ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) ફરી એકવાર લોકોને આંચકો આપી શકે છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આવતા મહિને યોજાનારી મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની બેઠકમાં રિઝર્વ બેંક વ્યાજ દરોમાં વધારો કરી શકે છે. દેશમાં રિટેલ મોંઘવારી દર 6 ટકાથી ઉપર છે. યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ સહિત અન્ય દેશોની સેન્ટ્રલ બેંકોએ વ્યાજદર અંગે તેમનું એગ્રેસિવ વલણ જાળવી રાખ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં રિઝર્વ બેંક પણ રેપો રેટમાં વધારો કરવાનું ચાલુ રાખી શકે છે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24 માટેની નાણાકીય નીતિની પ્રથમ બેઠક 3 એપ્રિલથી શરૂ થશે અને 6 એપ્રિલ સુધી ચાલશે.
25 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો થઈ શકે
નિષ્ણાતોનું માનીએ તો રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો કરવાનો નિર્ણય મોનેટરી પોલિસીની બેઠકમાં લેવામાં આવી શકે છે. એપ્રિલમાં યોજાનારી નાણાકીય નીતિની બેઠકમાં, સમિતિ હાઇ રિટેલ ઇન્ફેશન રેટ અને ડેવલપ કંન્ટ્રીની મીડલ બેંકો, ખાસ કરીને યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ, યુરોપિયન સેન્ટ્રલ બેંક અને બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ દ્વારા લેવામાં આવેલા સ્ટેપ્સ પર વિચાર કરશે.
વ્યાજ દરોમાં સતત વધારો થયો
ગયા વર્ષે મે મહિનાથી રિઝર્વ બેંકે રેપો રેટમાં 2.50 ટકાનો વધારો કર્યો છે. ઊંચા ફુગાવાના દરને અંકુશમાં લેવા માટે, 2022 માં જ સતત પાંચ વખત તેમાં વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. તેની અસર પણ દેખાઈ અને મોંઘવારી દર નીચે આવ્યો. પરંતુ ફેબ્રુઆરી 2023માં સેન્ટ્રલ બેંકે પોલિસી રેટમાં વધારો કર્યો હતો.
જો તમે રેપો રેટમાં થયેલા વધારા પર નજર નાખો તો મે 2022માં તેમાં 0.40 ટકા, જૂન 2022માં 0.50 ટકા, ઓગસ્ટ 2022માં 0.50 ટકા, સપ્ટેમ્બર 2022માં 0.50 ટકા અને ડિસેમ્બર 2022માં 0.35 ટકાનો વધારો થયો હતો. આ પછી, ફેબ્રુઆરી 2023 માં, રેપો રેટમાં ફરીથી 0.25 ટકાનો વધારો કરવામાં આવ્યો.
લોન મોંઘી થશે, EMI વધશે
જો આગામી MPC મીટિંગમાં રિઝર્વ બેંક ફરી એકવાર રેપો રેટમાં 0.25 ટકા અથવા 25 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો કરે છે, તો તે વધીને 6.75 ટકા થઈ જશે. આ નિર્ણય જનતા પર દેવાનો બોજ વધારનાર સાબિત થશે. રેપો રેટમાં વધારાને કારણે હોમ લોન, કાર લોન અને પર્સનલ લોન સહિત તમામ પ્રકારની લોન મોંઘી થશે અને વધુ EMI ચૂકવવી પડશે.
આરબીઆઈના રેપો રેટની સીધી અસર બેંક લોન પર પડે છે. જ્યારે તે ઘટે છે, ત્યારે લોન સસ્તી થાય છે અને તે વધ્યા પછી, બેંકો તેમની લોન મોંઘી કરે છે. તેની અસર હોમ લોન, ઓટો લોન, પર્સનલ લોન પર પડે છે.
રેપો રેટ શું છે?
રેપો રેટ એ દર છે કે જેના પર આરબીઆઈ બેંકોને ધિરાણ આપે છે, જ્યારે રિવર્સ રેપો રેટ એ દર છે જેના પર આરબીઆઈ બેંકોને નાણાં ધિરાણ આપે છે. રેપો રેટમાં ઘટાડો થવાથી લોનની EMI ઘટે છે, જ્યારે રેપો રેટમાં વધારો થવાથી તમામ પ્રકારની લોન મોંઘી થાય છે.
