Red Banana : લાલ કેળું: સુપરફૂડ જે ખુશીના હોર્મોન્સ વધારશે! જાણો તેમાં રહેલા વિટામિન અને ખનિજ તત્વો
Red Banana : કેળાનું નામ સાંભળીને સામાન્ય રીતે આપણા મનમાં પીળા રંગનું ફળ આવે છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કેળાની બીજી પણ ઘણી જાતો છે? આમાંની એક મુખ્ય જાત લાલ કેળું છે, જેને અંગ્રેજીમાં “રેડ બનાના” કહેવામાં આવે છે. આ કેળું તેની આકર્ષક લાલ છાલ, મીઠા સ્વાદ અને ઉચ્ચ પોષક મૂલ્યને કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં લોકપ્રિય બની રહ્યું છે. આ લેખમાં, આપણે લાલ કેળા સંબંધિત કેટલીક મહત્વપૂર્ણ અને રસપ્રદ તથ્યોની વિગતવાર ચર્ચા કરીશું.
૧. લાલ કેળું: ઉર્જા અને પોષણનો સમૃદ્ધ સ્ત્રોત
લાલ કેળું કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ અને ફાઇબરનો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે. તે ઝડપથી પચતી શર્કરા (ગ્લુકોઝ, ફ્રુક્ટોઝ અને સુક્રોઝ) થી ભરપૂર છે જે ઉર્જા પ્રદાન કરે છે. એક મધ્યમ કદનું લાલ કેળું લગભગ 90 કેલરી ઉર્જા પ્રદાન કરે છે, જે તેને એક મહાન ઉર્જા બૂસ્ટર બનાવે છે. આ ઉપરાંત, લાલ કેળામાં ભરપૂર માત્રામાં ડાયેટરી ફાઇબર હોય છે, જે પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. ફાઇબરયુક્ત ખોરાક પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખે છે અને કબજિયાત જેવી સમસ્યાઓ ઘટાડે છે.
2. માનસિક સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપતું ફળ
લાલ કેળાનો એક અનોખો ગુણ એ છે કે તે ટ્રિપ્ટોફન નામના એમિનો એસિડને સેરોટોનિનમાં રૂપાંતરિત કરે છે. સેરોટોનિનને ઘણીવાર “ખુશીનો હોર્મોન” કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે મૂડ સુધારે છે અને તણાવ ઘટાડે છે. આ જ કારણ છે કે લાલ કેળું ખાવાથી તણાવ, ચિંતા અને હતાશા જેવી માનસિક સમસ્યાઓ ઓછી થાય છે.
3. લાલ કેળું: વિટામિન અને ખનિજોનો ખજાનો
લાલ કેળા વિટામિન અને ખનિજોથી ભરપૂર હોય છે. ખાસ કરીને, તે વિટામિન B6 અને આયર્નનો સારો સ્ત્રોત છે, જે શરીરમાં મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે.
વિટામિન બી૬ (પાયરિડોક્સિન): ૧૦૦ ગ્રામ લાલ કેળાના પલ્પમાંથી લગભગ ૦.૪ મિલિગ્રામ વિટામિન બી૬ મળે છે. આ વિટામિન મગજના વિકાસ અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવામાં મદદરૂપ થાય છે. આ ઉપરાંત, તે શરીરમાં હિમોગ્લોબિનના નિર્માણમાં મદદ કરે છે, જે કોષો સુધી ઓક્સિજન પહોંચાડવા માટે જરૂરી છે.
આયર્ન: ૧૦૦ ગ્રામ લાલ કેળામાં ૦.૩ મિલિગ્રામ આયર્ન હોય છે, જે શરીરમાં એનિમિયા અટકાવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ખાસ કરીને, સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને બાળકો માટે આયર્નથી ભરપૂર આહાર જરૂરી છે, જેમાં લાલ કેળું મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
4. ખુશી વધારનાર ફળ: લાલ કેળામાં ડોપામાઇનનું પ્રમાણ વધુ હોય છે.
લાલ કેળામાં ડોપામાઇન નામના ન્યુરોટ્રાન્સમીટરની ઊંચી સાંદ્રતા હોય છે, જેને “ખુશીના હોર્મોન” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ડોપામાઇન આપણા મગજમાં આનંદ અને સંતોષની લાગણી વધારે છે.
લાલ કેળામાં ડોપામાઇનનું પ્રમાણ પ્રતિ ગ્રામ 54 માઇક્રોગ્રામ (mcg/g) છે,
જ્યારે સામાન્ય પીળા કેળામાં 42 mcg/g જોવા મળે છે, અને કેળમાં ફક્ત 5 mcg/g જોવા મળે છે.
આનો અર્થ એ થયો કે લાલ કેળા ખાવાથી શરીરમાં ડોપામાઇનનું સ્તર વધે છે, જે મૂડ સુધારે છે, તણાવ ઘટાડે છે અને વ્યક્તિને વધુ ખુશ અનુભવ કરાવે છે.
૫. લાલ કેળાનો સ્વાદ અને રચના
લાલ કેળાનો સ્વાદ સામાન્ય કેળા કરતા થોડો અલગ હોય છે. તેનો સ્વાદ થોડો રસદાર, મીઠો અને થોડો બેરી જેવો હોય છે. તેનો પલ્પ પીળા કેળા કરતા થોડો વધુ ક્રીમી અને નરમ હોય છે, જે તેને ખાવામાં વધુ સ્વાદિષ્ટ બનાવે છે.
6. લાલ કેળાના અન્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો
(i) હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક
લાલ કેળામાં પોટેશિયમ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, જે હૃદયના સ્વાસ્થ્યને જાળવવામાં મદદ કરે છે. પોટેશિયમ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે અને હૃદયના કાર્યમાં સુધારો કરે છે.
(ii) રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે
લાલ કેળામાં હાજર વિટામિન સી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી શરીરને ચેપ અને રોગો સામે લડવાની ક્ષમતા મળે છે.
(iii) ત્વચા અને વાળ માટે ફાયદાકારક
લાલ કેળું બાયોટિન અને વિટામિન સીનો સારો સ્ત્રોત છે, જે ત્વચાને ચમકદાર અને વાળને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે.
૭. લાલ કેળાની ખેતી અને ઉપલબ્ધતા
લાલ કેળાની ખેતી મુખ્યત્વે દક્ષિણ ભારત, શ્રીલંકા, થાઇલેન્ડ, ઓસ્ટ્રેલિયા અને અમેરિકામાં થાય છે. ભારતમાં તે કેરળ, તમિલનાડુ, કર્ણાટક અને મહારાષ્ટ્રમાં ઉગાડવામાં આવે છે. જોકે, તેની લોકપ્રિયતા ઝડપથી વધી રહી છે અને હવે તે અન્ય ઘણા રાજ્યોમાં પણ ઉગાડવામાં આવી રહી છે.
