Dussehra 2024: શું ખરેખર રાવણના 10 માથા હતા? આ દુષ્ટતાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે
આજે એટલે કે શનિવાર, 12 ઓક્ટોબરે દેશભરમાં દશેરાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. આ દિવસ રાવણ પર ભગવાન શ્રી રામના વિજય તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. રાવણને દશાનન પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેના દસ માથા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે રાવણના 10 માથા અલગ-અલગ પ્રકારના દુષણોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
દશેરાના દિવસે ભગવાન શ્રી રામે રાવણનો વધ કર્યો અને અધર્મ પર ધર્મની સ્થાપના કરી. તેથી આ દિવસને અનિષ્ટ પર સારાની જીત તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસને વિજયાદશમી તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે, કારણ કે આ તારીખે માતા દુર્ગાએ મહિષાસુર રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો.
આ દિવસે લોકો રાવણનું પૂતળું બનાવીને તેનું દહન કરે છે અને રાવણને બાળવાની સાથે પોતાની અંદર રહેલી બુરાઈઓને બાળવાની પ્રતિજ્ઞા પણ લે છે. આ ઉપરાંત રાવણ દહન એ પણ સંકેત છે કે દુષ્ટ ગમે તેટલું શક્તિશાળી હોય, તેની હાર નિશ્ચિત છે.
શું ખરેખર દસ માથા હતા?
રાવણની તમામ તસવીરોમાં આપણે તેને 10 માથાવાળા જોયા જ હશે. રાવણને 10 મસ્તક હોવાના કારણે દશાનન નામ પણ પડ્યું હતું. રાવણને દશાનન કહેવા પાછળ માત્ર એક જ નહીં પરંતુ અનેક માન્યતાઓ છે. એવું પણ કહેવાય છે કે રાવણના 10 મસ્તક શાબ્દિક નહોતા, બલ્કે તેને તેની વિવિધ માનસિક અને શારીરિક શક્તિઓનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.
10 માથાનો ભ્રમ
તેમજ જૈન ધર્મના શાસ્ત્રોમાં વર્ણન છે કે રાવણ પોતાના ગળામાં 9 રત્નોની માળા પહેરતો હતો. એ રત્નોમાં રાવણના મસ્તકનું પ્રતિબિંબ દેખાતું હતું. આવી સ્થિતિમાં રાવણના 10 મસ્તક હોવાનો ભ્રમ સર્જાયો હતો. અને ત્યારથી એવું માનવામાં આવતું હતું કે કારણ 10 હેડ છે.
ભગવાન શિવના આશીર્વાદ મળ્યા
હિન્દુ પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે રાવણ ભગવાન શિવનો મહાન ભક્ત હતો. તેમણે મહાદેવને તેમની કઠોર તપસ્યાથી પ્રસન્ન કર્યા અને મહાદેવે તેમને દશાનન થવાનું વરદાન આપ્યું.
આ 10 અનિષ્ટોનું પ્રતીક છે
એવું માનવામાં આવે છે કે, રાવણના 10 માથા વ્યક્તિની અંદર રહેલી 10 ખરાબીઓ, પ્રકૃતિ અને નબળાઈઓનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે છે – કામ (વાસના), ક્રોધ, લોભ (લોભ), આસક્તિ, ભ્રષ્ટાચાર, ભય, ક્રૂરતા (દયાનો અભાવ). ઓફ), અહંકાર, ઈર્ષ્યા અને જૂઠું બોલવું. આવી સ્થિતિમાં રાવણ દહન કરવાથી આ દુષ્ટો પણ બળી જાય છે. એવું પણ કહેવાય છે કે રાવણને બાળવાની સાથે વ્યક્તિએ પોતાની અંદર રહેલી આ બુરાઈઓને બાળવાની પ્રતિજ્ઞા પણ લેવી જોઈએ.
