S&P
રેટિંગ એજન્સી S&P એ શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે તે ભારતના ક્રેડિટ રેટિંગને અપગ્રેડ કરવાનો નિર્ણય લેતા પહેલા નવી સરકારની પ્રો-ગ્રોથ નીતિઓ તેમજ આગામી એક-બે વર્ષના નાણાકીય ડેટા પર નજર રાખશે. S&P ગ્લોબલ રેટિંગ્સે આ અઠવાડિયે ભારતના આર્થિક દૃષ્ટિકોણને ‘સ્થિર’માંથી ‘પોઝિટિવ’માં અપગ્રેડ કર્યો છે. પરંતુ તેણે ભારતનું ‘સોવરિન રેટિંગ’ ‘BBB-‘ પર જાળવી રાખ્યું છે, જે સૌથી નીચું રોકાણ યોગ્ય રેટિંગ છે. આ સાથે, રેટિંગ એજન્સીને આશા છે કે દેશમાં બનેલી કોઈપણ નવી સરકાર પ્રો-ગ્રોથ પોલિસી, ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં રોકાણ અને રાજકોષીય સશક્તિકરણ પ્રત્યે તેની પ્રતિબદ્ધતા ચાલુ રાખશે.
“સરકાર રાજકોષીય એકત્રીકરણના માર્ગ પર રહે છે કે કેમ તે જોવા માટે અમે આગામી બે વર્ષમાં નજીકથી જોઈશું,” S&P ગ્લોબલ રેટિંગ્સના વિશ્લેષક યિફરન ફુઆએ એક વેબિનારમાં જણાવ્યું હતું કે કેવા પ્રકારનો ડેટા આવે છે અને જો તે થાય છે, તો તે સુધારશે રેટિંગ્સ.” રાજકોષીય એકત્રીકરણ યોજના હેઠળ, માર્ચ 2026 સુધીમાં રાજકોષીય ખાધ, સરકારી ખર્ચ અને આવક વચ્ચેનો તફાવત, કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદન (GDP) ના 4.5 ટકા સુધી લાવવાનું લક્ષ્ય નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યું છે. માર્ચ 2025ના અંતે રાજકોષીય ખાધ 5.1 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે.
ફુઆએ જણાવ્યું હતું કે એકવાર ઉચ્ચ માળખાકીય રોકાણોની અસર અનુભવાય અને અવરોધો દૂર થઈ જાય, તો ભારતની લાંબા ગાળાની વૃદ્ધિની સંભાવના આઠ ટકા રહી શકે છે. તેમણે કહ્યું કે 1991માં આર્થિક ઉદારીકરણથી, ભારતમાં વિવિધ પક્ષો અને ગઠબંધન દ્વારા શાસિત હોવા છતાં જીડીપી વૃદ્ધિ દર સતત ઊંચો રહ્યો છે. ફુઆએ કહ્યું, “આ મુખ્ય આર્થિક નીતિઓ પર રાષ્ટ્રીય સર્વસંમતિને પ્રતિબિંબિત કરે છે. અમે માનીએ છીએ કે આ પ્રો-ગ્રોથ પોલિસી ચૂંટણી પછી પણ ચાલુ રહેશે અને આગામી વર્ષોમાં પણ રાજકોષીય એકત્રીકરણ માટેની રાજકીય પ્રતિબદ્ધતા જળવાઈ રહેશે. આવનારી સરકારને કોઈ વાંધો નથી.” ગમે તે થાય, વિકાસ તરફી નીતિઓ, સતત ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર રોકાણ અને રાજકોષીય ખાધ ઘટાડવાની ઝુંબેશ આવનારા વર્ષોમાં ચાલુ રહેશે.”
હાલ નવી લોકસભાની રચના માટે ચૂંટણી પ્રક્રિયા ચાલી રહી છે. ચૂંટણીના પરિણામો 4 જૂને જાહેર થશે. ફુઆએ આશા વ્યક્ત કરી કે વર્ષ 2028 સુધીમાં કેન્દ્ર અને રાજ્યોની કુલ સરકારી ખાધ જીડીપીના 6.8 ટકા પર આવી જશે. હાલમાં તે 7.9 ટકા છે. એસએન્ડપીના ડિરેક્ટર (એશિયા-પેસિફિક, સોવરિન રેટિંગ) એન્ડ્રુ વૂડે જણાવ્યું હતું કે ભારતનું નાણાકીય પ્રદર્શન કેટલાક ઊભરતાં બજારોની સરખામણીએ પ્રમાણમાં નબળું છે. BBB રેટેડ દેશો – મલેશિયા, ફિલિપાઇન્સ, ઇન્ડોનેશિયા, થાઇલેન્ડ, વિયેતનામ -ની રાજકોષીય ખાધ આ વર્ષે ચાર ટકાથી ઓછી રહેશે, જ્યારે ભારતના કિસ્સામાં તે 7.9 ટકા છે.
