Digital India: આરબીઆઈ ટૂંક સમયમાં યુપીઆઈ જેવું યુનિફાઈડ લેન્ડિંગ ઈન્ટરફેસ લોન્ચ કરશે: તે કેવી રીતે કાર્ય કરશે અને ક્રેડિટ પ્રક્રિયાને સુવ્યવસ્થિત કરશે.
ULI પ્લેટફોર્મ આધાર e-KYC, રાજ્ય સરકારના જમીન રેકોર્ડ, PAN માન્યતા અને એકાઉન્ટ એગ્રીગેટર્સ સહિત વિવિધ સ્ત્રોતોમાંથી ડેટાને એકીકૃત કરશે.
RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે સોમવારે (26 ઓગસ્ટ) યુનિફાઇડ લેન્ડિંગ ઇન્ટરફેસ (ULI) ની રજૂઆતની જાહેરાત કરી હતી. ભારતની ક્રેડિટ સિસ્ટમમાં ક્રાંતિ લાવવાની દિશામાં આ એક પગલું છે.
ULIનો હેતુ ખાસ કરીને નાના ઉધાર લેનારાઓ માટે ક્રેડિટ મૂલ્યાંકન પ્રક્રિયાને સુવ્યવસ્થિત અને ઝડપી બનાવવાનો છે.
ULI શું છે?
- યુનિફાઈડ લેન્ડિંગ ઈન્ટરફેસ (ULI) એક સીમલેસ અને કાર્યક્ષમ ધિરાણ વાતાવરણ બનાવવા માટે રચાયેલ છે.
- તે ઓપન એપ્લીકેશન પ્રોગ્રામિંગ ઈન્ટરફેસ (APIs) સાથે ઓપન આર્કિટેક્ચરને એકીકૃત કરે છે, જે વિવિધ નાણાકીય સંસ્થાઓને ‘પ્લગ એન્ડ પ્લે’ મોડલમાં વિના પ્રયાસે જોડાઈ શકે છે.
- આ સિસ્ટમ ક્રેડિટ પ્રોસેસિંગને સરળ બનાવશે અને નાના લેનારાઓ માટે સમય ઘટાડશે.
તે કેવી રીતે કામ કરશે?
ULI પ્લેટફોર્મ આધાર e-KYC, રાજ્ય સરકારના જમીન રેકોર્ડ, PAN માન્યતા અને એકાઉન્ટ એગ્રીગેટર્સ સહિત વિવિધ સ્ત્રોતોમાંથી ડેટાને એકીકૃત કરશે.
દાસે નોંધ્યું કે નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા એપ્રિલ 2016માં યુનિફાઈડ પેમેન્ટ ઈન્ટરફેસ (UPI) લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.
એ જ રીતે, ગયા વર્ષે, સેન્ટ્રલ બેંકે ઘર્ષણ રહિત ધિરાણ માટે એક ટેક પ્લેટફોર્મનો પાયલોટ લોન્ચ કર્યો હતો, જે હવે ULI તરીકે ઓળખાશે.
ઑગસ્ટ 2023 માં શરૂ કરાયેલા પાયલોટ તબક્કા દરમિયાન, પ્લેટફોર્મ કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ લોન, ડેરી લોન, MSME લોન, વ્યક્તિગત લોન અને હોમ લોન જેવા ઉત્પાદનો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
તેને ડેરી કો-ઓપરેટિવમાંથી દૂધ રેડતા ડેટા અને ઘર/સંપત્તિ શોધ ડેટા જેવી સેવાઓ સાથે પણ જોડવામાં આવશે.
ULI ના ફાયદા
- Frictionless credit Appraisal: ULI બહુવિધ સ્ત્રોતોમાંથી ડેટાને એકીકૃત કરીને ક્રેડિટ મૂલ્યાંકન માટે જરૂરી સમય ઘટાડશે.
- Data Privacy: ડેટાની ગોપનીયતા જાળવવામાં આવે તેની ખાતરી કરીને સિસ્ટમ સંમતિના આધારે કાર્ય કરશે.
- Simplified Integration: આ બહુવિધ તકનીકોને એકીકૃત કરવાની જટિલતાને ઘટાડશે.
Future plans
ULI નિયત સમયે દેશભરમાં શરૂ કરવામાં આવશે.
RBI અપેક્ષા રાખે છે કે તે JAM (જન ધન-આધાર-મોબાઈલ) અને UPI (યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ) સિસ્ટમની અસર જેવી જ પરિવર્તનકારી ભૂમિકા ભજવશે.
Challenges and considerations
- જ્યારે ULI પ્રગતિનું વચન આપે છે, તે પડકારો પણ રજૂ કરે છે.
- પૂર્વગ્રહો અને દુરુપયોગને રોકવા માટે નૈતિક AI ગવર્નન્સ નિર્ણાયક છે.
- નાણાકીય સંસ્થાઓએ એ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે AI મોડલ પારદર્શક અને સમજાવી શકાય તેવા છે.
- વધુમાં, ખોટી માહિતી સામે રક્ષણ કરવું અને આંતરરાષ્ટ્રીય AI સિદ્ધાંતોનું પાલન કરવું જરૂરી રહેશે.
દાસે ભારતની ડિજિટલ સફરને આગળ ધપાવવામાં આ પ્રગતિઓના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો, નોંધ્યું હતું કે ડિજિટલ પબ્લિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર (DPI) અને AIનું મિશ્રણ ડિજિટલ બુદ્ધિમત્તાના નવા યુગની શરૂઆત કરશે.
