Mahakumbh Mela 2025: 12 વર્ષ પછી મહાકુંભ કેમ યોજાય છે, તેની તારીખ કેવી રીતે નક્કી થાય છે?
હિંદુ ધર્મમાં મહાકુંભ મેળાનું ઘણું મહત્વ છે. આ વખતે તેનું આયોજન ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગરાજમાં 13 જાન્યુઆરીથી 26 ફેબ્રુઆરી 2025 દરમિયાન કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ મેળો વિશ્વના સૌથી મોટા ધાર્મિક મેળાઓમાંથી એક છે જે 12 વર્ષમાં એકવાર યોજવામાં આવે છે, તો ચાલો જાણીએ તેનાથી સંબંધિત કેટલીક મહત્વપૂર્ણ બાબતો.
Mahakumbh Mela 2025: મહાકુંભ મેળાનો સનાતન ધર્મમાં વિશાળ ધાર્મિક મહત્વ છે, જે આ વખતે 13 જાન્યુઆરીથી 26 ફેબ્રુઆરી, 2025 સુધી ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગરાજમાં યોજાવા જવાનું છે. આ મેળો દુનિયાના સૌથી મોટા ધાર્મિક મેલાઓમાં ગણાય છે. તેમાં દેશભરથી લોકો ભાગ લેવા માટે આવે છે. નોંધવા જેવી વાત એ છે કે મહાકુંભ મેળા12 વર્ષમાં એક વખત આયોજિત થાય છે. આ દરમિયાન કરોડો શ્રદ્ધાળુ ગંગા, યમુના અને સરસ્વતીના પવિત્ર સંગમ તટ પર સ્નાન કરવા માટે આવે છે. માનવામાં આવે છે કે આ મેળામાં એકવાર સ્નાન કરવાથી ભક્તોના તમામ પાપો નાશ પામે છે અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
પ્રયાગરાજ સાથે આ સ્થાનોમાં લાગે છે મહાકુંભ
પ્રયાગરાજનો ઇતિહાસ પ્રાચીન કાળથી જતો રહ્યો છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, કુંભ મેળાનું સંબંધીત છે સમુદ્ર મंथન સાથે. કહેવામાં આવે છે કે દેવતાઓ અને અસુરો દ્વારા અમૃત પ્રાપ્તિ માટે સમુદ્ર મથન કરવામાં આવ્યું હતું. તે સમયે અમૃતનો કલશ પ્રાપ્તિ થયો હતો.
વિશ્વસનીય માન્યતા
વાત માનવામાં આવે છે કે તે અમૃત કલશમાંથી કેટલીક બૂંદો પૃથ્વી પર ચાર પવિત્ર સ્થળો – આર્યપ્રયાગ, હરિદ્વાર, નાસિક અને ઉજ્જૈન – પર પડી હતી. આ જ કારણે કુંભ મેલો ફક્ત આ પાવન સ્થળોમાં થાય છે.
પ્રયાગરાજનું મહત્વ
શાસ્ત્રોમાં, પ્રયાગરાજને “તીર્થ રાજ” અથવા “તીર્થ સ્થળોનો રાજા” પણ કહેવામાં આવ્યો છે. માનવામાં આવે છે કે પ્રથમ યજ્ઞ ભગવાન બ્રહ્માએ અહીં કર્યો હતો. મહાભારત અને વિવિધ પુરાણોમાં આને ધાર્મિક પ્રથાઓ માટે જાણીતા પવિત્ર સ્થળ તરીકે માનવામાં આવ્યું છે.
આ માટે 12 વર્ષે એક વખત મહાકુંભ થાય છે
એવા કહેવાય છે કે દેવતાઓ અને અસુરો વચ્ચે અમૃત મેળવવા માટે લગભગ 12 દિવસોની યુદ્ધ હતી. અને આ સાથે એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે દેવતાઓના બાર દિવસો માનવોના બાર વર્ષોને સમાન છે. આ જ કારણ છે કે મહાકુંભ 12 વર્ષ પછી થાય છે.
તારીખ કઈ રીતે નક્કી થાય છે
જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર, એક કારણ એ પણ છે કે જયારે બૃહસ્પતિ ગ્રહ વૃષભ રાશિમાં હોય અને આ દરમિયાન સૂર્યદેવ મકર રાશિમાં આવે છે, ત્યારે કુંભ મેલોનો આયોજિત થઈ શકે છે. આ રીતે જયારે ગુરુ બૃહસ્પતિ, કુંભ રાશિમાં હોય અને આ દરમિયાન સૂર્યદેવ મેશ રાશિમાં ગોચર કરે છે, ત્યારે કુંભ હરિદ્વારમાં યોજાય છે. આ સાથે, જયારે સૂર્ય અને બૃહસ્પતિ સિંહ રાશિમાં મૌજ કરે છે, ત્યારે મહાકુંભ નાસિકમાં આયોજિત થાય છે. જ્યારે ગ્રહ બૃહસ્પતિ સિંહ રાશિમાં હોય અને સૂર્ય મેશ રાશિમાં હોય, ત્યારે કુંભ મેલો ઉજૈન માં યોજાય છે.
