Akshardham Temple: ભારત જ નહીં, દુનિયાના આ શહેરોમાં પણ છે અક્ષરધામ મંદિર, ખાસિયત જાણીને આશ્ચર્યચકિત થઈ જશો

Akshardham Temple: ભારત જ નહીં, દુનિયાના આ શહેરોમાં પણ છે અક્ષરધામ મંદિર, ખાસિયત જાણીને આશ્ચર્યચકિત થઈ જશો

અક્ષરધામ મંદિર: અક્ષરધામ મંદિર એક આર્કિટેક્ચરલ અજાયબી છે, જે હજારો વર્ષોની સમૃદ્ધ પરંપરાને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને ભગવાન સ્વામિનારાયણને સમર્પિત છે. ચાલો જાણીએ દેશ અને દુનિયાના અક્ષરધામ મંદિરો વિશે.

Akshardham Temple:  અમેરિકાના ઉપરાષ્ટ્રપતિ જેડી વેન્સ અને તેમની પત્ની ઉષા વેન્સ હાલમાં ભારતની યાત્રા પર છે અને ટૂંક સમયમાં પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી સાથે મુલાકાત કરશે. સોમવારની સવારે જેડી વેન્સ, તેમની પત્ની અને બાળકો ન્યુ દિલ્હીના અક્ષરધામ મંદિર ખાતે દર્શન કરવા પહોંચ્યા. દિલ્હીની અક્ષરધામ મંદિર ભારતની સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓને દર્શાવતી અદ્વિતીય મકાન છે, જે ભગવાન સ્વામીનારાયણને સમર્પિત છે. અક્ષરધામ મંદિરના પ્રવેશદ્વાર પર જ 11 ફૂટ ઊંચી ભગવાન સ્વામીનારાયણની પ્રતિમાનો દર્શન થાય છે. અહીંના દરેક કોનામાં આધ્યાત્મિકતા અને શાંતિનો અનુભવ થાય છે.

‘અક્ષરધામ’ શબ્દના અર્થ:
‘અક્ષર’નો અર્થ છે જે ક્યારેય નષ્ટ ન થાય, અને ‘ધામ’નો અર્થ છે નિવાસ સ્થાન. આ શબ્દનો અર્થ છે તે સ્થાન જ્યાં શાશ્વત અને અવિનાશી શક્તિઓ વસે છે.

અમેરિકાનો અક્ષરધામ મંદિર

8 ઓક્ટોબર 2023 ના રોજ ન્યુ જર્સીના રૉબિન્સવિલ શહેરમાં અક્ષરધામ મંદિરે ઉદ્ઘાટન થયું. આ મંદિર મહંત સ્વામી મહારાજના નેતૃત્વમાં બનાવાયું છે અને પ્રમુખ સ્વામી મહારાજની ઈચ્છાને પૂરો કરે છે. આ મંદિર અમેરિકા નું સૌથી મોટું હિન્દૂ મંદિર છે અને તેની ઊંચાઈ 191 ફુટ છે. મંદિર 185 એકર વિસ્તારમાં ફેલાયું છે અને તેને બનાવવામાં 12 વર્ષનો સમય લાગ્યો.

આ મંદિર ધર્મ, આધ્યાત્મિકતા અને સંસ્કૃતિના કેન્દ્ર તરીકે કાર્ય કરે છે અને વિશ્વભરના હિન્દૂ દર્શનો અને પરંપરાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

અમેરિકાના અક્ષરધામ મંદિરમાં તેની દિવારો અને ખંભાઓ પર 150થી વધુ ભારતીય વાદ્યયંત્રો અને મુખ્ય નૃત્ય મુંદ્રાઓની અદભુત કળા નકલ કરાઈ છે. આ શિલ્પકલા મંદિરમાં ભારતના પવિત્ર સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓને જીવંત રાખે છે.

આ વિશિષ્ટ મંદિરના નિર્માણ માટે વિવિધ દેશોથી પથ્થરો લાવવામાં આવ્યા છે, જેમ કે બલ્ગેરિયા, ઇટલી, ગ્રીસ, તુર્કી અને ભારત સહિત 7 દેશોના પથ્થરોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. આ મંદિર તેના આધ્યાત્મિક મૂલ્યો અને વૈશ્વિક પરંપરાઓના એક સુંદર મિલનરૂપે માન્ય છે.

ગુજરાતના ગાંધીનગરમાં અક્ષરધામ મંદિર

ગુજરાતના ગાંધીનગરમાં આવેલ અક્ષરધામ મંદિર માત્ર એક મંદિર નહીં, પરંતુ આ એક સાંસ્કૃતિક સંકુલ છે, જે ભારતમાં પ્રાચીન ઇમારત, પરંપરાઓ અને આધ્યાત્મિકતા દર્શાવે છે. આ મંદિર ભગવાન સ્વામીનારાયણને સમર્પિત છે. જ્યારે તમે મંદિરના અંદર પ્રવેશ કરો છો, ત્યારે ત્યાંની શાંતિ અને દિવ્યતા તમારા મનને શાંતિ આપે છે.

મંદિરની બહારની દિવારો અને ખંભાઓ પર કરવામાં આવેલી નકાશી રાજા-મહારાજાઓના સમયના જૂના મંદિરોથી સ્મૃતિએ ભરેલી છે. મંદિરની સંપૂર્ણ ડિઝાઇન પરંપરાગત ભારતીય ઇમારત પર આધારિત છે, જે હિન્દૂ સંસ્કૃતિની ભવ્યતા દર્શાવે છે. મંદિરના અંદર, ગેલેરીઓ અને ફુવ્વારાઓ પર કરવામાં આવેલી સજાવટ પણ હિન્દૂ વારસાના ભાવિ સંસ્કરણને દર્શાવે છે.

1998માં નિર્માણ કાર્ય શરૂ થયું હતું અને 7000થી વધુ શિલ્પકરોએ 7 વર્ષમાં તેને પૂર્ણ કર્યો. આ મંદિર લાકડું, સંગ્રામરમર અને બલુા પથ્થરથી બનાવવામાં આવ્યું છે. મંદિરની લંબાઈ 356 ફૂટ અને પહોળાઈ 316 ફૂટ છે. તેની દિવારો પર સુંદર અને સૂક્ષ્મ નકાશી કરવામાં આવી છે, જે ભારતની પ્રાચીન શિલ્પકલા ના શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે.

અબૂ ધાબીમાં BAPS મંદિર

ફેબ્રુઆરી 2024 માં પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ અબૂ ધાબી (UAE)માં પહેલા હિન્દુ મંદિરે, BAPS સ્વામીનારાયણ મંદિરનું ઉદ્ધાટન કર્યું. આ મંદિરનું આલેખન મુખ્ય સ્વામી મહારાજે 1997માં કર્યું હતું. આ મંદિર 7 શિખરોવાળું પરંપરાગત હિન્દુ મંદિર છે, જેને નાગર શૈલીમાં બનાવવામાં આવ્યું છે. મંદિરમાં અનેક મૂર્તિઓ અને દિવારો પર વાર્તાઓ, વિવિધ ધર્મો અને સંસ્કૃતિઓની એકતાને દર્શાવતી છે.

આ મંદિર સંકુલ 27 એકર વિસ્તારમાં ફેલાયું છે, જેમાં 13.5 એકર પર મંદિર અને બાકીની 13.5 એકરમાં પાર્કિંગ વિસ્તાર છે, જ્યાં 1,400 કારો અને 50 બસો પાર્ક થઈ શકે છે. મંદિરની ઊંચાઈ 108 ફૂટ, લંબાઈ 262 ફૂટ, અને પહોળાઈ 180 ફૂટ છે. UAEના રાષ્ટ્રપતિ શેખ મોહમ્મદ બિન જાયદ અલ નાહયાને 2019માં આ જમીન દાન આપી હતી. મંદિરનો બાહ્ય ભાગ રાજસ્થાનના ગુલાબી પથ્થરથી બનાવવામાં આવ્યો છે, જ્યારે અંદરનો ભાગ ઇટાલિયન સંગેમરમર માર્બલથી તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. આ મંદિરના નિર્માણમાં 20,000 ટન પથ્થર અને સાંગરમાર્બલનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.

લંડન (UK) માં નેશનડેન અક્ષરધામ મંદિર

નેસડેન અક્ષરધામ મંદિર, જેને BAPS શ્રી સ્વામીનારાયણ મંદિર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, લંડન, UK માં આવેલું એક પ્રસિદ્ધ મંદિર છે.

સ્વામીનારાયણ કોણ હતા? ભગવાન સ્વામીનારાયણે સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયની સ્થાપના કરી અને લોકોને ભગવાનની ભક્તિ, ધર્મ અને સેવા માટેનો માર્ગ દર્શાવવાનો પ્રેરણા આપી.

મંદિર નિર્માણની શરૂઆત સ્વામીનારાયણે ભક્તિ અને ઉપાસનાને સથવારે માટે ભવ્ય પથ્થરના મંદિરો બનાવ્યાં. આ મંદિરો માત્ર પૂજા સ્થળો નહોતાં, પરંતુ આ લોકોથી ધાર્મિક શિક્ષણ, સમાજ સેવા, વેદ-શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ અને ગરીબોની મદદના કેન્દ્ર તરીકે પણ કાર્ય કરવાં લાગ્યાં.

પ્રથમ 9 મંદિરો કયા સ્થાને બનેલા? સ્વામીનારાયણે 1822 થી 1828 સુધીમાં 6 વર્ષમાં 9 મંદિરો બનાવ્યાં. અમદાવાદ, મૂરી, ભુજ, વડતાલ, જેટલપુર, ધોળેંરા, ધોળકા, જૂનાગઢ અને ગઢડા.

મંદિરોની ખાસિયત મંદિરો પાસે સંતો માટે વસવાટ માટેના સ્થાનો હોતા છે. મંદિરોમાં પુરુષો અને મહિલાઓને અલગ-અલગ ભાગોમાં પૂજા કરવાની સુવિધા હોય છે, જેથી મન એકાગ્ર રહે. મંદિરોની દિવાલો અને ગુંબદ પર સુંદર નકાશી હોય છે.

અંતરરાષ્ટ્રીય વિસ્તાર

• પ્રથમ વિદેશી મંદિર: 1945 માં નૈરોબી, કેન્યામાં બનાવાયું.
• UK માં પ્રથમ મંદિર: 1973 માં બોલ્ટનમાં બનાવાયું, પછી લંડન, કાર્ડિફ, લેસટર વગેરે શહેરોમાં પણ મંદિરનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું.
• USA માં પ્રથમ મંદિર: 1987 માં ન્યૂ જર્સી ખાતે બનાવાયું. આજના દિવસોમાં અમેરિકા માં 20 થી વધુ મંદિરો છે.
• અન્ય દેશો: ઓસ્ટ્રેલિયા, કેનેડા, દુબઈ, ફીજી, મોરિશસ, થાઈલૅન્ડ, ન્યૂઝીલેન્ડ વગેરે દેશોમાં પણ મંદિર છે.