Farmer Success Story : રાજસ્થાનના ખેડૂતે અપનાવી નવી ટેક્નોલોજી, પ્રતિ વિઘા રૂપિયા 50,000ની કમાણી સાથે ખેતીને વ્યવસાયમાં ફેરવી
મનોજ ખંડેલવાલે ઓર્ગેનિક ખેતી અને નવી ટેકનોલોજી અપનાવી, જેથી આજે તેઓ 70 વિઘામાંથી દર વિઘાએ 50,000 રૂપિયાની કમાણી કરી રહ્યા
તેમની સફળતાનું રહસ્ય પાકમાં વૈવિધ્યીકરણ, અદ્યતન પદ્ધતિઓ, અને ત્રિમુખી ખેતી મોડેલ છે, જે ભવિષ્યના ખેડૂતો માટે પ્રેરણારૂપ
Farmer Success Story : આ વાર્તા રાજસ્થાનના બાગાયત ખેડૂત મનોજ ખંડેલવાલની છે. પોતાના વિચારો અને ટેકનિકલ વિચારસરણીથી તેમણે સાબિત કર્યું કે જો તમારામાં જુસ્સો હોય તો તમે કોઈપણ પ્રકારના સપનાને વાસ્તવિકતામાં બદલી શકો છો. મનોજ ખંડેલવાલની વાર્તા ખૂબ જ રસપ્રદ છે. શરૂઆતમાં તે કોટામાં પ્રોપર્ટી અને શેરબજારમાં પોતાનો ધંધો કરતો હતો. જો કે, તેમણે ખેતી સાથે ઊંડો, કાયમી જોડાણ અનુભવ્યું. જ્યારે તે નાનો હતો, ત્યારે તેણે તેના પિતા સાથે તેમની સાધારણ ખેતીની જમીન પર ઘણાં કલાકો કામ કર્યું હતું. આ કામ તેને પાછળથી કામમાં આવ્યું. આજે તેઓ કોર્પોરેટ જગતને છોડીને સફળ ખેતીમાં પ્રવેશ્યા છે અને સારી એવી કમાણી કરી રહ્યા છે.
પરિસ્થિતિ એ હતી કે તે સમયે તેમની પાસે પોતાની બહુ જમીન ન હતી અને 2009-10માં તેમના પરિવાર પાસે માત્ર એક નાનું ખેતર હતું, પરંતુ કંઈક મોટું કરવાની તેમની વિચારસરણીએ તેમને 6 વીઘા ભાડાની જમીન પર ખેતી કરવાની પ્રેરણા આપી. તેણે પોતાનો શેરબજારનો ધંધો છોડી દીધો અને 2010 સુધીમાં શાકભાજી ઉગાડીને ખેતી કરવાનું શરૂ કર્યું, જેના કારણે તેમને ખેતીમાં નફો કરવાની પ્રથમ તક મળી. આ સફળતાથી પ્રેરિત થઈને, મનોજે ખેતીના જ્ઞાનની તેમની સમજને વધુ ઊંડી બનાવી અને તેમના પ્રદેશ માટે આબોહવા સ્માર્ટ પાકના વાવેતર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું.
ઓર્ગેનિક ખેતીનો ફાયદો
મનોજ ખંડેલવાલે ધીરે ધીરે ઓર્ગેનિક ખેતી તરફ ધ્યાન દોર્યું અને તેમાં આધુનિક ટેક્નોલોજીનો સમાવેશ કર્યો. હાલમાં તેઓ 70 વીઘા જમીનમાં ખેતી કરે છે, જેમાં 10,000 જામફળના વૃક્ષો, ઘઉં, સરસવ, સોયાબીન, શાકભાજી અને ઔષધીય છોડનો સમાવેશ થાય છે. તેમના દ્વારા ઉગાડવામાં આવતા જામફળ ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા અને કદમાં મોટા હોય છે અને તેનું વજન સરેરાશ 600 થી 750 ગ્રામ હોય છે. આ જામફળ રૂ. 70 થી રૂ. 100 પ્રતિ કિલોના પ્રીમિયમ ભાવે વેચાય છે. આ જામફળની દિલ્હી, જયપુર અને કોટા જેવા મોટા શહેરો તેમજ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં ખૂબ માંગ છે.
આ 3 પદ્ધતિઓ પર ધ્યાન આપો
ખેડૂત મનોજ ખંડેલવાલ માને છે કે લાંબા સમય સુધી ટકાઉ ખેતી માટે પાકનું વૈવિધ્યીકરણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. વિવિધ પાકો ઉગાડવાની સાથે નવી અદ્યતન તકનીકો પણ હસ્તગત કરવાની જરૂર છે. તેણે તેની ખેતીને ત્રણ ફોર્મેટમાં વિભાજિત કરી છે જેના આધારે તે ખેતી કરતી વખતે બમ્પર આવક મેળવી રહ્યો છે-
મૂળભૂત ખેતી: સતત આવક માટે ઘઉં, સરસવ અને સોયાબીન જેવા મુખ્ય અને રોકડિયા પાકો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.
બાગ-બગીચા: જામફળ જેવા લાંબા ગાળાના પાકમાં રોકાણ કરો જેથી આવકનો સ્થિર સ્ત્રોત ઊભો થાય.
શાકભાજીની ખેતી: નિયમિત, રોજિંદી આવક માટે શાકભાજી ઉગાડો. તેનાથી ઘરના ખર્ચા તેમજ આવક પણ થતી રહેશે.
આ ત્રણ રીતે ખેતી કરીને મનોજે આજે એક મોટી સક્સેસ સ્ટોરી બનાવી છે. આજે તેમનો ખેતીનો ધંધો ફૂલ્યોફાલ્યો છે. તેઓ કહે છે કે એક જ પાકની ખેતી અને પરંપરાગત ખેતીમાં હંમેશા કેટલાક જોખમ રહે છે. તેથી, આપણે દરેક પરિસ્થિતિમાં પાકમાં વૈવિધ્યીકરણ કરવું જોઈએ. આ તમને પ્રીમિયમ ગુણવત્તાયુક્ત ઉત્પાદન મેળવવાની વધુ ગેરંટી આપે છે.
કમાણી 50,000 રૂપિયા છે
મનોજ ખંડલેવાલ તેમના ખેતીના વ્યવસાયને સતત વિસ્તારી રહ્યા છે અને હવે તેઓ દરેક વિઘામાંથી 50,000 રૂપિયાની કમાણી કરી રહ્યા છે. તેમના ફાર્મમાંથી ઉચ્ચ ગુણવત્તાની ઓર્ગેનિક પેદાશો હવે સ્થાનિક બજારોમાં તેમજ ભારતમાં અને બહારના લોકો માટે ઉપલબ્ધ છે. મનોજની વાર્તામાંથી દેશભરના ખેડૂતો શીખી શકે છે. આ આપણને કહે છે કે જો સારી વિચારસરણી, સારી ટેકનોલોજી અને સારી દ્રષ્ટિ સાથે ખેતી કરવામાં આવે તો નિષ્ફળતા દૂર દૂર સુધી ન આવી શકે. હા, સફળતા ચોક્કસપણે ખાતરી આપવામાં આવશે.
