Indian Currency: રૂપિયો તળિયે પહોંચી ગયો છે, 1 ડોલરનો ભાવ ₹87 ને વટાવી ગયો છે, હવે જાણો તમારા પર શું અસર થશે?
Indian Currency: અમેરિકન ડોલર સામે રૂપિયો તળિયે પહોંચી ગયો છે. સોમવારે, શરૂઆતના કારોબારમાં રૂપિયો 67 પૈસા ઘટીને 87.29 પ્રતિ ડોલરના સર્વકાલીન નીચલા સ્તરે પહોંચી ગયો. અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા કેનેડા, મેક્સિકો અને ચીન પર ટેરિફ લાદવાના આદેશ પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી વેપાર યુદ્ધ શરૂ થયાના સમાચાર પછી ભારતીય રૂપિયામાં આ મોટો ઘટાડો થયો છે. ઉલ્લેખનીય છે કે અમેરિકાના ટ્રમ્પે ગયા શનિવારે મેક્સિકો, કેનેડા અને ચીનથી આયાત થતા માલ પર ભારે ટેરિફ લાદવાના આદેશ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, ત્યારબાદ તરત જ દેશના ઉત્તર અમેરિકન પડોશીઓની બદલાની કાર્યવાહીને કારણે વેપાર યુદ્ધનો ભય વધી ગયો છે. .
રૂપિયો પહેલી વાર ૮૭ ને પાર થયો
ઇન્ટરબેંક ફોરેન એક્સચેન્જ માર્કેટમાં રૂપિયો ૮૭.૦૦ પ્રતિ ડોલર પર ખુલ્યો અને પછી શરૂઆતના સોદામાં ડોલર સામે ૬૭ પૈસા ઘટીને ૮૭.૨૯ પર સ્થિર થયો. શુક્રવારે અમેરિકન ચલણ સામે રૂપિયો ૮૬.૬૨ પર બંધ થયો હતો. દરમિયાન, ડોલર ઇન્ડેક્સ, જે છ મુખ્ય ચલણોની ટોપલી સામે યુએસ ડોલરની મજબૂતાઈનું માપન કરે છે, તે 1.30 ટકા વધીને 109.77 પર પહોંચ્યો. આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ચમાર્ક બ્રેન્ટ ક્રૂડ 0.71 ટકા વધીને 76.21 ડોલર પ્રતિ બેરલ થયું. શેરબજારના ડેટા અનુસાર, વિદેશી સંસ્થાકીય રોકાણકારો (FII) શનિવારે વેચવાલ રહ્યા હતા અને તેમણે રૂ. ૧,૩૨૭.૦૯ કરોડના શેર વેચ્યા હતા.
વેપાર યુદ્ધ એક વિનાશક પગલું છે
ચલણ નિષ્ણાતો કહે છે કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કેનેડા અને મેક્સિકો પર 25 ટકા અને ચીન પર 10 ટકા ડ્યુટી લાદી છે. આ પગલું વિનાશક વૈશ્વિક વેપાર યુદ્ધ તરફનું પ્રથમ પગલું છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે વિદેશી બજારોમાં સતત વિદેશી મૂડીના પ્રવાહ અને તેલ આયાતકારો તરફથી ડોલરની સતત માંગ વચ્ચે યુએસ ચલણના વ્યાપક મજબૂતીકરણને કારણે રૂપિયો દબાણ હેઠળ રહ્યો છે.
રૂપિયો કેમ ઘટી રહ્યો છે તે સમજો
વિદેશી વિનિમય બજારમાં કોઈપણ ચલણની કિંમત ચલણની માંગ અને પુરવઠા પર આધાર રાખે છે. આ બજારમાં કોઈ વસ્તુની કિંમત કેવી રીતે નક્કી થાય છે તેના જેવું જ છે. જ્યારે પુરવઠો સ્થિર રહે છે ત્યારે માંગ વધે છે, ત્યારે ઉપલબ્ધ પુરવઠાને મર્યાદિત કરવા માટે ઉત્પાદનની કિંમતમાં વધારો થાય છે. બીજી બાજુ, જ્યારે કોઈ ઉત્પાદનની માંગ ઘટે છે જ્યારે તેનો પુરવઠો સ્થિર રહે છે, ત્યારે આ વેચાણકર્તાઓને પૂરતા ખરીદદારોને આકર્ષવા માટે ઉત્પાદનની કિંમત ઘટાડવાની ફરજ પાડે છે. કોમોડિટી માર્કેટ અને ફોરેક્સ માર્કેટ વચ્ચેનો એકમાત્ર તફાવત એ છે કે ફોરેક્સ માર્કેટ કોમોડિટીઝને બદલે કરન્સી સાથે વેપાર કરે છે. હાલમાં વિશ્વ બજારોમાં ડોલરની માંગ ખૂબ જ વધારે છે. આના કારણે ડોલર સતત મજબૂત થઈ રહ્યો છે. ડોલર મજબૂત થવાને કારણે રૂપિયો નબળો પડી રહ્યો છે. તમે તેને બ્રેકઅપ પણ કહી શકો છો.
FPI વેચવાલીથી રૂપિયા પર દબાણ વધ્યું
વિદેશી રોકાણકારો પણ રૂપિયા પર દબાણ વધારી રહ્યા છે. વિદેશી રોકાણકારો ભારતીય બજારમાંથી સતત પૈસા ઉપાડી રહ્યા છે. આનાથી રૂપિયા પર દબાણ આવ્યું છે. ભારતના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. કેન્દ્રીય બેંકો તેમની નાણાકીય નીતિઓને વિવિધ અંશે પુનર્ગઠિત કરી રહી હોવાથી વૈશ્વિક રોકાણકારો તેમના રોકાણોને વિવિધ દેશોમાં ખસેડી રહ્યા છે. આ ઉપરાંત, યુએસ ડોલર ઇન્ડેક્સ સતત મજબૂત થઈ રહ્યો છે. ડોલર ઇન્ડેક્સ, જે છ ચલણોની ટોપલી સામે ગ્રીનબેકની મજબૂતાઈને માપે છે, તે વધીને 109.01 થયો. ૧૦ વર્ષના યુએસ બોન્ડ્સ પરનું યીલ્ડ પણ એપ્રિલ ૨૦૨૪ માં વધીને ૪.૬૯ ટકાના સ્તરે પહોંચ્યું. તેની અસર ભારતીય રૂપિયા પર પણ જોવા મળી રહી છે. આના કારણે રૂપિયો સતત નબળો પડી રહ્યો છે.
રૂપિયાના ઘટાડાથી તમારા પર શું અસર પડશે?
રૂપિયાના મૂલ્યમાં ઘટાડાની અસર ભારતીય અર્થતંત્ર, સામાન્ય લોકો અને વ્યાપાર જગત પર દેખાવા લાગી છે. રૂપિયાના નબળા પડવાથી વિદેશથી આયાત મોંઘી બને છે. જેના કારણે આવશ્યક ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં વધારો થાય છે. એટલે કે તમારા પર મોંઘવારીનો બોજ વધશે. ઉદાહરણ તરીકે, ઓક્ટોબરમાં એક આયાતકાર $1 માટે રૂ. 83 ચૂકવતો હતો પરંતુ હવે તેણે રૂ. 87.29 ખર્ચ કરવા પડશે. ભારત મોટા પાયે ક્રૂડ ઓઇલની આયાત કરે છે. ડોલરની મજબૂતાઈને કારણે ક્રૂડ ઓઈલની આયાત મોંઘી થશે. રૂપિયાના નબળા પડવાના કારણે વિદેશી રોકાણકારો શેરબજારમાંથી પૈસા ઉપાડી રહ્યા છે. તેની અસર દેખાય છે. રૂપિયાના ઘટાડાને કારણે વિદેશ યાત્રા કે વિદેશમાં અભ્યાસ માટેનું બજેટ વધશે.
તે જ સમયે, ભારતીય નિકાસકારોને રૂપિયાના નબળા પડવાથી ફાયદો થાય છે, કારણ કે તેમના ઉત્પાદનો વિદેશી બજારમાં સસ્તા થાય છે. જોકે, રૂપિયાનો એકંદર ઘટાડો યોગ્ય નથી. આનાથી વેપાર ખાધ વધશે.
