Mahakumbh 2025: આ 300 વર્ષ જૂના અખાડાએ રામ મંદિર આંદોલનમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી.
નિર્મોહી અખાડાનો ઈતિહાસ: નિર્મોહી અખાડાને અખિલ ભારતીય અખાડા પરિષદ તરફથી માન્યતા મળી છે. આ અખાડાનો પાયો વૈષ્ણવ સંત અને કવિ રામાનંદે નાખ્યો હતો. નિર્મોહી અખાડા વારાણસીમાં છે. આ અખાડાએ રામમંદિર આંદોલનમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. આ અખાડાના સંતો પણ મહાકુંભમાં જોવા મળશે. ચાલો આ અખાડા વિશે વિગતવાર જાણીએ.
Mahakumbh 2025: પ્રયાગરાજમાં 13 જાન્યુઆરીથી મહાકુંભ શરૂ થશે. મહાકુંભનું પહેલું શાહી સ્નાન પોષ પૂર્ણિમા એટલે કે 13મી જાન્યુઆરીએ થાય છે. મહા કુંભને ધ્યાનમાં રાખીને તમામ મુખ્ય 13 અખાડાઓના સંતો અને ઋષિઓના તંબુઓ પણ લગાવવામાં આવ્યા છે. અખાડાના સંતો વિના મહાકુંભ અધૂરો માનવામાં આવે છે. આ અખાડાઓ મહાકુંભમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. અમે તમને આ મુખ્ય અખાડાઓમાંથી એક નિર્મોહી અખાડા વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
1720માં કરવામાં આવ્યું સ્થાપન
નિર્મોહી અખાડાને અખિલ ભારતીય અખાડા પરિષદ દ્વારા માન્યતા મળી છે. આ અખાડાની સ્થાપના વૈષ્ણવ સંત અને કવિ શ્રી રામાનંદે કરી હતી. અખાડાની સ્થાપના 14મી સદીમાં કરવામાં આવી હતી, અને તે 4 ફેબ્રુઆરી 1720ના રોજ સ્થાપિત થયું હતું. નિર્મોહી અખાડો વારાણસીમાં સ્થિત છે અને તે શ્રી રામાનંદી વૈષ્ણવ સંપ્રદાય સાથે સંબંધિત છે. નિર્મોહી અખાડો મુખ્ય અખાડાઓમાં એક છે, જે સાધુ-સંતોના મહત્વપૂર્ણ કેન્દ્રો છે. આ અખાડો ભગવાન રામની પૂજા કરે છે અને આર્થિક દ્રષ્ટિએ તે ખુબજ સમૃદ્ધ માનવામાં આવે છે. આ અખાડાના મંદિરો ઉત્તર પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ, મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, ગુજરાત અને બિહારમાં સ્થિત છે.
રામ મંદિર આંદોલનમાં યોગદાન
અયોધ્યામાં રામ મંદિર આંદોલન અને રામ જન્મભૂમિના પૂજા-પાઠ અને વ્યવસ્થાપન માટે ચાલી લાંબી કાનૂની લડતમાં પણ નિર્મોહી અખાડાનું યોગદાન મહત્વપૂર્ણ રહ્યું છે. આ અખાડામાં કિશોરવયના બાળકોને સામેલ કરવામાં આવે છે. આ દરમિયાન તે બાળકોને પૂજા-પાઠ અને બ્રહ્મચર્યનું પાલન શીખવવામાં આવે છે. જ્યારે તેમની શિક્ષણ પૂર્ણ થાય છે, ત્યારે તેમને સાધુ તરીકે સંબોધવામાં આવે છે. પહેલાં નિર્મોહી અખાડો પૂજા-પાઠ સાથે લોકોની રક્ષા કરવાનો કાર્ય પણ કરતો હતો.
રામભક્તોની રક્ષા અખાડાનું ધર્મ
નિર્મોહી અખાડાના સાધુ-સંતો માને છે કે રામભક્તોની રક્ષા કરવું તેમનું પરમ ધર્મ છે. આ કારણે અખાડાના સાધુ-સંતો તલવાર, તીર-ધનુષ જેવા અનેક શસ્ત્રો ચલાવવાની તાલીમ લેતા હતા. સાથે જ શરીરથી મજબૂત રહેવા માટે કસરત પણ કરતા હતા. જો કે સમય સાથે આ શસ્ત્રોની જરૂરિયાત હવે ખતમ થઈ ગઈ છે, પણ અખાડાના સાધુ-સંતો આજે પણ શરીરમજબૂતી માટે કસરત કરે છે.
