Dev Uthani Ekadashi 2024: દેવ ઉથની એકાદશી પૂજા દરમિયાન આ વ્રત કથા વાંચો
દેવ ઉથની એકાદશી 2024: કાર્તિક શુક્લની એકાદશીને દેવ ઉથની એકાદશી કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ યોગ નિદ્રાના ચાર મહિના પછી જાગે છે, ત્યારબાદ શુભ અને શુભ કાર્યો પણ શરૂ થાય છે.
Dev Uthani Ekadashi 2024: વાસ્તવમાં, આખા વર્ષમાં 24 એકાદશી તિથિ હોય છે, જેના પર વ્રત રાખીને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવામાં આવે છે. તમામ એકાદશી ઉપવાસ ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે. પરંતુ સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન આવતી તમામ એકાદશીઓનાં નામ અને મહત્વ અલગ-અલગ હોય છે.
પંચાંગ અનુસાર કારતક માસના શુક્લ પક્ષમાં આવતી એકાદશીને દેવ ઉથની એકાદશી કહેવામાં આવે છે. તેને દેવોત્થાન એકાદશી અથવા પ્રબોધિની એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. વર્ષમાં આવતી તમામ એકાદશીઓમાં આ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે આ દિવસે શ્રી હરિ ચાર મહિના પછી યોગ નિદ્રામાંથી જાગે છે.
ભગવાન વિષ્ણુ જાગતાની સાથે જ ચાતુર્માસ સમાપ્ત થાય છે અને લગ્ન, મુંડન, ગૃહસ્કાર વગેરે જેવા શુભ અને શુભ કાર્યો જે ચાર મહિનાથી બંધ હતા, શરૂ થાય છે. ભગવાન વિષ્ણુના જાગરણ પછી, તેમના શાલિગ્રામ સ્વરૂપમાં તુલસીના વિવાહ કરવામાં આવે છે. તેથી આ એકાદશી પણ ખૂબ ફળદાયી માનવામાં આવે છે.
આ વર્ષે દેવ ઉથની એકાદશીનું વ્રત 12 નવેમ્બર 2024 મંગળવારના રોજ કરવામાં આવશે. આ દિવસે વ્રત રાખીને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવામાં આવશે. પૂજા દરમિયાન દેવ ઉથની એકાદશીની વ્રત કથા વાંચવી અથવા સાંભળવી જોઈએ. આ ઉપવાસનું મહત્વ દર્શાવે છે અને વ્રત અને ઉપાસનાનું પૂર્ણ ફળ મળે છે.
દેવ ઉથની એકાદશી ઉપવાસની વાર્તા
દેવ ઉથની એકાદશીને લગતી પૌરાણિક કથા અનુસાર, એક નગરના રાજાના રાજ્યમાં, બધા લોકો એકાદશીની પૂજા વિધિ પ્રમાણે કરતા અને વ્રત રાખતા. આ રાજ્યમાં એકાદશીના નિયમોનું પણ સંપૂર્ણ પાલન કરવામાં આવતું હતું અને એકાદશીના દિવસે પશુ-પક્ષીઓને પણ ખોરાક આપવામાં આવતો ન હતો.
એકવાર એક વ્યક્તિ નોકરીની શોધમાં શહેરમાં આવ્યો. તેણે રાજા પાસે નોકરી માંગી. રાજાએ કહ્યું કે તમને કામ મળશે પણ શરત એ છે કે તમને અહીં દરરોજ ભોજન મળશે, પરંતુ એકાદશીના દિવસે ભોજન આપવામાં આવશે નહીં. તે વ્યક્તિએ રાજાની શરત સ્વીકારી લીધી અને કામ કરવા લાગ્યો.
જ્યારે એકાદશીનો દિવસ આવ્યો ત્યારે તેમને તેમના વ્રત માટે ભોજનને બદલે માત્ર ફળ જ આપવામાં આવ્યા હતા. તેણે ફળ ખાધા પણ તેનું પેટ ભરાયું નહીં. તે રાજદરબારમાં પહોંચ્યો અને રાજાને કહ્યું કે જો તે ફળો ખાઈને તેનું પેટ નહીં ભરે, જો તે તેનો થોડો ખોરાક ન ખાય તો તે મરી જશે. તેણે રાજાની સામે હાથ જોડીને ભોજન માટે પ્રાર્થના કરી.
પછી રાજાએ તેને શરત યાદ અપાવી. પરંતુ આ વાત પર પણ તે રાજી ન થયો. આખરે રાજાએ તેને લોટ, દાળ, ચોખા વગેરે આપ્યા. હંમેશની જેમ, નોકર સ્નાન કરવા માટે નદી કિનારે પહોંચ્યો અને સ્નાન કર્યા પછી ખોરાક રાંધવા લાગ્યો. ભોજન તૈયાર કર્યા પછી, તેણે ભગવાનને તે સ્વીકારવા માટે બોલાવવાનું શરૂ કર્યું.
ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુ ત્યાં પ્રગટ થયા. તેણે ભગવાનને ભોજન પણ પીરસ્યું. ભગવાને ખોરાક ખાધો અને માણસે પણ ખોરાક ખાધો. ભોજન કર્યા પછી ભગવાન શ્રી હરિ વૈકુંઠ પાછા ફર્યા અને તે વ્યક્તિ પણ પોતાના કામમાં પાછો ફર્યો. 15 દિવસ પછી જ્યારે ફરી એકાદશી તિથિ આવી ત્યારે તેણે રાજા પાસેથી બમણા ભોજનની માંગણી કરી. તેણે રાજાને કહ્યું કે છેલ્લી વાર ભગવાને પણ તેના પછી ભોજન કર્યું હતું, જેના કારણે તેનું પેટ સંપૂર્ણ રીતે ભરાયું ન હતું.
નોકરની વાત સાંભળીને રાજાને આશ્ચર્ય થયું. રાજાએ કહ્યું, “ભગવાન તમારી સાથે કેવી રીતે જમશે?” રાજાએ તેને બમણો ખોરાક આપ્યો પરંતુ તે નોકર સાચું કહે છે કે જૂઠું તે જોવા માટે નદી કિનારે એક ઝાડ પાછળ સંતાઈ ગયો. હંમેશની જેમ, સેવકે પહેલા નદીમાં સ્નાન કર્યું, પછી ભોજન રાંધ્યું અને પછી ભગવાનને ભોજન સ્વીકારવા માટે પ્રાર્થના કરવાનું શરૂ કર્યું.
પણ આ વખતે ભગવાન ન આવ્યા. તેણે ભગવાનને આવવા માટે ઘણી વાર પ્રાર્થના કરી. પણ જ્યારે ભગવાન ન આવ્યા ત્યારે તેણે કહ્યું કે ભગવાન, તમે નહીં આવો તો હું નદીમાં કૂદી પડીશ. આટલું કરવા છતાં ભગવાન ત્યાં ન આવ્યા અને આખરે તે નદી પાસે ગયો અને કૂદવા લાગ્યો. પછી ભગવાન શ્રીહરિ આવ્યા અને તેમને રોક્યા અને તેમની સાથે બેસીને ભોજન કર્યું અને પછી વૈકુંઠ ગયા.
આ બધું દ્રશ્ય જોઈને રાજા આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. તેને ખબર પડી કે કોઈપણ ઉપવાસ માટે વ્યક્તિનું મન શુદ્ધ હોવું જોઈએ અને તેનું આચરણ શુદ્ધ હોવું જોઈએ. તો જ વ્રત સમાપ્ત થાય છે અને તેનું ફળ પણ મળે છે. આ પછી રાજાએ પણ શુદ્ધ હૃદય અને ભક્તિથી એકાદશીનું વ્રત શરૂ કર્યું.
