ભગવાન શિવને ત્રિશુલ કેવી રીતે મળ્યું? જાણો શું છે ત્રિશુલનું મહત્વ
ભગવાન ભોલેનાથના ભક્તો માટે મહાશિવરાત્રી ખૂબ જ વિશેષ તહેવાર છે. મહાદેવના ભક્તો આખું વર્ષ મહાશિવરાત્રીની રાહ જુએ છે. આ વખતે આ તહેવાર 1લી માર્ચ 2022ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ ખાસ દિવસે માતા પાર્વતી અને ભગવાન શિવના લગ્ન થયા હતા. એવું પણ કહેવાય છે કે આ દિવસે ભગવાન શંકરે રૂપ ધારણ કર્યું હતું. ભગવાન ભોલેનાથને અઘધ દાની પણ કહેવામાં આવે છે. ભગવાન ભોલેનાથનું ધ્યાન કરતી વખતે, જટાધારીમ સાપ અને ડમરુ અને ત્રિશુલ ધારણ કરનાર શિવની છબી જોવા મળે છે. ભગવાન ભોલેનાથનું મુખ્ય શસ્ત્ર ત્રિશુલ છે. જો કે તે સંહારક છે અને તેને કોઈ શસ્ત્રની જરૂર નથી, પરંતુ નીલકંઠ મહાદેવની તમામ વસ્તુઓ એક યા બીજાનું પ્રતીક સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. ભગવાન શિવ પાસે ત્રિશૂલ કેવી રીતે આવ્યું, ત્રિશુલ શું દર્શાવે છે અને તેનું શું મહત્વ છે, ચાલો જાણીએ વિગતવાર-
ભગવાન શિવના ત્રિશુલનું મહત્વ
ભગવાન શિવનું ત્રિશુલ પવિત્રતા અને સારા કાર્યોનું પ્રતીક છે. સામાન્ય રીતે તમામ શિવાલયોમાં ત્રિશુલ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. ઘણા પેગોડામાં સોના, ચાંદી અને લોખંડથી બનેલા ત્રિશુલ જોવા મળે છે. ભગવાન શિવના ત્રિશુલમાં જીવનના અનેક રહસ્યો છે. હિંદુ માન્યતા અનુસાર, ઘણા દેવી-દેવતાઓ ત્રિશુલ ધારણ કરે છે, એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે ભગવાન ભોલેનાથ બ્રહ્મનાદમાંથી પ્રગટ થયા હતા, ત્યારે જ બ્રહ્માંડમાં ત્રણ ગુણો ઉત્પન્ન થયા હતા અને શિવજી શૂલ બન્યા હતા અને તેમાંથી ત્રિશુલની રચના થઈ હતી. વિષ્ણુ પુરાણમાં ઉલ્લેખ છે કે વિશ્વકર્માએ સૂર્યના ભાગમાંથી ત્રિશૂળ બનાવ્યું હતું, જે તેમણે ભગવાન શિવને અર્પણ કર્યું હતું.
ત્રણ ગુણોનું પ્રતીક
જ્યારે ભગવાન શિવ પ્રગટ થયા ત્યારે તેમની સાથે રાજા, તમ અને સત ગુણો પણ પ્રગટ થયા અને આ ત્રણેય ગુણોના સંયોજનથી ભગવાન ભોલેનાથ શૂલ બન્યા અને તેમાંથી ત્રિશૂળ બન્યું.
ત્રણ વખતનું પ્રતીક
મહાદેવનું ત્રિશુલ ત્રણ વખત ભૂતકાળ, ભવિષ્યકાળ અને વર્તમાનકાળને જોડીને પણ જોવામાં આવે છે. આ કારણથી મહાદેવને ભક્ત ત્રિકાલદર્શી પણ કહેવામાં આવે છે.
3 પ્રકારના દુઃખોના વિનાશના સૂચક
ભગવાન મહાદેવનું ત્રિશૂલ પણ આ 3 પ્રકારના દુઃખો, નિત્ય, દિવ્ય અને ભૌતિક ના નાશનું સૂચક છે.
ઉત્પત્તિ, સર્જન અને વિનાશનું પ્રતીક
ભગવાન શિવના ત્રિશૂળના ત્રણ કાંટા પણ બ્રહ્માંડની રચના, સંરક્ષણ અને વિનાશનું સૂચક છે.
ત્રણ નાડીઓનું પ્રતીક
ભગવાન ભોલેનાથનું ત્રિશૂળ ડાબા ભાગમાં નિશ્ચિત ઇડા, દક્ષિણમાં પિંગળા અને મધ્ય ભાગમાં સુષુમ્ના નાડીનું પણ પ્રતીક છે.
