ્રહણમાં હશે. 15 દિવસમાં થઈ રહ્યું છે ચંદ્રગ્રહણ અને સૂર્યગ્રહણ, જેના કારણે શ્રાદ્ધ, તર્પણ અને પિંડ દાન કેવી રીતે થશે? જાણો.
પિતૃપક્ષના 15 દિવસનું હિન્દુ ધર્મમાં ઘણું મહત્વ છે. આ 15 દિવસો દરમિયાન પૂર્વજો પિતૃલોકમાંથી નશ્વર જગતમાં આવે છે. ત્યારબાદ પરિવારના સભ્યો તેમના માનમાં અને તેમની આત્માની શાંતિ માટે શ્રાદ્ધ, તર્પણ, પિંડ દાન વગેરે ધાર્મિક વિધિઓ કરે છે. આનાથી પૂર્વજો ખુશ છે. પિતૃ પક્ષ ભાદ્રપદ પૂર્ણિમાથી શરૂ થાય છે અને અશ્વિન અમાવાસ્યા પર સમાપ્ત થાય છે. અશ્વિન અમાવસ્યાના દિવસે પૂર્વજો તેમના પિતૃગૃહમાં પાછા ફરે છે, તેથી આ દિવસે પૂર્વજોને વિદાય આપવામાં આવે છે. તેને સર્વ પિતૃ અમાવસ્યા, પિતૃ મોક્ષ અમાવાસ્યા અને મહાલય પણ કહેવામાં આવે છે. આ વર્ષે પિતૃ પક્ષ અથવા શ્રાદ્ધ 18 સપ્ટેમ્બર 2024થી શરૂ થઈ રહ્યું છે, જે 2 ઓક્ટોબર 2024ના રોજ સમાપ્ત થશે. આ વર્ષે પિતૃપક્ષ પર એક વિચિત્ર સ્થિતિ સર્જાઈ રહી છે, કારણ કે પિતૃપક્ષની શરૂઆત અને અંત બંને દિવસોમાં ગ્રહણ થઈ રહ્યું છે, જેને હિંદુ ધર્મમાં શુભ માનવામાં આવતું નથી. સૂર્યગ્રહણ અને ચંદ્રગ્રહણ દરમિયાન કોઈ શુભ કાર્ય કે પૂજા કરવામાં આવતી નથી.
પિતૃપક્ષની શરૂઆત ચંદ્રગ્રહણથી થશે
આ વર્ષે પિતૃપક્ષની શરૂઆત ચંદ્રગ્રહણથી થવા જઈ રહી છે. શ્રાદ્ધના પહેલા જ દિવસે 18 સપ્ટેમ્બરે ચંદ્રગ્રહણ થઈ રહ્યું છે. આ વર્ષનું બીજું અને છેલ્લું ચંદ્રગ્રહણ હશે. ભારતીય સમય અનુસાર આ ચંદ્રગ્રહણ સવારે 6:12 વાગ્યે શરૂ થશે અને સવારે 10:17 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. જો કે, આ ચંદ્રગ્રહણ ભારતમાં દેખાશે નહીં કારણ કે તે દિવસ દરમિયાન થાય છે, તેથી તેનો સુતક સમયગાળો ભારતમાં માન્ય રહેશે નહીં. તેમ છતાં, ગ્રહણનો મોક્ષકાળ પૂરો થયા પછી જ પ્રથમ દિવસે શ્રાદ્ધ કરવું યોગ્ય રહેશે.
પિતૃ પક્ષના છેલ્લા દિવસે સૂર્યગ્રહણ
પિતૃ પક્ષ પણ ગ્રહણમાં સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે. પિતૃ પક્ષ અથવા શ્રાદ્ધના છેલ્લા દિવસે 2 ઓક્ટોબર, 2024ના રોજ સૂર્યગ્રહણ થઈ રહ્યું છે. સર્વ પિતૃ અમાવસ્યાના દિવસે સૂર્યગ્રહણની ઘટનાને શુભ કહી શકાય નહીં, કારણ કે આ દિવસે પૂર્વજોને વિદાય આપવામાં આવે છે.
ભારતીય સમય અનુસાર વર્ષનું બીજું સૂર્યગ્રહણ 2 ઓક્ટોબરે રાત્રે 9.13 વાગ્યે શરૂ થશે અને 3.17 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આ સૂર્યગ્રહણ ભારતમાં પણ દેખાશે નહીં. તેથી, વર્ષના બીજા સૂર્યગ્રહણનો સુતક સમયગાળો પણ માન્ય રહેશે નહીં. તેથી, અમાવસ્યા પર પિતૃઓને વિદાય આપવા માટે શ્રાદ્ધ, તર્પણ વગેરે ધાર્મિક વિધિઓમાં કોઈ અવરોધ નહીં આવે.
15 દિવસમાં બે ગ્રહણ થવું અશુભ છે.
જ્યોતિષીઓના મતે, ચંદ્રગ્રહણ અને સૂર્યગ્રહણ બંને એક જ બાજુ એટલે કે 15 દિવસની અંદર થાય તે સારું નથી. તેથી આ સમય દરમિયાન સાવધાન રહેવું જોઈએ. તેમજ પિતૃપક્ષ પર પણ ગ્રહણની છાયા શુભ માનવામાં આવશે નહીં.
(Disclaimer: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય માન્યતાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. આની પુષ્ટિ કરતું નથી.)
