Tania farming: આયુર્વેદ સ્વીકારે છે ઔષધીય ગુણધર્મ! ધાન સાથે ઉગાવો આ ખાસ પાક, ઓછા પાણીમાં પણ અપેક્ષિત ઉપજ મેળવો
Tania farming: ઓછા પાણીમાં વધુ ઉત્પાદન આપતો ખાસ પાક… તાનિયા, જેને કેળા અથવા કેળ પણ કહેવામાં આવે છે, ભારતના વિવિધ રાજ્યોમાં ઉગાડવામાં આવે છે, ખાસ કરીને ગુજરાતમાં તેની ખેતી મોટા પાયે કરવામાં આવે છે. વૈજ્ઞાનિક રીતે ‘સંજીવ ફોલિયમ’ તરીકે ઓળખાતો આ પાક એરોઇડ્સ જૂથનો ભાગ છે. તાનિયાની મૂળ ઉત્પત્તિ અમેરિકાના ઉષ્ણકટિબંધીય પ્રદેશોમાં થઈ હતી, પરંતુ હવે ભારતમાં પણ તેની ખેતી ઝડપથી ફેલાઈ રહી છે.
તાનિયા ખેતી માટે અનુકૂળ પરિસ્થિતિઓ
કૃષિ નિષ્ણાત હિરજી ભીંગરાડિયા મુજબ, તાનિયાની ખેતી ભેજયુક્ત જમીનમાં શ્રેષ્ઠ પરિણામ આપે છે. તે ડાંગરની સાથે ઉગાડવા માટે પણ યોગ્ય પાક છે, કારણ કે ભેજયુક્ત માટીમાં તે વધુ સારી રીતે વિકસે છે. વધુ વરસાદવાળા વિસ્તારો કે જ્યાં સિંચાઈની સગવડ ઉપલબ્ધ છે, ત્યાં તેની ખેતી વધુ ફાયદાકારક બની શકે છે. આ જ કારણ છે કે ગુજરાતમાં ખેડૂતો આ પાકને વધારે અપનાવી રહ્યા છે.
‘નવસારી પરી’ – તાનિયાની નવી હાઈ-યીલ્ડ જાત
તાનિયા કંદની વધતી માંગને જોતા, નવી જાતો વિકસાવવામાં આવી રહી છે. નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટીના વૈજ્ઞાનિકોએ “નવસારી પરી” નામની ખાસ જાત વિકસાવી છે, જે ચોમાસામાં વાવેતર માટે શ્રેષ્ઠ છે.
આ છોડ 10-25 સેમી લંબાઈના કંદ પેદા કરે છે
તેની જડોમાં 10થી વધુ આંગળીના આકારની ગાંઠો બને છે
ઉત્પાદન અને નફાકારકતા
દક્ષિણ ગુજરાતમાં આ જાતનું લીલા પાનનું સરેરાશ ઉત્પાદન: 7.96 ટન/હેક્ટર
વાવેતર પછી 270 દિવસમાં ગાંઠનું ઉત્પાદન: 10.2 ટન/હેક્ટર
આ ઉત્પાદન રાષ્ટ્રીય સ્તરે લોકપ્રિય ‘કોંકણ હરી’ જાત કરતાં 31.1% વધુ છે
ઉચ્ચ ઉપજ અને ગુણવત્તા હોવાથી ‘નવસારીpari’ ખેડૂતો માટે ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે
સ્વાદ અને રસોઈમાં ઉપયોગ
તાનિયાના પાન ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર અને ગોવા જેવા રાજ્યોમાં પ્રખ્યાત વાનગીઓ બનાવવા માટે વપરાય છે. પાત્રા અથવા પતરવેલિયા નામની વાનગી આ જ પાનમાંથી બનાવાય છે.
ચણાના લોટને મસાલા સાથે ભેળવી પાનમાં લપેટી, પછી તેને બાફી અથવા શેકી તૈયાર કરવામાં આવે છે.
આ વાનગી માત્ર સ્વાદિષ્ટ જ નહીં, પણ પાચન માટે પણ લાભદાયી માનવામાં આવે છે.
આયુર્વેદિક ગુણધર્મો
આયુર્વેદ અનુસાર તાનિયા એક ઔષધીય વનસ્પતિ છે, જે…
શરીરને ઠંડક પ્રદાન કરે છે
પાચન માટે ફાયદાકારક છે
દૂધ ઉત્પાદન વધારવામાં સહાયક છે
મૂત્રવર્ધક ગુણધર્મ ધરાવે છે
આ માટે તાનિયાના નિયમિત સેવનથી સ્વાસ્થ્યને ઘણા ફાયદા મળી શકે છે. તે માત્ર એક મહત્વપૂર્ણ ખાદ્ય પાક જ નહીં, પણ ઔષધીય રીતે પણ ખૂબ ઉપયોગી છે.
ગુજરાતના ખેડૂતો માટે તાનિયા એક નવીનતાભર્યો અને ફાયદાકારક પાક બની શકે છે!
