Zaid Season Okra Cultivation : ઉનાળામાં ભીંડાની વહેલી ખેતી કરીને કમાઓ મોટો નફો, જાણો મહત્વપૂર્ણ માહિતી!
ઉનાળાની ઋતુમાં વહેલી ભીંડાની ખેતી કરીને ખેડૂતો પ્રતિ એકર રૂ. 3 લાખ સુધીનો નફો કમાઈ શકે
સુધારેલા બીજ અને યોગ્ય ખેતી પદ્ધતિઓ અપનાવી 60-70 ક્વિન્ટલ ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે, જેનો બજાર ભાવ રૂ. 30-50 પ્રતિ કિલો રહે
Zaid Season Okra Cultivation : લેડીફિંગરની ખાસ વાત એ છે કે તેની માંગ હંમેશા બજારમાં રહે છે, ખાસ કરીને શહેરોમાં, જેના કારણે ખેડૂતોને સારો ભાવ મળે છે. ઉનાળાની ઋતુમાં લેડીફિંગરની ખેતી કરીને ખેડૂતો પ્રતિ એકર 3 લાખ રૂપિયા સુધીનો નફો કમાઈ શકે છે. આમ, ભીંડાની ખેતી માત્ર આર્થિક દૃષ્ટિકોણથી જ ફાયદાકારક નથી, પરંતુ તે પોષણ અને આરોગ્યની દૃષ્ટિએ પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
ભારતમાં, ભીંડાની ખેતી મુખ્યત્વે બે વાર થાય છે – ઉનાળામાં અને વરસાદની ઋતુમાં. પર્વતીય વિસ્તારોમાં, તેનો ફક્ત એક જ પાક છે, જે માર્ચ-એપ્રિલમાં વાવવામાં આવે છે. ભીંડાની ઉનાળાની ખેતી માટે, આસામ, બંગાળ, ઓડિશા અને બિહારના કેટલાક ભાગોમાં ફેબ્રુઆરીના અંત સુધીમાં વાવણી કરવામાં આવે છે. ઉત્તર ભારતના રાજ્યોમાં પણ, ભીંડાનો વહેલો પાક મેળવવા માટે, ફેબ્રુઆરીમાં જ ખેતરોમાં મલ્ચિંગ કરીને અથવા સ્ટ્રો ફેલાવીને તેની ખેતી સરળતાથી કરી શકાય છે. જો આ શક્ય ન હોય તો ઉત્તરીય રાજ્યોમાં માર્ચના પહેલા અઠવાડિયા સુધીમાં તેનું વાવેતર કરી લેવું જોઈએ.
જો આપણે જાતો વિશે વાત કરીએ, તો તમે પુસા મખમાલી, પંજાબ પદ્મણી, પરભાણી ક્રાંતિ, પંજાબ-7 અને અરકા અનામિકા જેવી સુધારેલી જાતો પસંદ કરી શકો છો. એક હેક્ટરમાં વાવણી માટે 20 કિલો ભીંડાના બીજની જરૂર પડશે. લેડીફિંગરના બીજને અંકુરિત થવામાં ઘણો સમય લાગે છે, તેથી વાવણી કરતા પહેલા બીજને 24 કલાક પાણીમાં પલાળી રાખો. આ પછી, બીજ કાઢીને, કાપડની થેલીમાં બાંધીને ગરમ જગ્યાએ રાખો અને અંકુરણ શરૂ થાય ત્યારે જ વાવો.
બીજજન્ય રોગોને રોકવા માટે, વાવણી પહેલાં બીજને થિરામ અથવા કેપ્ટન (2 થી 3 ગ્રામ દવા પ્રતિ કિલો) થી માવજત કરવી જોઈએ. ઝૈદ પાક માટે લાઇનથી લાઇનનું અંતર 30 સે.મી. છે. અને છોડ વચ્ચેનું અંતર ૧૫ સે.મી. છે. રાખવી જોઈએ. ભીંડાની ખેતી માટે જમીન ખૂબ જ ઢીલી હોવી જોઈએ.
ખેતરને યોગ્ય રીતે તૈયાર કરવા માટે માટી ફેરવતા હળનો ઉપયોગ કરીને એક વાર ઊંડે સુધી ખેડાણ કરવું જોઈએ અને 2-3 વાર હેરો અથવા સ્થાનિક હળનો ઉપયોગ કરીને ખેડાણ કરવું જોઈએ. એક હેક્ટર ખેતરમાં, વાવણીના 2 અઠવાડિયા પહેલા 30 ટન ગાયનું છાણ ખાતર ખેતરમાં ભેળવવું જોઈએ. ખેતરની માટીનું પરીક્ષણ કર્યા પછી જ રાસાયણિક ખાતરોનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
આ ઉપરાંત ૪૦ કિ.ગ્રા. નાઇટ્રોજન, ૪૦ કિગ્રા. ફોસ્ફરસ અને 40 કિ.ગ્રા. વાવણી પહેલાં છેલ્લી ખેડાણ સમયે પ્રતિ હેક્ટરના દરે પોટાશ આપવું જોઈએ. ઉભા પાકમાં 40 થી 60 કિગ્રા. નાઇટ્રોજનને બે સમાન ભાગોમાં વિભાજીત કરીને પ્રથમ જથ્થો વાવણી પછી 3-4 અઠવાડિયા પછી પ્રથમ નિંદામણ સમયે અને બીજો જથ્થો પાકને ફૂલ આવવાની શરૂઆત થાય ત્યારે આપવો ફાયદાકારક છે.
ભીંડામાં ફળો 45-60 દિવસમાં દેખાવાનું શરૂ થાય છે અને લગભગ 5-6 મહિના સુધી સતત ઉપલબ્ધ રહે છે. ભીંડાની કાપણી દર 4-5 દિવસે એકવાર કરવી જોઈએ, આ ઉપરાંત, દર 5-6 દિવસે અથવા અઠવાડિયામાં એકવાર સિંચાઈ પણ કરવી જોઈએ, જેથી પાણીની અછત ન રહે. સુધારેલા બીજમાંથી એક હેક્ટરમાં લગભગ 60-70 ક્વિન્ટલ લેડીફિંગરનું ઉત્પાદન કરી શકાય છે. આ ભીંડા છૂટક બજારમાં સરેરાશ ૩૦ થી ૫૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે સરળતાથી વેચી શકાય છે. જો લેડીફિંગરનો ખર્ચ બાકાત રાખવામાં આવે તો 3 થી 4 મહિનામાં પ્રતિ હેક્ટર લગભગ 3 લાખ રૂપિયાની આવક થઈ શકે છે.
