Strawberry Farming : છિંદવાડાના યુવાન ખેડૂતની સફળતા: ઉજ્જડ જમીન પર સ્ટ્રોબેરી ઉગાડી વાર્ષિક 36 લાખ નફો
કૈલાશ પવાર સ્ટ્રોબેરીની ખેતી કરીને 6 એકર જમીનથી વાર્ષિક 36 લાખ રૂપિયાનો નફો કમાઈ રહ્યા
60 દિવસમાં સ્ટ્રોબેરીના છોડમાંથી ફળ આવ્યા, અને 5 લાખ રૂપિયાના ખર્ચે 6 લાખ રૂપિયાનો નફો મેળવે છે
Strawberry Farming : મધ્યપ્રદેશના છિંદવાડા જિલ્લાના રહેવાસી યુવાન ખેડૂત કૈલાશ પવારે યુટ્યુબ પરથી સ્ટ્રોબેરીની ખેતી શીખી અને પોતાની 6 એકર ખડકાળ ઉજ્જડ જમીન પર આ ફળ ઉગાડીને વાર્ષિક 36 લાખ રૂપિયાનો નફો કમાઈ રહ્યો છે. કૈલાશે જણાવ્યું કે તે જે સ્ટ્રોબેરી ઉગાડે છે તે હાલમાં મહારાષ્ટ્ર અને હરિયાણામાં ઉગાડવામાં આવે છે. જોકે, તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ખેતીનો ખર્ચ વધારે છે (પ્રતિ એકર રૂ. 5 લાખ), પરંતુ કમાણી બમણાથી પણ વધુ છે, જે તેમના માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે.
બટાકા અને ટામેટાંની ખેતીમાં સારું ઉત્પાદન નહોતું
અહેવાલ મુજબ, કૈલાશે જણાવ્યું કે તે ભૂતાઈ ગામમાં તેની 6 એકર ઉજ્જડ પથ્થરવાળી જમીન પર બટાકા-ટામેટાંનો પાક ઉગાડી રહ્યો હતો, પરંતુ તેને સારું ઉત્પાદન મળી રહ્યું ન હતું. તેથી તેમણે પાક ચક્ર સુધારવાનું નક્કી કર્યું. આ સમય દરમિયાન, તેમણે સ્ટ્રોબેરીની ખેતી પર કેટલાક વિડિઓઝ જોયા અને વધુ માહિતી એકત્રિત કરી. બાદમાં, તેઓ બિચ્છુઆમાં સ્ટ્રોબેરીની ખેતી કરતા ખેડૂત વેદાંત પવારને મળ્યા અને વિગતવાર માહિતી મેળવી.
ઉજ્જૈનથી મંગાવેલા સ્ટ્રોબેરીના છોડ
કૈલાશે જણાવ્યું કે તેણે ઉજ્જૈનના એક ગામમાંથી વિન્ટર ડાઉન પ્રકારના સ્ટ્રોબેરીના છોડ 10 રૂપિયા પ્રતિ નંગના ભાવે ખરીદ્યા. આ પછી, ગાયના છાણ ખાતર અને શણના ઘાસનો ઉપયોગ કરીને, તેમણે ઉજ્જડ ખડકાળ જમીનને સ્ટ્રોબેરીની ખેતી માટે યોગ્ય બનાવી. આ પછી, તેમણે ખેતરમાં 3 ફૂટના અંતરે પથારી બનાવી અને સિંચાઈ કર્યા પછી, તેમણે દોઢ ઇંચની ઊંડાઈએ એક-એક ફૂટના અંતરે સ્ટ્રોબેરીના છોડ વાવ્યા. આ રીતે, તેમણે ખેતરમાં એક એકર દીઠ 22 હજાર છોડ વાવ્યા. તેમણે સપ્ટેમ્બરમાં આ રોપાઓ વાવ્યા હતા, જેના કારણે બે મહિના પછી જ ઉપજ આવવા લાગે છે.
પ્રતિ એકર ૬ લાખનો નફો
કૈલાશ જણાવે છે કે છિંદવાડામાં ઉગાડવામાં આવતી સ્ટ્રોબેરીની નજીકના મોટા શહેરોમાં સારી માંગ છે. તેવી જ રીતે, નાગપુરમાં, સ્ટ્રોબેરી તાજી નથી હોતી કારણ કે તે દૂરના સ્થળોએથી સપ્લાય કરવામાં આવે છે. તેથી, અહીંથી મોટી માત્રામાં તાજા ફળોનો પુરવઠો પૂરો પાડવામાં આવે છે.
કૈલાશે જણાવ્યું કે પ્રતિ એકર જમીનમાં સ્ટ્રોબેરીની ખેતી પર લગભગ 5 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ થાય છે, જ્યારે નફો બમણાથી વધુ એટલે કે લગભગ 6 લાખ રૂપિયા થાય છે. આ રીતે, તે 6 એકર જમીનમાંથી વાર્ષિક 36 લાખ રૂપિયા સુધીનો નફો કમાઈ રહ્યો છે.
૬૦ દિવસમાં ફળો આવવા લાગે છે
કૈલાશ પોતાના પાકને નીંદણ અને પાણીના બાષ્પીભવનથી બચાવવા માટે મલ્ચિંગ તકનીકનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. તે સિંચાઈ માટે ટપક પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરે છે. છોડ રોપ્યાના 45-50 દિવસમાં ફૂલો ખીલવાનું શરૂ થાય છે અને 60 દિવસ પછી ફળો દેખાવાનું શરૂ થાય છે. દરેક છોડમાંથી લગભગ અડધો કિલોગ્રામ ફળ મળે છે. કૈલાશે પોતાના ખેતરને ઘુસણખોરો અને રખડતા પ્રાણીઓથી બચાવવા માટે વાડ અને સીસીટીવી કેમેરા લગાવ્યા છે.
