RBI: ઓક્ટોબરમાં મળેલી બેઠકમાં આરબીઆઈએ પોતાનું વલણ બદલ્યું
RBI: મોંઘવારી સામે ઝઝૂમી રહેલા લોકો માટે શુક્રવાર એટલે કે આજનો દિવસ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. મોનેટરી કમિટીના ચેરમેન RBI ગવર્નર શશિકાંત દાસ રેપો રેટની જાહેરાત કરશે. માનવામાં આવે છે કે આ વખતે રિઝર્વ બેંક રેપો રેટમાં ઘટાડો કરી શકે છે. જો આમ જોવામાં આવે તો સામાન્ય લોકોને માત્ર લોન EMI પર રાહત જ નહીં મળે પરંતુ મકાનોની માંગમાં પણ વધારો જોવા મળશે. જેના કારણે રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરને પણ પ્રોત્સાહન મળતું જોવા મળી શકે છે.
ભારતીય રિઝર્વ બેંકની મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠક 4 ડિસેમ્બરથી શરૂ થઈ હતી. રોઇટર્સના સર્વે અનુસાર, મોટાભાગના નિષ્ણાતો માને છે કે આ વખતે રેપો રેટ 6.50 ટકા પર સ્થિર રહી શકે છે. તેની પાછળનું મુખ્ય કારણ ઑક્ટોબરમાં છૂટક મોંઘવારી 6 ટકાથી ઉપર જવાનું છે. જોકે, ડેવલપર્સ અને રોકાણકારો આ નિર્ણય પર નજર રાખી રહ્યા છે, કારણ કે રેપો રેટમાં ફેરફારની સીધી અસર રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર પર પડે છે.
અગાઉ ઓક્ટોબરમાં મળેલી બેઠકમાં આરબીઆઈએ પોતાનું વલણ બદલ્યું હતું. જેમાં વ્યાજદરમાં ઘટાડો જોવા મળી શકે છે તેવો સંકેત આપવામાં આવ્યો હતો. જોકે ઓક્ટોબરમાં સતત 10મી વખત વ્યાજદરમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. હાલમાં રેપો રેટ 6.5 ટકા છે. મે 2022 થી ફેબ્રુઆરી 2023 સુધી રેપો રેટમાં 2.50 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો હતો.
રેપો રેટ અને રિયલ એસ્ટેટ વચ્ચેનો સંબંધ
રેપો રેટ એ દર છે જેના પર બેંકો આરબીઆઈ પાસેથી લોન મેળવે છે. જો આ દર ઘટે છે, તો બેંકો માટે લોન સસ્તી થઈ જાય છે, જેના કારણે ગ્રાહકોને ઓછા વ્યાજે હોમ લોન મળે છે. આનાથી ઘર ખરીદવાનો ખર્ચ ઓછો થાય છે અને રિયલ એસ્ટેટમાં રોકાણ વધે છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે વર્તમાન આર્થિક સ્થિતિમાં ફેબ્રુઆરી 2025 પહેલા રાહત મળવાની શક્યતા ઓછી છે. બેંક ઓફ બરોડાના ચીફ ઈકોનોમિસ્ટ મદન સબનવીસ કહે છે કે વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતા અને ફુગાવાની સંભવિત અસરને જોતા રેપો રેટમાં કોઈપણ ફેરફાર હાલમાં મુશ્કેલ છે.
રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર પાસે ઘણી અપેક્ષાઓ છે
ગૌર ગ્રૂપના સીએમડી અને CREDAI NCRના પ્રમુખ મનોજ ગૌર કહે છે કે જો RBI રેપો રેટ પર યથાસ્થિતિ જાળવી રાખે તો તે રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર માટે પ્રોત્સાહક હશે. આ બજારમાં સ્થિરતાનો સંકેત આપશે અને ખરીદદારો અને વિકાસકર્તાઓ બંનેમાં વિશ્વાસ વધારશે. આરબીઆઈ આગામી સમયમાં દરોમાં ઘટાડો કરવાના સંકેત આપી રહી છે, જેનાથી ઘર ખરીદનારાઓને રાહત મળી શકે છે. જોકે, એફોર્ડેબલ હાઉસિંગ સેક્ટર હજુ પણ ચિંતાનો વિષય છે અને અમે આશા રાખીએ છીએ કે RBI આ ક્ષેત્ર પર વધુ ધ્યાન આપશે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા તેની આગામી પોલિસી સમીક્ષા માટે તૈયારી કરી રહી હોવાથી, વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે ફેબ્રુઆરી 2023 થી રેપો રેટ 6.5% જાળવવાનું તેનું મજબૂત નીતિ વલણ યથાવત રહેશે, એમ સિગ્નેચર ગ્લોબલ (ઈન્ડિયા)ના સ્થાપક અને અધ્યક્ષ પ્રદીપ અગ્રવાલ કહે છે. લિ. મધ્યમ જરૂરી સ્થિરતા પૂરી પાડે છે.
આ નિર્ણયથી સમગ્ર સેક્ટરને વેગ મળશે
કાઉન્ટી ગ્રૂપના ડાયરેક્ટર અમિત મોદી કહે છે કે અમે ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં વ્યાજદરમાં ઘટાડાની શક્યતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છીએ. રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર માટે આ લાંબા સમયથી રાહ જોવાતી સમાચાર હશે. માત્ર લક્ઝરી હાઉસિંગ જ નહીં પરંતુ સમગ્ર સેક્ટરને પ્રોત્સાહિત કરશે. ઘર ખરીદનારાઓને લાભ મળશે એટલું જ નહીં, રોકાણકારોનો ઉત્સાહ પણ વધશે. એસકેએ ગ્રુપના ડિરેક્ટર સંજય શર્માએ જણાવ્યું હતું કે આ નિર્ણય માત્ર રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર માટે જ નહીં પરંતુ દેશભરના ઘર ખરીદનારાઓ માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. જ્યારે રેપો રેટ ઘટે છે, ત્યારે હોમ લોનના વ્યાજ દરો પણ ઘટે છે, જેનાથી ઘર ખરીદવાની પ્રક્રિયા સસ્તી અને વધુ સુલભ બને છે.
લાખો લોકોને ફાયદો થશે
સુન્ડ્રીમ ગ્રુપના સીઈઓ હર્ષ ગુપ્તા કહે છે કે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા રેપો રેટમાં ઘટાડો રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર માટે ખૂબ જ સકારાત્મક પગલું સાબિત થઈ શકે છે. આનાથી ઘર ખરીદનારાઓને સસ્તા વ્યાજ દરોનો લાભ મળશે, જે તેમના ખરીદીના નિર્ણયને સરળ બનાવશે. રહેજા ડેવલપર્સના વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ મોહિત કાલિયા કહે છે કે રેપો રેટમાં ઘટાડો રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર માટે એક મોટું સકારાત્મક પગલું સાબિત થશે. આનાથી ઘર ખરીદનારાઓને લોનના વ્યાજદરમાં વધારો થવાથી રાહત મળશે અને તેમને રોકાણ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત થશે.
આ વખતે અપેક્ષિત દરમાં ઘટાડો
સ્પેક્ટ્રમ મેટ્રોના વાઈસ પ્રેસિડેન્ટ સેલ્સ એન્ડ માર્કેટિંગ અજેન્દ્ર સિંઘ માને છે કે રેપો રેટ કટની સ્થિરતા અર્થતંત્ર માટે સારા સમાચાર છે, પરંતુ ફુગાવાના દબાણને ધ્યાનમાં રાખીને તેઓ દરમાં વધુ ઘટાડાની અપેક્ષા રાખે છે. જો આ વખતે આરબીઆઈ દરમાં ઘટાડો કરશે તો રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્રને વધુ પ્રોત્સાહન મળશે. રોકાણકારોનો ઉત્સાહ વધશે. મિગસન ગ્રુપના એમડી યશ મિગલાનીએ જણાવ્યું હતું કે રેપો રેટની સ્થિરતા એફોર્ડેબલ હાઉસિંગ અને લોન રિપેમેન્ટની શરતોને સીધી અસર કરે છે. “RBIનું સ્થિર વલણ રિયલ એસ્ટેટ માર્કેટમાં લોકોનો વિશ્વાસ વધારશે. આ નિર્ણયથી રિયલ એસ્ટેટ ડેવલપર્સને તો રાહત મળશે જ, પરંતુ તે ખરીદદારોને રોકાણ કરવા માટે પણ પ્રેરિત કરશે.
માંગ વધશે અને વિકાસને વેગ મળશે
ગ્રુપ 108ના એમડી સંચિત ભુતાનીએ જણાવ્યું હતું કે જો આરબીઆઈ રેપો રેટમાં કાપની જાહેરાત કરે છે, તો તે વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે કામ કરશે. આનાથી રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્રમાં માંગ વધશે અને ઝડપી વિકાસ થશે. આ રોકાણકારો અને અંતિમ ઉપભોક્તા માટે તકો ઊભી કરશે. અંબિકા સક્સેના, ડિરેક્ટર કોર્પોરેટ કોમ્યુનિકેશન્સ, બેસાઇડ કોર્પોરેશન્સ કહે છે, “વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે આર્થિક સ્થિરતાની જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને, રેપો રેટને સ્થિર રાખવાનો આરબીઆઈનો નિર્ણય અપેક્ષિત છે. જો કે, ફુગાવાનું દબાણ હળવું થવાથી, દરમાં ઘટાડો આર્થિક વૃદ્ધિને વેગ આપી શકે છે, ખાસ કરીને રિયલ એસ્ટેટ અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર જેવા ક્ષેત્રોમાં.
છેલ્લા બે વર્ષની જેમ વધારો ચાલુ રહેશે
તિરસ્યા એસ્ટેટના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર રવિન્દ્ર ગાંધીએ જણાવ્યું હતું કે રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરમાં છેલ્લા બે વર્ષમાં નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ જોવા મળી છે. એક વર્ષથી વધુ સમયથી રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર ન થતાં, રોકાણકારો અને ઘર ખરીદનારાઓ તરફથી રસ માત્ર મોટા શહેરોમાં જ નહીં પરંતુ ગોવા, લખનૌ, દેહરાદૂન અને ચંદીગઢ જેવા ટિયર-2 શહેરોમાં પણ વધ્યો છે. ડૉ. તેથી, આરબીઆઈની આગામી નીતિ અનુસાર, અમને આશા છે કે રેપો રેટમાં ઘટાડો થઈ શકે છે.
આરબીઆઈની નીતિઓને કારણે સેક્ટર મજબૂત બન્યું છે
HCBS ડેવલપમેન્ટ ગ્રુપના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર સૌરભ સહારનના જણાવ્યા અનુસાર, છેલ્લા બે વર્ષમાં રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરમાં તેજીનું મુખ્ય કારણ RBIની નીતિઓ છે. ખાસ કરીને એક વર્ષથી વધુ સમયથી રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી, જેના કારણે બજાર સ્થિર રહ્યું છે. હવે અમને આશા છે કે આ વખતે RBI રેપો રેટમાં થોડો ઘટાડો કરી શકે છે. રોયલ એસ્ટેટ ગ્રુપના એક્ઝિક્યુટિવ ડાયરેક્ટર પીયૂષ કંસલ કહે છે કે રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરમાં છેલ્લા બે વર્ષમાં સતત સુધારો અને વૃદ્ધિ જોવા મળી છે. તેનું મુખ્ય કારણ આરબીઆઈ દ્વારા આ ક્ષેત્ર પ્રત્યે અપનાવવામાં આવેલ હકારાત્મક વલણ છે. એક વર્ષથી વધુ સમયથી રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી, જેના કારણે મોટા શહેરો તેમજ નાના શહેરોમાં રોકાણકારો અને ઘર ખરીદનારાઓનો રસ વધ્યો છે.
નાના શહેરોને પણ ફાયદો થશે
એક્સેન્સિયા ઈન્ફ્રાના ડિરેક્ટર મનિત સેઠીનું કહેવું છે કે આરબીઆઈ દ્વારા રેપો રેટમાં ઘટાડો દેશના વિકાસ અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકાસને વેગ આપશે. આ સ્થિરતા રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્રના તમામ હિસ્સેદારો માટે ફાયદાકારક રહેશે અને માત્ર મેટ્રો શહેરોમાં જ નહીં પરંતુ ટાયર 2 અને 3 શહેરોમાં રિયલ એસ્ટેટના વિકાસને પ્રોત્સાહિત કરશે. અંસલ હાઉસિંગના ડિરેક્ટર કુશાગ્ર અંસલના જણાવ્યા અનુસાર, રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર એવા નિર્ણાયક તબક્કે ઊભું છે જ્યાં સંભવિત રેપો રેટમાં ઘટાડો ગેમ ચેન્જર બની શકે છે. આનાથી માત્ર ઘર ખરીદનારાઓ માટે નાણાકીય બોજ હળવો થશે નહીં પરંતુ બજારમાં નવી ગતિ આવશે, માંગમાં વધારો થશે અને લાંબા ગાળાના રોકાણને આકર્ષિત કરશે. “આ પગલું ટકાઉ વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે, જેનાથી વ્યાપક અર્થતંત્રને ફાયદો થશે.”
ઉપભોક્તાનો વિશ્વાસ મજબૂત થયો
ઓકસ ગ્રુપના ચેરમેન અને મેનેજિંગ ડિરેક્ટર પ્રકાશ મહેતાએ જણાવ્યું હતું કે લાંબા સમય સુધી રેપો રેટને સ્થિર રાખીને આરબીઆઈએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે ગ્રાહકોના હિતમાં કામ કરી રહી છે. આ ઉપરાંત બજારનું સેન્ટિમેન્ટ પણ પોઝિટિવ બનવા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. આ વખતે જો રેપો રેટમાં ઘટાડો થાય અથવા દર સ્થિર રહેશે તો રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરમાં સીધી તેજી જોવા મળશે. ત્રિસોલ રેડના સેલ્સ ડિરેક્ટર સૌરવ શર્માના જણાવ્યા અનુસાર, સ્થિરતા રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર માટે વધુ સારા પરિણામો તરફ દોરી જાય છે અને આરબીઆઈની સાતત્યપૂર્ણ નાણાકીય નીતિએ ગ્રાહકના વિશ્વાસ માટે મજબૂત પાયો નાખ્યો છે. રેપો રેટમાં ઘટાડો આ ક્ષેત્રને નોંધપાત્ર પ્રોત્સાહન આપી શકે છે, જે ઘરની માલિકીમાં વધારો તરફ દોરી જશે. ઉપરાંત, રોકાણની તકો સુલભ અને પ્રેરક હશે.
ઘર ખરીદનારાઓને પ્રોત્સાહન મળી રહ્યું છે
એસ્કોન ઇન્ફ્રા રિયલ્ટરના એમડી નીરજ શર્માના જણાવ્યા અનુસાર, રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર રેપો રેટની જાહેરાતો પર ચાંપતી નજર રાખે છે, કારણ કે RBI દ્વારા કરવામાં આવેલા ફેરફારો બજારની સ્થિતિને નોંધપાત્ર રીતે અસર કરી શકે છે. રેટ કટ ઉધાર ખર્ચમાં ઘટાડો કરી શકે છે, જે ઘર ખરીદનારાઓને પ્રોત્સાહિત કરશે. રાજદરબાર વેન્ચર્સના ડાયરેક્ટર નંદની ગર્ગ કહે છે કે રેપો રેટના નિર્ણયો રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરના ભવિષ્યને ઘડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. આરબીઆઈ દ્વારા રેપો રેટમાં ઘટાડો ઋણ ખર્ચમાં ઘટાડો કરશે, ઘરની માલિકી વધુ સુલભ બનાવશે અને બજારમાં નવા રોકાણોને પ્રોત્સાહિત કરશે. આ સકારાત્મક ગતિ માત્ર ખરીદદારના સેન્ટિમેન્ટને જ નહીં પરંતુ આર્થિક વૃદ્ધિમાં ક્ષેત્રના યોગદાનને પણ મજબૂત બનાવશે.
