Budget 2024
Agriculture Sector: ભારતીય અર્થતંત્રને મજબૂત બનાવવામાં કૃષિ ક્ષેત્ર મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે આ બજેટમાં તેને તેના દુઃખમાંથી બહાર લાવવા માટે મોટા નિર્ણયો લેવામાં આવી શકે છે.
Agriculture Sector: ભારત એક કૃષિપ્રધાન દેશ છે. કૃષિ એ દેશના અર્થતંત્રની કરોડરજ્જુ છે. દેશનું કૃષિ ક્ષેત્ર ન માત્ર મહત્તમ રોજગારીનું સર્જન કરે છે પરંતુ અર્થતંત્ર માટે મજબૂત સ્તંભ તરીકે પણ કામ કરે છે. જો કે છેલ્લા કેટલાક સમયથી કૃષિ ક્ષેત્ર મંદી તરફ જઈ રહ્યું છે. તે અનેક સમસ્યાઓની ચુંગાલમાં ફસાયેલ છે અને તમામ પ્રયાસો છતાં કોઈ ઉકેલ નીકળતો જણાતો નથી. હવે આગામી સપ્તાહે આવનારા બજેટથી કૃષિ ક્ષેત્રને ઘણી અપેક્ષાઓ છે. જો મોદી સરકાર આ બજેટમાં કૃષિને લઈને મોટી જાહેરાતો કરે છે તો આવનારા 5 વર્ષમાં ખેડૂતોની સ્થિતિમાં મોટો સુધારો થઈ શકે છે.
પીએમ કિસાન યોજના અને કૃષિ સખીને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ
કૃષિ મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ચોમાસાની બદલાયેલી પેટર્નને કારણે ન માત્ર ખાદ્ય ચીજોની કિંમતો વધી છે પરંતુ તેનાથી ઘણી વસ્તુઓની અછત પણ સર્જાઈ છે. આ વર્ષે મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા અને ઝારખંડ જેવા કૃષિપ્રધાન રાજ્યોમાં ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર આ બજેટમાં ખેડૂતોને લઈને મોટી જાહેરાતો કરે તેવી અપેક્ષા વધી ગઈ છે. કૃષિ મંત્રાલય પીએમ-કિસાન યોજના હેઠળ ખેડૂતોને જિયો-ટેગિંગ સાથે ડિજિટલ કાર્ડ પણ જારી કરી શકે છે. કૃષિ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ફંડ વધારવા, બાગાયતી પાકોને પ્રોત્સાહન આપવા ઉપરાંત 90 હજારથી વધુ કૃષિ સખીઓની મજબૂત ટીમ બનાવવાનું પણ વિચારી રહી છે. જો કે કિસાન સન્માન નિધિમાં વધારો કરવા અંગે વિચારણા કરવામાં આવી રહી નથી.
ટેકનોલોજી અને કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રો વધુ મજબૂત બનવું જોઈએ
ભારતીય કૃષિ અનુસંધાન પરિષદે કૃષિ શિક્ષણ અને ટેક્નોલોજી વધારવા માટે સૂચનો આપ્યા છે. આ ઉપરાંત કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રને વધુ મજબૂત બનાવવા પર પણ ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે. દેશમાં સ્ટોરેજ સેન્ટર, પેકિંગ હાઉસ, સોર્ટિંગ અને ગ્રેડિંગ યુનિટ, કોલ્ડ ચેઈન, લોજિસ્ટિક્સ ફેસિલિટી બનાવવાની સાથે સામુદાયિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવા માટેની જાહેરાતો પણ આ બજેટમાં કરવામાં આવી શકે છે. આ સિવાય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ પણ ખેડૂતોની લોન વધારવાની જાહેરાત કરી શકે છે.
ખાતર સબસિડી અંગે પણ જાહેરાત કરવામાં આવી શકે છે
ઉદ્યોગ પણ સરકાર પાસે ખાદ્ય અને ખાતર સબસિડી અંગે નિર્ણય લેવાની માંગ કરી રહ્યું છે. નાણા મંત્રાલયના મતે ખેડૂતો સાથે જોડાયેલા મુદ્દાઓ કેન્દ્ર સરકારની પ્રાથમિકતા છે. સરકાર દેશમાંથી કૃષિ નિકાસ પણ વધારવા માંગે છે. તેની અસર આગામી બજેટ પર સ્પષ્ટપણે જોવા મળશે. નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ભારતનું કૃષિ ક્ષેત્ર માત્ર 1.4 ટકાના દરે વૃદ્ધિ પામ્યું હતું. જો ભારતીય અર્થતંત્રને આગળ વધારવું હશે તો કૃષિ ક્ષેત્રમાં મોટા સુધારા લાવવા પડશે.
