MahaShivratri 2025: શિવ અને સતીના લગ્નની કહાની અને રાજા દક્ષનું માથું કાપવાની કહાની
મહા શિવરાત્રી 2025: ભગવાન શિવ અને સતીના લગ્ન દક્ષ પ્રજાપતિની પુત્રી સતી સાથે થયા હતા. યજ્ઞમાં દક્ષે શિવનું અપમાન કર્યું, જેના કારણે ક્રોધિત સતીએ યજ્ઞની અગ્નિમાં કૂદીને આત્મહત્યા કરી. વીરભદ્રે દક્ષનો વધ કર્યો.
MahaShivratri 2025: દેવોના દેવ મહાદેવની પત્નીનું નામ સતી હતું. માતા સતી મહારાજા પ્રજાપતિ દક્ષની પુત્રી હતી. રાજા દક્ષને ઘણી પુત્રીઓ હોવા છતાં, તેમણે ઘણી તપસ્યા કરી અને દેવી ભગવતી પાસેથી વરદાન રૂપે સતી પ્રાપ્ત કરી. મહારાજા દક્ષ ઇચ્છતા હતા કે તેમને એક ખૂબ જ શક્તિશાળી પુત્રીનો જન્મ થાય. ભગવતી પોતે દક્ષના સ્થાન પર સતી તરીકે જન્મી હતી. જ્યારે તે લગ્નયોગ્ય બની, ત્યારે ભગવાન બ્રહ્માએ દક્ષને કહ્યું કે સતી શક્તિનું સ્વરૂપ છે અને શિવ મૂળ પુરુષ છે. તેથી, દક્ષે બ્રહ્માજીની સલાહ સ્વીકારી અને સતીના લગ્ન શિવ સાથે કરાવ્યા. ચાલો જાણીએ શિવ લગ્નની રસપ્રદ વાર્તા.
સતીનો જન્મ કેવી રીતે થયો:
દક્ષ પ્રજાપતિ પાસે ઘણી પુત્રીઓ હતી, પરંતુ તેમનો મન સંતોષમાં નહોતો. તેઓ ઈચ્છતા હતા કે તેમના ઘરમાં એવી પુત્રી જન્મે, જે સર્વશક્તિમાન અને સર્વ વિજયી હોવી જોઈએ. આ કારણસર દક્ષ મોટું તપસ્યામાં લાગી ગયા. તેઓ લંબો સમય સુધી તપસ્યામાં રાખ્યા, અને આથી ભગવાન અદ્યાએ પ્રકટ થઈને કહ્યું, “હું તમારું તપસ્યા થી પ્રસન્ન છું, તમે કઈ માટે તપસ્યા કરી રહ્યા છો?”
દક્ષે તેમણે તપસ્યાનો કારણ જણાવતા કહ્યું, “હું એવી પુત્રી માંગું છું, જે સર્વશક્તિ અને સર્વ વિજયી હોવી જોઈએ.” તો માતા અદ્યાએ કહ્યું, “હું તમારી પુત્રી રૂપે તમારામાં જન્મ લઉં છું. મારું નામ સતી હશે. હું સતી રૂપમાં જન્મીને મારી લીલાઓનો વિસત્તાર કરું છું.”
આ પછી, ભગવાન અદ્યાએ સતી રૂપમાં દક્ષના ઘરમાં જન્મ લીધો. સતી દક્ષની બધી પુત્રીઓમાંથી સૌથી અલૌકિક હતી. સતીની બાળાવસ્થામાં જ ઘણા અજિબ આશ્ચર્યજનક કાર્યો થયા, જેને જોઈને સ્વયં દક્ષ પણ ચકિત રહેતા હતા.
શિવ અને સતીનો લગ્ન:
જ્યારે સતી લગ્ન યોગ્ય થઈ, ત્યારે દક્ષને તેમના માટે યોગ્ય પતિ વિશે ચિંતાઓ થવા લાગો. તેમણે બ્રહ્મા જીથી આ વિષય પર સલાહ લીધી. બ્રહ્મા જીએ કહ્યું, “સતી આદ્યા છે, આદ્યા એ અગ્મિ શક્તિ છે અને શિવ એ અગ્મિ પુરુષ છે. તેથી સતીના વિવાહ માટે શિવ જ યોગ્ય અને ઉત્તમ પતિ છે.”
દક્ષે બ્રહ્મા જીની સલાહ માને અને સતીનો વિવાહ ભગવાન શિવ સાથે કરાવ્યો. સતી કૈલાશ જઈને ભગવાન શિવ સાથે રહી ગઈ. ભગવાન શિવ દક્ષના દામાદ હતા, પરંતુ એક એવું ઘટનાઓ બન્યું કે જેના કારણે દક્ષના મનમાં ભગવાન શિવ પ્રત્યે દ્વેષ અને વિરોધભાવ ઊભો થયો.
બ્રહ્મા જી દ્વારા સભાનો આયોજન કર્યું:
એકવાર દેવલોકમાં બ્રહ્મા જીે ધર્મના નિરુપણ માટે એક સભાનો આયોજિત કર્યો હતો. તમામ મહાન દેવતાઓ આ સભામાં એકઠા થયા હતા. ભગવાન શિવ પણ આ સભામાં બેસી રહ્યા હતા. જ્યારે દક્ષનું આગમન થયું, ત્યારે બધા દેવતાઓ ઉભા થઈ ગયા, પરંતુ ભગવાન શિવ નહીં. તેમણે દક્ષને પ્રણામ પણ કર્યો ન હતો. આથી દક્ષને અપમાન અનુભવાયો. અને આ માત્ર એટલું નહોતું, પરંતુ તેમના હૃદયમાં ભગવાન શિવ પ્રત્યે ઈર્ષા અને દ્રેષની આગ ફાટી ઉઠી. હવે તેઓ ભગવાન શિવથી પગાર લેવાનો અવસર અને સમય શોધવા લાગ્યા.
દક્ષએ યજ્ઞનો આયોજિત કરવો:
એકવાર સતી અને શિવ કૈલાશ પર્વત પર બેઠા હતા અને એકબીજા સાથે વાતચીત કરી રહ્યા હતા. એ સમયે આકાશમાં ઘણા વિમાનો કપુલકાળ તરફ જતાં દેખાયા. સતીએ તે વિમાનોને જોઈને ભગવાન શિવને પુછ્યું, “પ્રભુ, આ બધા વિમાન કયા છે અને કયાં જઈ રહ્યા છે?” ભગવાન શંકરએ જવાબ આપ્યો, “આ તમારા પિતા દક્ષએ યજ્ઞનો આયોજિત કર્યો છે. બધા દેવતાઓ આ વિમાનોમાં બેસીને તે યજ્ઞમાં જોડાવા માટે જઈ રહ્યા છે.”
સતીએ દક્ષના ઘરે જવાનો ઝિદ્દ કરી:
આપરાંત, સતીએ બીજું પ્રશ્ન પૂછ્યું, “શું મારા પિતાએ તમને યજ્ઞમાં સામેલ થવા માટે આમંત્રણ આપ્યું ન હતું?” ભગવાન શંકરે જવાબ આપ્યો, “તમારા પિતા મને દૂષિત રીતે જોતા છે, તો તેઓ મને કેમ આમંત્રણ આપશે?”
સતી મનમાં વિચારી રહી હતી અને પછી બોલી, “આ યજ્ઞના અવસર પર અવશ્ય મારી બધી બહેનોએ આવવું છે. તેમને મળ્યા ઘણો સમય થી ગયો છે. જો તમારી અનુમતિ હોય તો હું મારા પિતાના ઘરમાં જવું ઇચ્છું છું.”
ભગવાન શિવે જવાબ આપ્યો, “આ સમયે ત્યાં જવું યોગ્ય નહીં રહેશે. તમારા પિતા મારો વિરોધ કરે છે, કદાચ તેઓ તમારું પણ અપમાન કરે.” પરંતુ સતી પોતાની જીદ જોરદાર રીતે રાખી રહી હતી અને તે વારંવાર પોતાની વાત ફરીથી પુછતી રહી. તેમની ઈચ્છાને જોઈને ભગવાન શિવે તેમને તેમના પિતાના ઘરની મુલાકાત લેવાની મંજૂરી આપી અને સાથે એક પોતાનું ગણ, જેનું નામ વિરભદ્ર હતું, મોકલી દીધું.
જ્યારે સતીનું અપમાન કરવામાં આવ્યું:
ઘર પર સતી સાથે કોઈ પણે પ્રેમથી વાતચીત ન કરી. દક્ષે તેમને જોઈને કહ્યું, “તમે અહીં મારા અપમાન કરવા માટે આવી છો? તમારે શરીર પર માત્ર બાઘાંબર છે. તમારો પતિ શમશાનવાસી અને ભૂતોનો નાયક છે. તે તને બાઘાંબર છોડીને બીજા કઈ વસ્તુ પહેરાવશે?”
દક્ષના આ વાતોથી સતીના મનમાં દુઃખ અને અફસોસનો દરિયો ઉમળકાવ્યો. તેઓ વિચારવા લાગ્યા, “મારે અહીં આવીને સારું નથી કર્યું. ભગવાન શિવ યોગ્ય કહેવાતા હતા. વહેમે કહ્યું હતું કે બોલાવ્યા વિના પિતા ઘરે જવું યોગ્ય નથી.”
યજ્ઞકુંડમાં શિવનું સ્થાન ન હતું:
સતી એ યજ્ઞમંડપમાં ગઈ, જ્યાં તમામ દેવતા અને ઋષિ મુનિ બેઠા હતા અને યજ્ઞકુંડમાં ધૂંધૂ કરતી જલતી આગમાં આહૂતિઓ નાખી રહી હતી. સતીએ યજ્ઞમંડપમાં તમામ દેવતાઓના ભાગો જોયા, પરંતુ ભગવાન શિવનો ભાગ નથી જોવા મળ્યો. તેઓ પોતાના પિતાને કહ્યું, “પિતૃ શ્રેષ્ઠ, યજ્ઞમાં તો બધા દેવતાઓના ભાગ દેખાઈ રહ્યા છે, પરંતુ કૈલાશપતિનો ભાગ નથી. તમે તેમનો ભાગ કેમ નથી રાખ્યો?”
દક્ષ ગર્વથી બોલ્યા, “હું તારા પતિ શિવને દેવતા નહિ માનું. તે તો ભૂતોના સ્વામી છે, નગ્ન રહેતો છે અને હડ્ડીઓની માળા પહેરે છે. તે દેવતાઓની પંક્તિમાં બેસવા લાયક નથી.”
ક્રોધિત સતી અને યજ્ઞમાં કૂદ પડી:
સતીના આંખો લાલ થઈ ગઈ. દુઃખથી વિલાપ કરતા તેમણે કહ્યું, “આ શબ્દો હું કેવી રીતે સાંભળી રહી છું? મને ધિક્કાર છે. દેવતાઓ, તમને પણ ધિક્કાર છે, તમે કેમ એવા કૈલાશપતિ માટે આ શબ્દો સાંભળી રહ્યા છો જેમણે શુભતા આપવી છે અને જે એક ક્ષણમાં સંપૂર્ણ બ્રહ્માંડને નષ્ટ કરવાની શક્તિ ધરાવે છે. તેઓ મારા પતિ છે. સ્ત્રી માટે તેનો પતિ જ સ્વર્ગ છે. જે સ્ત્રી પોતાના પતિ માટે અપમાનજનક શબ્દો સાંભળી છે તેને નરકમાં જવું પડે છે. પૃથ્વી સાંભળ, આકાશ સાંભળ અને દેવતાઓ, તમે પણ સાંભળો, મારા પિતાએ મારા પતિનો અપમાન કર્યો છે. હું હવે એક ક્ષણ માટે પણ જીવંત રહેવું નથી ઈચ્છતી.”
સતી આ શબ્દો કહેતા યજ્ઞના કુંડમાં કૂદ પાડી. યજ્ઞમંડપમાં ગડબડ મચી ગઈ, હાહાકાર થયો. દેવતાઓ ઊભા થઈ ગયા. વિરભદ્ર ક્રોધથી કંપતાં હતા. તેમણે યજ્ઞનો વિધ્વંસ કરવાનું શરૂ કર્યું. યજ્ઞમંડપમાં भगદડ મચી ગઈ. દેવતા અને ઋષિમુની ભાગી ગયા. વિરભદ્રે ટૂંક સમયમાં દક્ષનો મસ્તક કાપી નાખ્યું.
