Crude Oil
નાણાકીય વર્ષ 2024 માં આયાતમાં થોડો ઘટાડો થયા પછી ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ મહિનામાં ક્રૂડ ઓઇલની આયાતમાં 7% નો વધારો નોંધાયો હતો. આ વખતે 2.14 કરોડ ટન ક્રૂડની આયાત કરવામાં આવી હતી જે એક વર્ષ અગાઉ એપ્રિલમાં 2 કરોડ ટન હતી. આ માટેનો ખર્ચ એક વર્ષ અગાઉની સરખામણીમાં 19% વધ્યો છે. પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલય હેઠળના પેટ્રોલિયમ પ્લાનિંગ એન્ડ એનાલિસિસ સેલના ડેટા અનુસાર, આયાત પર 13 અબજ ડોલર એટલે કે 1 લાખ 8 હજાર 580 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવા પડ્યા હતા. એપ્રિલ 2023માં તેલનું બિલ $10.9 બિલિયન હતું.
તેલનું બિલ કેમ વધી રહ્યું છે?
રશિયન તેલ પરના ડિસ્કાઉન્ટમાં ઘટાડો એ તેલના બિલમાં વધારો કરવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. એપ્રિલમાં બ્રેન્ટ ક્રૂડની સરેરાશ વૈશ્વિક કિંમત $90.2 પ્રતિ બેરલ હતી, જે એક વર્ષ પહેલા $85.5 પ્રતિ બેરલ હતી. ભારતીય આયાત માટે ક્રૂડની સરેરાશ કિંમત પણ વધીને બેરલ દીઠ $89.5 થઈ છે, જે માર્ચમાં $84.5 અને એપ્રિલમાં $83.8 પ્રતિ બેરલ હતી. યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા બાદ ક્રૂડના ભાવમાં થયેલા વધારાની અસર ભારત પર પણ પડી હતી, પરંતુ રશિયાએ ભારતને સસ્તા ભાવે તેલ સપ્લાય કરીને રાહત મેળવી હતી. જો કે, ઉદ્યોગના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, વૈશ્વિક કિંમતની તુલનામાં રશિયન તેલ પરનું ડિસ્કાઉન્ટ હવે ઘટીને $4 પર આવી ગયું છે, જે પહેલા બેરલ દીઠ $10 સુધી હતું.
આયાત પર નિર્ભરતા વધી રહી છે
એપ્રિલમાં પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોનો વપરાશ 19.9 મિલિયન ટન હતો, જે એક વર્ષ અગાઉના સમાન મહિના કરતાં 6.1% વધુ છે. એપ્રિલ 2023માં 1.87 કરોડ ટનનો વપરાશ થયો હતો. તે જ સમયે, દેશમાં કાચા તેલ અને કન્ડેન્સેટનું ઉત્પાદન સમાન રહ્યું. એપ્રિલમાં 24 લાખ ટનનું ઉત્પાદન થયું હતું. એક વર્ષ પહેલા પણ ઉત્પાદન સમાન હતું. એપ્રિલમાં ક્રૂડ ઓઈલની આયાત પર નિર્ભરતા 88.4% હતી. એક વર્ષ પહેલા આ 88.6% કરતા ઓછો હતો, પરંતુ જે રીતે પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોનો વપરાશ વધી રહ્યો છે અને દેશમાં ક્રૂડ ઓઈલના ઉત્પાદનની સ્થિતિને જોતા ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં આયાત નિર્ભરતા વધી શકે છે. નાણાકીય વર્ષ 2024માં આયાત પર નિર્ભરતા વધીને 87.7% થઈ, જે અગાઉના નાણાકીય વર્ષમાં 87.4% હતી. નાણાકીય વર્ષ 2022 માં, ભારતે તેની કુલ ક્રૂડ તેલની જરૂરિયાતના 85.5% આયાત કરવી પડી હતી.
