UPS vs NPS vs OPS: 1 એપ્રિલ, 2025 થી અમલમાં આવનાર UPS સેટની તાજેતરની મંજૂરી સાથે, તે સમજવું આવશ્યક છે કે તે વર્તમાન NPS અને પરંપરાગત OPS સામે કેવી રીતે માપે છે.
કેન્દ્રીય કેબિનેટે તાજેતરમાં યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS)ને મંજૂરી આપી છે, જે 1 એપ્રિલ, 2025 થી અમલમાં આવશે. આ નવી યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓને નિવૃત્તિ પછી ખાતરીપૂર્વકનું પેન્શન આપવાનો છે.
યુપીએસની રજૂઆત પેન્શન યોજનાઓ, ખાસ કરીને નેશનલ પેન્શન સ્કીમ (NPS) અને જૂની પેન્શન સ્કીમ (OPS) પર ચાલી રહેલી ચર્ચાઓ વચ્ચે આવી છે.
Old Pension Scheme
– Pension amount: OPS હેઠળ, નિવૃત્ત સરકારી કર્મચારીઓ તેમના છેલ્લા ખેંચાયેલા પગારના 50% માસિક પેન્શન તરીકે મેળવે છે.
આ રકમ મોંઘવારી ભથ્થા (DA) વધારા સાથે વધે છે.
– Family pension: નિવૃત્ત વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી, તેમના પરિવારને પેન્શનના લાભ મળવાનું ચાલુ રહે છે.
– Contributions: OPS હેઠળ પેન્શન યોગદાન માટે કોઈ પગાર કપાત કરવામાં આવતી નથી. સમગ્ર ખર્ચ સરકાર ભોગવે છે.
– Gratuity: કર્મચારીઓને નિવૃત્તિ પછી ₹20 લાખ સુધીની ગ્રેચ્યુઈટી મળે છે.
National Pension Scheme
– Pension amount: NPS માર્કેટ-લિંક્ડ પેન્શન પૂરું પાડે છે. કર્મચારીઓ તેમના પગારના 10% ફાળો આપે છે, જ્યારે સરકાર 14% ફાળો આપે છે. અંતિમ પેન્શનની રકમ બજારની કામગીરી પર આધાર રાખે છે.
– Family pension: કુટુંબ પેન્શન નિવૃત્તિ સમયે સંચિત કોર્પસ અને વાર્ષિકી યોજનાઓ પર આધારિત છે.
– Contributions: કર્મચારીઓ અને સરકાર બંને ફંડમાં ફાળો આપે છે, પેન્શનની રકમ બજારની સ્થિતિના આધારે બદલાતી રહે છે.
– Applicability: NPS 1 જાન્યુઆરી, 2004 પછી જોડાનાર તમામ સરકારી કર્મચારીઓ (સશસ્ત્ર દળો સિવાય) આવરી લે છે અને ખાનગી ક્ષેત્રના કર્મચારીઓ માટે પણ ઉપલબ્ધ છે.
Unified Pension Scheme
– Pension amount: UPS નિવૃત્તિ પહેલાંના છેલ્લા 12 મહિનામાં લીધેલા સરેરાશ મૂળભૂત પગારના 50%નું ખાતરીપૂર્વકનું પેન્શન આપે છે. 10 થી 25 વર્ષની વચ્ચેના સેવા સમયગાળા માટે, પેન્શન પ્રમાણસર છે.
– Family pension: આ યોજના કર્મચારીના મૃત્યુની સ્થિતિમાં તેમના પરિવારને 60% પેન્શન પ્રદાન કરે છે.
– Contributions: કર્મચારીઓ તેમના પગારના 10% યોગદાન આપશે, NPS યોગદાન સાથે મેળ ખાય છે, પરંતુ સરકારનું યોગદાન NPS હેઠળ 14% થી વધીને 18.5% થઈ જશે.
– Inflation indexation: UPS પેન્શનની રકમ, કુટુંબ પેન્શન અને ખાતરીપૂર્વકનું લઘુત્તમ પેન્શન ઔદ્યોગિક કામદારો માટે અખિલ ભારતીય ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક (AICPI-IW) ના આધારે ફુગાવા માટે ગોઠવવામાં આવે છે.
– Additional benefits: નિવૃત્તિ સમયે, કર્મચારીઓને દર છ મહિનાની સેવા માટે, ગ્રેચ્યુટી ઉપરાંત, માસિક વેતનના 1/10મી રકમની એકસાથે ચુકવણી મળે છે.
Key comparisons :-
| Feature | Unified Pension Scheme (UPS) | National Pension Scheme (NPS) | Old Pension Scheme (OPS) |
| Pension Amount | 50% of average basic pay over last 12 months before retirement. For service between 10-25 years, proportional. | Market-linked, depends on contributions and market performance. | 50% of last drawn salary. Increases with DA hikes. |
| Family Pension | 60% of the employee’s pension upon their death. | Depends on accumulated corpus and annuity plans at retirement. | Continued pension benefits to family after retiree’s death. |
| Employee Contribution | 10% of basic salary. | 10% of basic salary. | None. Government bears the entire cost. |
| Government Contribution | 18.5% of basic salary. | 14% of basic salary. | Entire cost borne by the government. |
| Inflation Indexation | Yes, based on All India Consumer Price Index for Industrial Workers (AICPI-IW). | Not applicable; pension is market-linked. | Yes, pension amount increases with DA hikes. |
લાભો અને અસરો
UPS વિશ્વસનીય પેન્શન માળખું ઓફર કરીને કેન્દ્ર સરકારના 23 લાખ કર્મચારીઓને લાભ આપે તેવી શક્યતા છે.
