મકરસંક્રાંતિનું પૌરાણિક મહત્વ શું છે? આ દિવસે ભીષ્મ પિતામહે કર્યો હતો પોતાના શરીરનો ત્યાગ…
હિંદુ ધર્મમાં મકરસંક્રાંતિનું ખૂબ મહત્વ છે. આ દિવસે સૂર્ય ભગવાન ઉત્તરાયણ કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે વસંતઋતુ પણ આ દિવસથી શરૂ થાય છે. જો કે, મકર સંક્રાંતિનો મહાભારત સાથે પણ ગાઢ સંબંધ છે. ભીષ્મ પિતામહ 58 દિવસ સુધી બાણોની શય્યા પર રહ્યા, પરંતુ તેમનું શરીર છોડ્યું નહીં કારણ કે તેઓ ઇચ્છતા હતા કે જે દિવસે સૂર્ય ઉત્તરાયણ હશે તે દિવસે તેઓ પોતાનો પ્રાણ ત્યાગી દે.
આ વખતે મકરસંક્રાંતિ 14 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે સૂર્ય દેવ રાશિ પરિવર્તન કરીને મકર રાશિમાં સંક્રમણ કરશે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર સૂર્યનો રાશિ પરિવર્તન ખૂબ જ વિશેષ છે. સૂર્યને તમામ રાશિઓનો રાજા માનવામાં આવે છે. મકરસંક્રાંતિના દિવસે જ્યાં સૂર્યના સંક્રમણને કારણે ખરમાસ સમાપ્ત થશે ત્યાં તે વસંતઋતુના આગમનનો પણ સંકેત આપે છે. મકરસંક્રાંતિનો અદ્ભુત સંબંધ પણ મહાભારત કાળનો છે. 58 દિવસ સુધી બાણોની શય્યા પર રહ્યા પછી, ભીષ્મ પિતામહે પોતાનો પ્રાણ બલિદાન આપવા માટે ઉત્તરાયણ સુધી પહોંચવા માટે સૂર્યની રાહ જોઈ. દંતકથા અહીં વાંચો.
આ વાર્તા છે
18 દિવસ સુધી ચાલેલા મહાભારતના યુદ્ધમાં ભીષ્મ પિતામહે કૌરવો વતી 10 દિવસ સુધી યુદ્ધ કર્યું હતું. યુદ્ધના મેદાનમાં દાદાની લડાયક કુશળતા જોઈને પાંડવો હેરાન થઈ ગયા. પાછળથી પાંડવોએ ભીષ્મને શિખંડીની મદદથી ધનુષ્ય છોડવા માટે દબાણ કર્યું અને પછી અર્જુને એક પછી એક અનેક તીર મારીને તેને પૃથ્વી પર ફેંકી દીધા. કારણ કે ભીષ્મ પિતામહને મૃત્યુનું વરદાન હતું. તેથી તે અર્જુનના બાણોથી ખરાબ રીતે ઘાયલ થવા છતાં બચી ગયો. ભીષ્મ પિતામહે પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી કે જ્યાં સુધી હસ્તિનાપુર ચારે બાજુથી સુરક્ષિત નહીં થાય ત્યાં સુધી તેઓ મૃત્યુ પામશે નહીં. આ સાથે દાદાએ પણ પ્રાણ ત્યાગ કરવા માટે સૂર્યના ઉગવાની રાહ જોવી, કારણ કે આ દિવસે પ્રાણ ત્યાગ કરનારને મોક્ષ મળે છે.
ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ તેનું મહત્વ જણાવ્યું
જ્યોતિષાચાર્ય ડો.અરવિંદ મિશ્રાએ જણાવ્યું કે, ભગવાન કૃષ્ણએ પણ ઉત્તરાયણનું મહત્વ જણાવ્યું છે કે 6 મહિનાના શુભ સમયગાળામાં જ્યારે સૂર્ય ભગવાન ઉત્તરાયણ થાય છે અને પૃથ્વી પ્રકાશિત થાય છે, તે સમયે શરીરનો ત્યાગ કરનાર વ્યક્તિનો પુનર્જન્મ થતો નથી. આવા લોકો સીધા બ્રહ્મને પ્રાપ્ત કરે છે, એટલે કે તેઓ મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે. આ જ કારણ છે કે ભીષ્મ પિતામહે શરીર છોડવા માટે સૂર્ય ઉત્તરાયણ સુધી રાહ જોઈ હતી.
મકરસંક્રાંતિનું મુહૂર્ત
જ્યોતિષી ડૉ. અરવિંદ મિશ્રાએ જણાવ્યું કે, મુહૂર્ત ચિંતામણિ ગ્રંથ અનુસાર મકરસંક્રાંતિનો શુભ સમય સૂર્યના શુભ સમયના 16 કલાક પહેલા અને 16 કલાક પછીનો છે. આ વખતે પુણ્યકાળ 14 જાન્યુઆરીએ સવારે 7.15 વાગ્યાથી શરૂ થશે, જે સાંજે 5:44 વાગ્યા સુધી ચાલશે. તેમાં સ્નાન, દાન, જપ કરી શકાય. બીજી બાજુ, જો તમે સ્થિર લગ્નને ધ્યાનમાં લો, એટલે કે, મહાપુણ્ય કાલ મુહૂર્ત 9 વાગ્યાથી 10:30 સુધી ચાલશે. આ પછી બપોરે 1.32 થી 3.28 સુધી મુહૂર્ત રહેશે.
